JOMINI VE CLAUSEWITZ’İN SAVAŞ OLGUSUNA BAKIŞ AÇILARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2024, Sayı: 1, 1 - 48, 29.06.2024

Şeyda Öcal Arslan

https://doi.org/10.58685/dsd.1444194

Öz

Eski çağlardan günümüze kadar birçok örnek verebilmekle beraber Antoine-Henri baron de Jomini ve Carl von Clausewitz kaleme aldıkları eserlerle önemli savaş teorisyenleri olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada Napolyon döneminde yaşamış olan Jomini’nin 1838 yılında yayımlanan “Savaş Sanatı’nın Ana Hatları” eseri ve Clausewitz’in 1832 yılında yayımlanan “Savaş Üzerine” eseri temelinde iki teorisyenin metodoloji, teoride savaş kavramı ve pratikte savaşın strateji ve taktiksel uygulamaları üzerine karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Çalışmanın temel amacı iki teorisyenin savaş kavramına bakış açılarını teoride ve uygulamada nasıl ele aldıklarını incelemek, pratikte strateji ve taktik uygulamaları nasıl yorumladıkları üzerine karşılaştırmalı bir analiz yapmaktır. İkisi de Napolyon döneminde yaşamasına rağmen farklı geçmiş yaşam ve bakış açılarına sahip olmalarından dolayı teorik olarak savaş kavramını kendi perspektiflerinden yorumlamışlardır. Bu bağlamda çalışma Jomini ve Clausewitz’in çağdaş teorisyen olarak farklı hususlar üzerinden savaşın teorisini açıklamalarının günümüzde hala savaş çalışmalarına katkı sunarak değerini koruduğunu açıklamayı hedeflemektedir. Çalışma kapsamında iki teorisyen arasında metodolojik, savaş teorisine yaklaşım, strateji, taktik, düşüncelerinde etki bırakan unsurlar, komutanın rolü, savaşın bir bilim mi yoksa sanat mı olduğu hususlarında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Çalışma boyunca yapılan karşılaştırmalı analiz göstermektedir ki iki teorisyen de evrensel bir savaş teorisi ortaya koyarak, değişen karakteriyle birlikte savaş kavramının tekrar tekrar incelenmesine de ilham kaynağı olmuşlardır. Savaşın karmaşıklığı karşısında eserleri birbirini tamamlamakta ve savaşın somut olduğu kadar soyut yönlerine de kapsamlı bir bakış sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Jomini, Clausewitz, Savaş Üzerine, Savaş Sanatı, Strateji

COMPARATIVE ANALYSIS OF JOMINI AND CLAUSEWITZ’S PERSPECTIVES ON THE PHENOMENON OF WAR

Öz

Although many examples can be given from ancient times to the present day, Antoine-Henri baron de Jomini and Carl von Clausewitz are recognized as important war theorists with their works. In this study, on the basis of Jomini’s “Outlines of the Art of War” published in 1838 and Clausewitz’s “On War” published in 1832, a comparative analysis of the two theorists’ methodology, the concept of war in theory, and the strategy and tactical applications of war in practice was made. The main purpose of the study is to examine how the two theorists approach the concept of war in theory and practice, and to make a comparative analysis on how they interpret strategy and tactical practices in practice. Although they both lived in the Napoleonic Era, they theoretically interpreted the concept of war from their own perspectives due to their different backgrounds and perspectives. In this context, the study aims to explain that Jomini and Clausewitz’s explanations of the theory of war over different issues as contemporary theorists still maintain their value by contributing to war studies today. Within the scope of the study, it has been determined that there are differences between the two theorists in terms of methodology, approach to the theory of war, strategy, tactics, the factors that influenced their thoughts, the role of the commander, and whether war is a science or an art. These differences are analyzed on the basis of their masterpieces and presented in the conclusion section. The comparative analysis throughout the study shows that both theorists have put forward a universal theory of war and have inspired the re-examination of the concept of war with its changing character. In the face of the complexity of war, their works complement each other and provide a comprehensive view of the abstract as well as the concrete aspects of war.

