İzmir Depremzeleri Dayanışma Derneği’nin (İZDEDA) X Platformundaki Kurumsal Hesabına Yönelik Bir İçerik Analizi

Yıl 2024, Sayı: 82, 301 - 327, 24.10.2024

Esra Tüylüoğlu

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1526492

Öz

Türkiye depremlerin sık yaşandığı jeolojik bir konumda yer almaktadır. Türkiye’de büyük kayıpların yaşandığı depremler sonrası depremin ilk dereceden etkilediği kesimler mağduriyetlerini giderebilmek adına genellikle nasıl yol alacaklarını bilememektedir. 30 Ekim 2020’de gerçekleşen Ege Denizi merkezli deprem sonrası İzmir ve çevresinde depremden etkilenen depremzedeleri bir çatı altında toplayarak yaşanan sorunlara yetkililerin dikkatini çekmek; depremzedeleri temsilen ilgili kişi ve kurumlarla görüşmeler yaparak hak kayıplarının önüne geçmek; kentsel dönüşüm ve hayatı normalleştirecek tedbirlerin alınması konusunda çalışmalar yürütmek amacıyla İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) kurulmuştur. Günümüzde iletişim ve sosyal medya kullanımı sivil toplum kuruluşları açısından oldukça önemlidir. Özellikle sivil toplum kuruluşlarının afetler sonrası yaşanan problemlere bağlı olarak kamuoyu oluşturabilmesi ve kamuoyunun desteğinden sonra bürokraside bir etki yaratabilmesinde sosyal medyanın rolü büyüktür. Çalışmanın konusu, 30 Ekim 2020 İzmir depremi sonrasında İzmir depremzedelerin ihtiyaçlarına cevap olarak kurulan İZDEDA’nın bir sivil toplum kuruluşu olarak depremzede örgütlenmesinde oynadığı rolü belirlemektir. Nitel olarak gerçekleştirilen çalışmada sivil toplum kavramı ele alınmış ve İZDEDA’nın resmi X hesabı içerik analizi yöntemi ile irdelenmiştir. Bu araştırma kapsamında, afetler sonrası iletişim teknolojilerinin yoğun olarak kullanıldığı günümüzde İZDEDA’nın bir sivil toplum kuruluşu olarak X platformu aracıyla özellikle siyasetçiler ve bürokratlar nezdinde gündem oluşturabildiği ve depremzedelerin bir takım haklarına erişiminde rol oynadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İzmir, Deprem, Sivil toplum, X Platformu, İçerik analizi

A Content Analysis of Izmir Earthquake Victims Solidarity Associatiıon's (IZDEDA) Corporate Account on X Platform

Öz

Turkey is located in a geological region where earthquakes frequently occur. After major earthquakes in Turkey, the communities directly affected often struggle to find their way to address their grievances. Following the Aegean Sea-based earthquake on 30 October 2020, the Izmir Earthquake Victims Solidarity Association (IZDEDA) was established. Its goals were to gather earthquake victims affected by the earthquake in and around Izmir under one roof to draw the attention of authorities to the problems they face; to prevent the loss of rights by meeting with relevant persons and institutions on behalf of the victims; and to carry out efforts related to urban transformation and measures to normalize life. Communication and social media use are highly important for non-governmental organizations today. Particularly after disasters, the role of social media in creating public awareness and influencing bureaucracy, with public support, is significant. The study focuses on determining the role played by IZDEDA, established in response to the needs of Izmir earthquake victims after the 30 October 2020 earthquake, in organizing earthquake victims as a non-governmental organization. In this qualitative study, the concept of civil society was examined, and a content analysis of IZDEDA's official X account was conducted. Within the scope of the research, it was concluded that in today's world, where communication technologies are heavily utilized after disasters, IZDEDA, as a non-governmental organization, was able to create an agenda, particularly in the eyes of politicians and bureaucrats, through the X platform, and played a role in the victims' access to some of their rights.

