Özel Sektör Çalışanlarında İş Kazası ve Meslek Hastalıklarında Maliyet Analizi: Düzce İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 4, 1214 - 1226, 31.07.2021

Harun Görgün , Tarık Gedik

https://doi.org/10.29130/dubited.892751

Öz

İşyerinde gerek çalışan gerekse de işveren tarafından iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınamaması nedeniyle iş kazaları meydana gelmektedir. Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalıkların sonucu olarak da meslek hastalığı tanımı yapılmaktadır. Bu çalışma ile iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle Düzce ili Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hastanelerinden yararlanan özel sektör çalışanlarının çalışanlara, işverenlere, kamu hastanelerine ve topluma maliyetleri hesaplanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Düzce kamu hastaneler birliği hastanelerine iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle müracaat edenlerin sayısının yıllar itibarıyla artış gösterdiği belirlenmiştir. İş kazası nedeniyle ağırlıklı olarak 21-25 yaş grubundan, meslek hastalığı nedeniyle de ağırlıklı olarak 36 yaş ve üzeri çalışanların olduğu belirlenmiştir. İş kazası nedeniyle hastanelere müracaat eden hastaların ortalama 8 dakika 14 saniyede muayene oldukları hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda hastaların ortalama 29 dakika 50 saniye poliklinikte tedavi gördükleri ve ortalama 38 dakika 2 saniye de hastanede kaldıkları belirlenmiştir. 2010-2014 yılları arasında Düzce kamu hastaneler birliğine iş kazası ile müracaat eden hastaların büyük çoğunluğunun el ya da kol yaralanmalarından ve ayak ya da bacak yaralanmalarından kaynaklı şikâyetle müracaat ettikleri belirlenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda iş kazası nedeniyle hastalara ortalama 4 gün rapor düzenlendiği belirlenmiştir. 2010-2014 yılları arasında iş kazasından kaynaklı olarak yıllara bağlı ortalama toplam maliyetler minimum 339,10 TL, maksimum da 447,72 TL olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

iş kazası, meslek hastalığı, sosyal güvenlik kurumu, Düzce

Teşekkür

Bu çalışma boyunca göstermiş olduğu her türlü destek ve yardımlarından dolayı Düzce Atatürk Devlet Hastanesi Genel Sekreteri Op. Dr. İbrahim ÖZCAN, Düzce Atatürk Devlet Hastanesi başhekimi Op. Dr. Ahmet ZENGİN ve Bolu Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreteri Op. Dr. Metin TAHAOĞLU'na en içten dileklerimle teşekkür ederim.

Cost Analysis in Work Accidents and Occupational Diseases in Private Sector Employees: The Case of Duzce Province

Öz

Occupational accidents occur because occupational health and safety measures cannot be taken by both the employee and the employer in the workplace. The definition of occupational disease is also made as a result of diseases that occur as a result of exposure to occupational risks. With this study, the costs of private sector employees who benefit from Duzce Province Social Security Institution hospitals due to occupational accidents and diseases to employees, employers, public hospitals and society were calculated. As a result of the evaluations made, it was determined that the number of people who applied to Duzce public hospitals association hospitals due to work accidents and occupational diseases increased over the years. It has been determined that there are mainly employees in the 21-25 age group due to occupational accidents and 36 years and above due to occupational diseases. It has been calculated that patients who apply to hospitals due to work accidents are examined in an average of 8 minutes and 14 seconds. As a result of the calculations, it was determined that the patients were treated in the outpatient clinic for an average of 29 minutes and 50 seconds, and that they stayed in the hospital for an average of 38 minutes and 2 seconds. It was determined that the vast majority of patients who applied to Duzce Public Hospitals Association with an occupational accident between 2010 and 2014 applied with complaints of hand or arm injuries and foot or leg injuries. As a result of the evaluations made, it was determined that patients received reports for an average of 4 days due to occupational accidents. Between 2010 and 2014, the average total costs depending on the years due to the occupational accident were calculated as a minimum of 339.10 TL and a maximum of 447.72 TL.

