Four Graves From Aizanoi and Their Implications

Yıl 2024, Sayı: 82, 289 - 308, 24.10.2024

Gökhan Coşkun , Figen Çevirici-coşkun

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1526430

Öz

This study focuses on four terracotta tile (stroter) graves uncovered during the 2022-2023 excavation works in the 3rd degree archaeological site area, approximately 700 meters southeast of the city center of Aizanoi, one of the important centers of the Phrygia Epiktetos region. After providing an overview of the archaeological research conducted in the necropolises of Aizanoi to date, this article introduces the newly discovered graves along with their datable findings to the scientific world.
All the graves contain cremation burials, and numerous iron tacks and various iron fittings and nail fragments found within them help us propose some ideas about the burial practices of the period. The grave findings include fragments of terracotta bulbous type unguentarium, one terracotta cup, two Ephesian type lamps, and one bronze coin, which allow us to date the graves. These findings, pointing to the Augustan period, indicate that the graves also belong to the same period.
The graves evaluated here are significant in showing that there is another burial area southeast of the city and indicating how much the southeastern boundary of the city may have expanded during the Augustan period.

Anahtar Kelimeler

Aizanoi, Phrygia, Necropolis, Tile grave, Cremation

Proje Numarası

Yok.

Aizanoi’dan Dört Mezar ve Düşündürdükleri

Öz

Phrygia Epiktetos bölgesinin önemli merkezlerinden biri olan Aizanoi’un kent merkezinin yaklaşık 700m. güneydoğusunda 3. Derece Arkeolojik Sit alanında 2022-2023 yıllarında yapılan sondaj çalışmalarında açığa çıkarılan dört adet pişmiş toprak kiremit (stroter) mezar bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu makalede Aizanoi nekropolislerinde bugüne kadar yapılan arkeolojik çalışmalar hakkında genel bir bilgi verildikten sonra, yeni tespit edilen dört mezar tarihlenebilir buluntularıyla birlikte değerlendirilerek bilim dünyasına tanıtılmaktadır.
Mezarların hepsi kremasyon gömü içermektedir ve içlerinden ele geçen çok sayıdaki demir raptiye ile çeşitli demir aksam ve çivi parçaları, dönemin gömü pratikleri hakkında birtakım öneriler getirmemize yardımcı olmaktadır. Mezar buluntuları içerisinde yer alan pişmiş toprak bulbous tipi unguentarium parçaları, bir pişmiş toprak bardak, iki Ephesos Tipi kandil ve bir bronz sikke ise mezarların tarihlenmesine olanak sağlamaktadır. Augustus dönemine işaret eden bu buluntular, mezarların da aynı döneme ait olduğunu göstermektedir.
Burada değerlendirilen mezarlar, kentin güneydoğusunda bir gömü alanının daha bulunduğunu ve Augustus Döneminde kentin güneydoğu yönündeki sınırının en fazla ne kadar genişlemiş olabileceğini göstermesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Aizanoi, Phrygia, Nekropolis, Kiremit mezar, Kremasyon

Etik Beyan

Gerek yok.

Destekleyen Kurum

Yok.

Proje Numarası

Yok.