Anahtar Kelimeler

Jomini, Clausewitz, On War, Art of War, Strategy

Kaynakça

• Alpyürür, Fahri. 2020. “Polı̇tı̇k Felsefe Açısında Carl von Clausewitz’ı̇n Savaş Düşüncesı̇.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Bartholomees, Boone. 2006. “A Survey Of The Theory Of Strategy.” In U.S. Army War College Guide to National Security Policy and Strategy, 79-106. Pennsylvania: U.S. Army War College.
• Bassford, Cristopher. 2007. “The Primacy Policy and the Trinity in Clausewitz’s Mature Thought.” In Clausewitz in the Twenty-First Century, eds. H. Strachan and A. Herberg-Rothe, 74-90. Oxford: Oxford University Press.
• Bassford, Cristopher. 1994. Clausewitz in English: The Reception of Clausewitz in Britain and America. 1815-1945. New York: Oxford University Press.
• Bilgin, Kıvılcım Romya. 2015. “Clausewitz’in Savaş Teorisi ve Yeni Savaş Çalışmaları.” Millî Güvenlik ve Askerî Bilimler Akademik Dergisi 2(8): 38-61. https://www.researchgate.net/publication/341793580_Clausewitz’in_Savas_Teorisi_ve_Yeni_Savas_Calismalari
• Bilgin, Kıvılcım Romya. 2015. “Savaş Analizinde Clausewitz’in Esas Üçlemesi: Afganistan’da Taliban Kalkışması Örneği.” Doktora Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü.
• Bilgin, Kıvılcım Romya. Türedi, Gülayşe Ülgen. 2015. “Carl von Clausewitz.” Savaş Kuramları içinde, editör Erhan Büyükakıncı, 105-163. İstanbul: Adres Yayınları.
• Brinton, Crane, Craig Gordon ve Gilbert, Felix. 2015 “Jomini.” Modern Stratejinin Ustaları içinde, editör Earle Mead Edward, 115-137. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Büyükakıncı, Erhan. 2015. “John A. Vasquez.” Savaş Kuramları içinde, editör Erhan Büyükakıncı, 575-623. İstanbul: Adres Yayınları.
• Calhoun, Mark. 2011. “Clausewitz And Jomini: Contrasting Intellectual Frameworks in Military Theory.” Army History 80 (Summer): 22-37. https://www.jstor.org/stable/26296157
• Clausewitz, Carl von. 2018. Savaş Üzerine. Çeviri, H. F. Çeliker. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Clausewitz, Carl von. 2017. Savaşın Esasları. Çeviri, Gökhan Aydın. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Dupuy, Ernest. Richard, Dupuy, Trevor ve Braim, Paul. 1992. Military Heritage of America. Dubuque: Kendall Hunt Pub Co.
• Ettrich, Brian. 2005. “The Principles of War: Are They Still Applicable?” Yüksek Lisans Tezi, Naval Postgraduate School.
• Freedman, Lawrence. 2015. Strateji. Çeviri, Belkıs Çorakçı Dişbudak. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gaddis, John Lewis. 2018. On Grand Strategy. London: Penguin Press.
• Handel Michael. 2004. Savaşın Ustaları: Klasik Stratejiler. Çeviri, Berna Kara, İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Hart, Liddell Basil. 2015. Strateji Dolaylı Tutum. Çeviri, Selma Koçak. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Heuser, Beatrice. 2007. “Intoduction.” In On War, vii-xxxii. Oxford: Oxford University Press.
• Heuser, Beatrice. 2016. “Theory And Practice, Art And Science in Warfare: An Etymological Note.” In War, Strategy And History, eds. Daniel Marston, Tamara Leahy, 79-196. Canberra: ANU Press.