Anahtar Kelimeler

Izmir, Earthquake, Civil society, X Platform, Content analysis

Kaynakça

• Anjum, T. (2010). Historical trajectory of the development of the concept of civil society in Europe: From Aristotle to Gramsci, Journal of Political Science, 17(2), 147-160.
• Aslan: (2010). Sivil toplum: Kavramsal değişim ve dönüşüm, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 188-212.
• Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2004). Örgütsel iletişim ile iş tatmini unsurları arasındaki ilişkiler: Akademik örgütler için bir alan araştırması, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 7, 1-30.
• Bauman, Z. (2016). Küreselleşme, (A. Yılmaz, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Biber, A. (2006). Sivil toplum örgütlerinde halkla ilişkiler, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Birleşmiş Milletler İnsani İşler Departmanı-[UNDHA]. (1992). Glossary: Internationally agreed glossary of basic term related to disaster management, DHA Geneva.
• Boztepe, H. (2013). Halkla ilişkilerin kurum ile hedef kitle arasında ilişki oluşturma amacı ve kurumsal web sayfalarının diyalojik halkla ilişkiler aracı olarak kullanımı, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 20, 110-128.
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür: Ağ toplumunun yükselişi, (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Conover, M.D., Gonçalves, B., Flammini, A. & Menczer, F. (2012). Partisan asymmetries in online political activity. EPJ Data Science, 1(6), 1-19. doi: 10.1140/epjds6
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu [DASK]. (2024). Dask hakkında. https://dask.gov.tr/tr/dask-hakkinda adresinden 27.07.2024 tarihinde erişilmiştir.
• David, C.C., Ong, J. C. & Legara, E. F. T. (2016). Tweeting supertyphoon haiyan: Evolving functions of twitter during and after a disaster event. Plos One, 11(3), 1-19. doi:10.1371/journal.pone.0150190
• Demirel, Ç. (2022). Pandemi döneminde sivil toplum kuruluşlarında iletişim ve halkla ilişkiler; TTB’nin twitter hesabına yönelik bir içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(1), 304-325.
• Demiröz, K. (2020). Afet kriz yönetiminde sosyal medyanın işlevselliği ve zararları üzerine bir inceleme. Dirençlilik Dergisi, 4(2), 293-304. https://dergipark.org.tr/tr/pub/resilience/issue/55697/735807
• Dombrowsky, W. R. (1998). Again and again: Is a disaster what we call a disaster, In E.L., Quarentelli (Ed.) What is a disaster, (pp. 31-42). USA: Roudledge.
• Duruel, M. (2023). Sivil toplum kuruluşlarının afet yönetimindeki rolü: 6 Şubat depremi Hatay örneği, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1-17.
• Edwards, M. (2014). Civil society, Cambridge: Polity Press.
• Genç, F. N. (2021). Afet yönetimi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Gönenç, A, A. (2001). Sivil toplum; düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi, İstanbul: Altkitap Yayıncılık.
• Gunawong, P., Thongpapanl, N. & Ferreira, C. C. (2019). A comparative study of twitter utilization in disaster management between public and private organizations. Journal of Public Affairs, 19(4), 1-11. doi:10.1002/pa.1932
• Gündüz, İ.(2009). Dünyada ve Türkiye’de afet yönetimi, İstanbul: Erdem Yayınları.
• Güzel, E. (2016). Dijital kültür ve çevrimiçi sosyal ağlarda rekabetin aktörü: Dijital habitus, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 82-103.
• Hallahan, K., Holtzhausen, D., van Ruler, B., Verčič, D. & Sriramesh, K. (2007). Defining strategic communication, International Journal of Strategic Communication, 1(1), 3-35.
• http://www.izdeda.org.tr/hakkimizda/. İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği. 20.07.2024 tarihinde erişilmiştir.
• İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği-[İZDEDA]. (2024). Tarihçe. http://www.izdeda.org.tr/tarihce/ adresinden 26.07.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Java, A., Song, X., Finin, T. & Tseng, B. (2007). Why we twitter: Understanding microblogging usage and communities. Paper presented at the 9th WebKDD and 1st SNA-KDD 2007 workshop on Web mining and social network analysis, 56–65.
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York and London: New York University Press.
• Kadıoğlu M. (2008). Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri, İçinde M. Kadıoğlu ve E. Özdamar (Ed.), Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri, (ss. 1-34). Ankara: JICA Türkiye Ofisi Yayınları.
• Kaldor, M. (2003). Civil society and accountability, Journal of Human Development, 4(1), 5-27.
• Keane, J. (2010). Medya ve demokrasi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kotan, D. ve Ünür, E. (2015). Siyasi atmosfer çerçevesinde sivil toplum kuruluşlarının gelişimi ve günümüzdeki yansımaları, İçinde E. Karayel Bilbil (Ed.) Halkla ilişkiler perspektifinden sivil toplum, (ss. 115-166). İstanbul: Pales Yayıncılık.
• Lee, J. & Xu, W. (2017). The more attacks, the more retweets: Trump’s and Clinton’s agenda setting on Twitter. Public Relations Review, 44, 201–213. doi:10.1016/j.pubrev.2017.10.002.
• Lovari, A. & Bowen: A. (2019). Social media in disaster communication: A case study of strategies, barriers, and ethical implications. Journal of Public Affairs, 20(1), 1-9. doi:10.1002/pa.1967
• Marwick, A.E. & Boyd, D. (2010). I tweet honestly, I tweet passionately: Twitter users, context collapse, and the imagined audience, New Media & Society, 13(1), 114–133. doi: 10.1177/1461444810365313
• Mayfield, A. (2008). What is social media?, icrossing.
• Mouriquand, D. (2023). Elon Musk Twitter’ın logosunu neden “X” olarak değiştirdi? Erişim adresi: https://tr.euronews.com/kultur/2023/07/29/elon-musk-twitterin-logosunu-neden-x-olarak-degistirdi
• Ploughman P. (1997). Disasters, the media and social structures: a typology of credibility hierarchy persistence based on newspaper coverage of the love canal and six other disasters, Disasters, 21(2), 118-137.
• Pourebrahim, N., Sultana:, Edwards, J., Gochanour, A. & Mohanty: (2019). Understanding communication dynamics on twitter during natural disasters: A case study of hurricane sandy. International Journal of Disaster Risk Reduction, 37. doi:10.1016/j.ijdrr.2019.101176
• Soydaş, N. (2018). #İletişim bence, dumandan (#) hashtag’e iletişim. İstanbul: İnkılâp Yayınları.
• Şahin, L. ve Öztürk, M. (2008). Küreselleşme sürecinde sivil toplum kuruluşları ve Türkiye’deki durumu, Sosyal Siyasal Konferansları Dergisi, 0(54), 3-29.
• Taşkıran, B. H. (2015). Sivil topluma, kuramsal ve tarihsel bakış. İçinde E. Karayel Bilbil (Ed.) Halkla ilişkiler perspektifinden sivil toplum, (ss. 13-68). İstanbul: Pales Yayıncılık.
• Tomlinson, J. (2013). Küreselleşme ve kültür. (A. Eker, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Türk Dil Kurumu-[TDK]. (2024). www.tdk.gov.tr.
• Uluç, A, V. (2013). Türkiye’de sivil toplum ve demokrasi ilişkisi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 399- 418.
• Vona-Kurt, E. (2021). Sağlık iletişimi ve sosyal medya: sivil toplum kuruluşlarının twitter kullanımı üzerine bir değerlendirme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 89-109. doi: 10.18026/cbayarsos.649858.
• Yılmaz, M. (2018). Sivil toplum ve sivil toplum kuruluşları: Türkiye’de bilgi hizmetlerine yönelik oluşturulmuş STK’lar ve bu kuruluşlara yönelik bir araştırma, ZfWT, 10(1), 249-272.
• Zıllıoğlu, M. (2014). İletişim nedir?, İzmir: Cem Yayınevi.