Teşekkür

Kütahya Müze Müdürü Dr. Sevgi Gürdal’a izin ve destekleri için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Anderson-Stajanović, V. R. (1987). The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria, AJA 91(1), 105-122.
• Ateş, G. (2003). Die Rote Feinkeramik von Aizanoi als lokaler Kulturträger, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ruprecht Karls Üniversitesi, Heidelberg.
• Atik, N. (1995). Die Keramik von Aizanoi Vorbericht, AA, 729-739.
• Aydın-Tavukçu, Z. (2006). Parion nekropolü 2005 yılı buluntuları, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Bailey, D. M. (1975). A Catalogue of the Lamps in the British Museum I, Greek, Hellenistic and Early Roman Pottery Lamps. London: British Museum Publications.
• BMCR. Mattingly, M. A. (1923). Coins of the Roman Empire in the British Museum Volume I, Augustus to Vitellius. London: Oxford University Press.
• Boulter, C. G. (1963). Graves in Lenormant Street, Athens, Hesperia, 32, 133-137.
• Broneer, O. (1930). Terracotta Lamps, Corinth, Vol. IV/2. Athens: Hestia Press.
• Bruneau, P. (1965). Les Lampes, Delos XXVI. Paris: Éditions E. de Boccard.
• Camilli, A. (1999). Ampullae Balsamari Ceramici Di Eta Ellenistica e Romana. Roma: Fratelli Palombi Editori.
• Dündar, E. (2006). Hellenistik ve Roma dönemleri Patara Unguentariumları, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Ergürer, H. E. (2012). Parion Roma dönemi seramiği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Fellows, C. (1838). A Journal written during an Excursion in Asia Minor. London: Richard and John E. Taylor.
• Fragnoli, P., Ugarković, M., Sterba, J. H. ve Sauer, R. (2022). Looking for Ephesian workshops: an integrated petrographic, geochemical, and chrono-typological approach to Late Hellenistic Ephesos lamps, Archaeological and Anthropological Sciences 14(19), 1-23.
• Günay, G. (1989). İzmir Müzesi’nde bulunan unguentariumlar, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Günay-Tuluk, G. (1996). Ionia Bölgesi’nde Hellenistik dönem kandiller, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Goldman, H. (1950). Excavations at Gözlü Kule, Tarsus, Vol. I. Text, The Hellenistic and Roman Periods. New Jersey: Princeton University Press.
• Gürler, B. (1999). Tire’nin Eski Oba Köyü’nde Bulunmuş Bir Mezar Grubu, Belleten, LXIII, (238), 721-724.
• Gürler, B. (2002). Ephesos Lampen aus Metropolis/Ionien, Jahreshefte des Österreishischen Archaeologischen Institutes in Wien 71, 133-147.
• Hamilton, J. W. (1842). Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia: With Some Account of Their Antiquities and Geology, Vol. 1. London: William Clowes and Sons.
• Hayes, J. W. (2008). Roman Pottery: Fine-Ware Imports, (The Athenian Agora, Vol. 32). New Jersey: The American School of Classical Studies at Athens.
• Howland, R. H. (1958). Greek Lamps and Their Survivals (The Athenian Agora, Vol. 4). Princeton/New Jersey: The American School of Classical Studies at Athens.
• Indgjerd, H. (2014). The Grave Goods Of Roman Hierapolis an Analysis of the Finds from Four Multiple Burial Tombs, Unpublished master’s thesis]. Department of Archaeology, Conservation and History University, Oslo.
• Kasapoğlu, H. (2013). Nekropol. C. Başaran (Ed.), Antik Troas’ın parlayan kenti Parion, içinde (ss. 107-136). İstanbul: Ege Yayınları.
• Korkmaz, H. ve Buz, U. (2013). Aizanoi 2012 Kazı Sezonu Kuzey Nekropolis unguentariumları. E. Özer, (Ed.), Aizanoi I, içinde (ss. 58-76). Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Ladstätter, S. (2005). Keramik. H. Thür (Ed.), Hanghaus 2 in Ephesos, Die Wohneinheit 4. Baubefund, Ausstattung, Funde, FiE 4 8/6, içinde (ss. 230-358). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Ladstätter, S. (2010). Süd- und Westportikus, Das sog. Lukasgrab in Ephesos, (Forschungen in Ephesos IV/4), içinde (ss. 250-315). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Ladstätter, S., Galik, A., Iro, D., Pfisterer, M., Rathmayr, E., Scheibelreiter, V., Schwaiger, H. ve Teichmann, M. (2005). Die Grabungen des Jahres 2004 im Hanghaus 2 in Ephesos, ÖJH 74, 247-276.