• Hittle, James. 2002. “Tanıtma.” Savaş Sanatı’nın Ana Hatları içinde, 9-41. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Hobbes, Thomas. 2001. Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. Çeviri, Semih Lim. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Honig, Jan. 1997. “Strategy in a Post-Clausewitzian Setting.” In The Clausewitzian Dictum And The Future Of Western Military Strategy, ed. Gert de Nooy, 109-121. The Hague: Kluwer Law International.
• Jomini, Henri Antoine. 2002. Savaş Sanatı’nın Ana Hatları. Çeviri, Selma Koçak. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Jomini, Henri Antoine. 2013. Life of Napoleon. Maryland: Pickle Partners Publishing.
• Jones, Francis. 1985. Analysis and Comparison of the Ideas and Later Influences of Henri Jomini and Carl von Clausewitz, Student Report, Air Command and Staff College Air University. https://apps.dtic.mil/sti/citations/ADA156542
• Kaiser, David. 2012. “Clausewitz and the First World War.” Infinity Journal Special Edition-Clausewitz and Contemporary Conflict (February): 8-11. https://www.militarystrategymagazine.com/article/clausewitz-and-the-first-world-war/
• Karaosmanoğlu, Ali L. 2007. “Muhteşem Ortaklık: Kant ve Clausewitz.” Uluslararası İlişkiler Dergisi 4(14): 161-183. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/issue/39256/462281
• Keegan, John. 2019. Savaş Sanatı Tarihi. Çeviri, Selma Koçak. İstanbul: Say Yayınları.
• Kinross, Stuart. 2007. Clausewitz and America: Strategic Thought and Practice from Vietnam to Iraq. London: Routledge.
• Musabay-Baki, Pelin. 2015. “Antoine Henri De Jomini.” Savaş Kuramları içinde, editör Erhan Büyükakıncı, 183-165. İstanbul: Adres Yayınları.
• Paret Peter. 2007. Clausewitz and State: The Man, His Theories and His Times. New Jersey: Princeton University Press.
• Parkinson, Roger. 2002. Clausewitz: A Biography. New York: Cooper Square Press.
• Oetinger, Bolko, Ghyczy, Tiha, Von ve Bassford, Cristopher. 2010. Clausewitz ve Strateji. Çeviri, Zülfü Dicleli. İstanbul: Optimist Yayınları.
• Oetinger, Bolko. 2002. “Leadership in a Time of Uncertaincy.” Erişim: 15.03.2024. https://www.bcg.com/publications/2002/strategy-leadership-leadership-in-a-time-of-uncertainty
• Öcal-Arslan, Şeyda. 2022. “İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın Batı Cephesindeki Yıldırım Harekâtı: Fransa’nın Düşüşü 1940.” Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi.
• Smith, A. M. 1997. “Sherman’s Unexpected Companions: Marching Through Georgia With Jomini And Clausewitz.” The Georgia Historical Quarterly 81(1): 1-24. https://www.jstor.org/stable/40583541
• Stone, John. 2007. “Clausewitz’s Trinity and Contemporary Conflict.” Civil Wars 8(3): 282-296. https://doi.org/10.1080/13698240701479281
• Swain, Richard. 1990. “The Hedgehog And The Fox: Jomini, Clausewitz And History.” Naval War College Review 43(4): 98-109. https://www.jstor.org/stable/44638488
• Toptaş, Ergüdar. 2015. “Harbin Doğası ve Karakteri Bağlamında Hibrid Savaş.” Millî Güvenlik ve Askerî Bilimler Akademik Dergisi 2(8): 1-17.
• Tzu, Sun. 2018. Savaş Sanatı. Çeviri, Giray Fidan ve Pulat Otkan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• United State Military Academy. 1967. Jomini, Clausewitz and Schlieffen. West Point, Department of Military Art and Engineering.
• Vasquez, John. 2015. Savaş Bulmacası. Çeviri, Haluk Özdemir. İstanbul: Röle Akademik Yayıncılık.