DÖNEM VE KAVRAM TANIMLAMASI OLARAK MODERN SANAT

Yıl 2024, Sayı: 8, 25 - 33, 29.09.2024

Zafer Kalfa

Öz

Modern Sanat terimi üzerinde yaşanan kavram kargaşası hiç kuşku yok ki modern kelimesinin içeriğinden kaynaklanır. Basit anlatımla Modern Sanat’ın, salt yeni olan sanat şeklinde algılanması beraberinde başka bir dizi yanılgıyı daha getirmiştir. Taşların yerli yerine oturabilmesi adına düşünür ve tarihçiler de modern ve modernizm kavramlarını yeniden ele almış; Modern Sanat’ın oturacağı bağlamı da ayrıntılı olarak izah etme gereği duymuşlardır. Aslında net tanımlamaların yapılması bugün dahi kolay değildir ama varılan ortak kanı, sanatta modernleşme ile Modern Sanat arasında kesin ve doğrudan bir bağın kurulamayacağı yönündedir. Dahası, bir felsefe ve kültürel vaka olarak modernizmin, bir olgu halinde kendini tekrar etme veya sürdürme olasılığı üzerinde durulabiliyorken ona bağlı şekilde ortaya çıkan Modern Sanat için bunu söylemek mümkün değildir. Tarihin belirli bir döneminde başlayıp bitmiş bir sanat ana akımı olduğu zaten çok sonradan fark edilen Modern Sanat’ın, 1970’lerden itibaren yerini Güncel / Çağdaş Sanat’a terk ettiğini görüyoruz. Ancak kelimenin taşıdığı muhtevaya aldanarak modernliği, Modern Sanat’ın yegâne koşulu sayma hatası kendini bu sahada da gösterebiliyor. Bazıları, bu sanatı, Modern Sanat’ın evrimleşmiş hali olarak görürken bazıları da onu tamamen farklı bir bağlama oturtmak gerektiğini söylemiştir. Esasen sorun, modern ve çağdaş (güncel) kelimelerinin etimolojik çerçeve dışında; sosyolojik ve eleştirel bir mantık dâhilinde yorumlanması ihtiyacının ne oranda karşılanabildiğidir. Bu çalışmanın, söz konusu ihtiyaç göz önüne alınarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

modern sanat, öncü, güncel

Kaynakça

• Alıcı, M. (2017). Çağdaş Din Bilimleri Metodolojisinde Modernizm–Postmodernizm Tartışmaları, Akra Uluslararası Kültür Sanat Edebiyat ve Eğitim Bilimleri Dergisi (12/5), s.35-49.
• Aksoy, U. İsmail (22 Kasım 2017). Modernite. Uluslararası Politika Akademisi, Web: https://politikaakademisi.org/2017/11/22/modernite/#:~:text=Bu%20anlamda%2C%20modernite%2C%20%C3%A7ok%20daha,modernle%C5%9Fmeyi%20de%20tan%C4%B1mlama%20ihtiyac%C4%B1%20belirir.
• Belting, H. (2002/2020). Sanat Tarihinin Sonu, (çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Danto, C. A. (1997 / 2020). Sanatın Sonundan Sonra, (çev. Zeynep Demirsü), İstanbul: ayrıntı Yayınları.
• Dillenberger, D. J. (1998). The Religious Art of Andy Warhol, New York: Continuum Publishing.
• Dempsey, A. (2002 / 2007). Modern Çağda Sanat (çev. Osman Akınhay). İstanbul: Akbank Kültür Sanat Yayınları.
• Fineberg, J. (2014). 1940’tan Günümüze Sanat (çev. Simber Atay ve Göral E. Ylmaz), İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Eysteinsson, A. (1992). The Concept of Modernism, London: Cornel University Press.
• Foccroulle, B. (2005). Sanatta Bireyin Doğuşu, (çev. Esra Özdoğan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Giddens, A. (1991). The Consequences of Modernity, Cambridge: Polity Press.
• Goldberg, J. (2010). Liberal Faşizm, (çev. Enver Günsel), İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Greenberg, C. (1993 / 1960). Modernist Painting, The Collected Essasys and Critism, Chicago. Chicago University Press.
• Man, de P. (2015). Lirik ve Modernlik, Modernizmin Serüveni (ed. Enis Batur). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Moran, L .(2009). What is Modern and Contemporary art?, Irish Museum of Modern Art talk series, Dublin: IMMA.
• Halsall, F. and Long, D. (2009). What is Modern and Contemporary Art?, How soon was now?, Irish Museum of Modern Art talk series, Dublin: IMMA.
• Jencks, C. (1989). What is Post-Modernism?, Berkshire: UK.
• Osborne, P. (2013). Anywhere or not at all: Philosophy of Contemporary Art, London: Verso.
• Rosenberg, H. (1960/1994). The Tradition of the New, New York: da Capo Press. We Watson, P. (2005 / 2018). Fikirler Tarihi, (çev. Kemal Atakay, Barış Pala, Bahar Tırnakcı, Nurettin Elhüseyni, Kaya Genç), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.