• Le Bas, M. P. (1888). Voyage archéologique en Grèce et en Asie Mineure, publiées et commentées par Salomon Reinach, Ancien mebre de L’École française d’Athènes attaché des Musées Nationaux. Paris: Salomon Reinach.
• Mitsopoulos-Leon, V. (2007). Die Lampen, Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos: Funde Klassischer bis Römischer Zeit - Forschungen in Ephesos, Band 9/2/3, içinde (ss. 64-111). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
• Mümin, G. (2009). Naim Arnas Koleksiyonu Hellenistik ve Roma Dönemi Seramik Eserleri, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Naumann, R. (1979). Der Zeustempel zu Aizanoi, Berlin: Walter de Gruyter.
• Özer, E. (2013). Aizanoi Kuzey Nekropolis 2012 sezonu, E. Özer (Ed.), Aizanoi I, içinde (ss. 25-58). Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Özer, E. (2014). Aizanoi 2012 yılı çalışmaları, 35. KST II, Muğla, 324-342.
• Özer, E. (2015). Aizanoi kazısı 2013 yılı çalışmaları, 36. KST III, Ankara, 159-184.
• Özer, E. (2017). Aizanoi 2014-2015 sezonu kazı ve araştırmaları, 38. KST III, Ankara, 275-296.
• Özer, E., Türkan, A. ve Erdinç, Z. (2022). Aizanoi Antik Kenti 2019 ve 2020 Kazı Sezonları Kazı ve Araştırmaları. A. Özme (Ed.), 2019-2020 Yılı Kazı Çalışmaları, C. 2, içinde (ss. 19-36). Ankara: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Öztürk, N. (2003). Kyzikos kandilleri, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Polat, B. A. (2005). Troia’nın Hellenistik ve Roma Dönemi Nekropolleri, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Rheidt, K. (2010). Aizanoi und Anatolien: Neue Entdeckungen zur Geschichte und Archäologie im Hochland des westlichen Kleinasien. Mainz: Philipp von Zabern.
• RIC 1. Sutherland, C. H. V. (1984). The Roman Imperial Coinage Volume 1. from 31 B.C. to A.D. 69. Sutherland C. H. V., Carson R. A. G. (Eds.), London: Spink and Son Ltd.
• Ricci, A. (1985). Ceramica a Pareti Sottili. In Enciclopedia Dell’arte Antica Classica e Orientale, (pp. 231-357), Roma: Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato.
• Robinson, H. S. (1959). Pottery of the Roman Period: Chronology (The Athenian Agora, Vol. 5). Princeton/New Jersey: The American School of Classical Studies at Athens.
• RPC 1. Burnett, A., Amandry, M. ve Ripollès, P. P. (1992). Roman Provincial Coinage Vol. I. from the Death of Caesar to the Death of Vitellius (44 BC-AD 69). London – Paris: British Museum Press - Bibliotheque Nationale.
• Saraçoğlu, A. (2011). Hellenistic and Roman Unguentaria from the Necropolis of Tralleis, Anatolia, 37, 1-42.
• Strabon, Geographika (A. Pekman, Çev.). 2000. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Şahin, R. (2018). Miletos’tan ele geçen ince cidarlı keramikler ve üretim yerleri sorunu, Mediterranean Journal of Humanities VIII/1, 335-353.
• Şimşek, C., Okunak, M. ve Bilgin, M. (2011). Laodikeia Çalışmaları 1.2 (Laodikeia Nekropolü 2004-2010 Yılları). C. Şimşek (Ed.), İstanbul: Ege Yayınları.
• Texier, C. (1862). Asie Mineure: description géographique, historique et archéologique des provinces et des villes de la Chersonnèse d’Asie. Paris: L’Institut de France.
• Türkan, A. (2023). Aizanoi in Late Antiquity: Disintegration of Polis, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 477-498.
• Türktüzün, M. (1992). Çavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropolü Kurtarma Kazısı, MKKS II, Ankara, 81-94.
• Türktüzün, M. (1993a). Zwei Säulensarkophag aus der Südwestnekropole in Aizanoi, AA, 517-526.
• Türktüzün, M. (1993b). Çavdarhisar (Aizanoi) Nekropolü Kurtarma Kazısı, MKKS III, Ankara, 151-166.
• Ürkmez, Ö. (2014). Aiolis Kymesi’nden Samurlu 877 Nekropolisi, Colloquium Anatolicum, XIII, 337-381.
• Walters, H. B. (1914). Catalogue of Greek and Roman lamps in the British Museum. Oxford: University Press.
• Yaylalı, A. (1991). Kyzikos 1989 Yılı Çalışmaları, KST XII, Ankara, 171-194.