Anahtar Kelimeler

Duzce, Occupational disease, Social security institution, Work accident

Kaynakça

• [1] A. Güzel ve A. R Okur, Sosyal Güvenlik Hukuku, Yenilenmiş 4. baskı. İstanbul, Türkiye: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 1994.
• [2] A. C. Tuncay, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 7. baskı, İstanbul, Türkiye: Beta Basım Yayım ve Dağıtımı A.Ş., 1996.
• [3] L. Akın, “İş kazasından doğan maddi tazminat,” Doktora tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2000.
• [4] G. B. Yıldız, “İşverenin iş kazasından doğan hukuki sorumluluğu,” Toprak İşveren Dergisi, s. 86, 2010.
• [5] M. Koç ve N. Akbıyık, “Türkiye’de iş kazalarının maliyetleri ve çözüm önerileri,” Akademik Yaklaşımlar Dergisi, c. 2, s. 2, ss. 129-175, 2011.
• [6] Uluslararası Çalışma Örgütü. (1952, 28 Haziran). Sosyal Güvenlik Sözleşmesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/lang-en/index.htm.
• [7] Sosyal Güvenlik Kurumu. (2020, 1 Ocak). Sosyal Güvenlik Kurumu Yıllıkları [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari.
• [8] N. A. Akçın, ve E. Hamarat, “TTK’da meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının hukuki ve mali durumu,” Türkiye 9. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 1994, ss.151-166.
• [9] G. Ofluoğlu ve F. Uysal, “İş kazaları ve meslek hastalıklarından kaynaklanan psiko-sosyal sorunların dışsal maliyeti,” Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, c. 5, s. 4, ss. 1-8, 2000.
• [10] E. Demir, “Metal iş kolunda meydana gelen iş kazaları ve iş kazalarının oluşturduğu kayıpların ekonomik yönden analizi,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2009.
• [11] O. Korkmaz, “İş kazaları ile verimlilik arasındaki ilişki: Türkiye Taşkömürü Kurumu örneği,” Yaşar Üniversitesi Dergisi, c. 6, s. 23, ss. 3805-3813, 2011.
• [12] I. Kamardeen, “E-OHS planning system for builders,” Architectural Science Review, vol. 54, no. 1, pp. 50-64, 2011.
• [13] M. Bayram, H. İskender ve A. Kökçam, “İmalat firmalarında iş sağlığı ve güvenliği yatırım harcamaları ile kaza oranları ve iş kazası maliyetleri ilişkisi: İşletme bütçesine İSG harcamaları için kaynak tahsis edilmesinin önemi,” Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, c. 5, s. 3, ss. 71-81, 2017.
• [14] 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26200, 16.06.2006.
• [15] İ, O. Bekar ve E. Bekar, “İş kazası ve meslek hastalıklarının maliyeti (2005-2014),” Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, c. 3, s. 3, ss. 479-489, 2017.
• [16] K. C. Akyüz, İ. Akyüz, T. Tugay ve T. Gedik, “Orman ürünleri sanayi sektöründe iş kazası istatistiklerine genel bir bakış,” Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, c. 12, s. 2, ss. 66-79, 2016.
• [17] O. Bütüner ve D. Uzun, “İş kazalarının maliyetleri ve hesaplamaları üzerine bir araştırma,” MYO-ÖS 2010 Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu, Ekim 2010, ss. 19-20.
• [18] D. Sevim Korkut and T. Gedik, “A research on occupational safety in forest products ındustry in Turkey,” African Journal of Business Management, 2010, vol. 4, no. 7, pp. 1423-1433.
• [19] T. Gedik ve A. İlhan, “Sakarya ili mobilya imalatçılarında iş sağlığı ve iş güvenliği üzerine bir inceleme,” Türkiye Ormancılık Dergisi, c. 15, s. 2, ss. 123-129, 2014.
• [20] T. Gedik ve D. Sevim Korkut, “A research on work accidents in forest products ındustry in Duzce,” International Journal of the Physical Sciences, vol. 6, no. 30, pp. 7065–7072, 2011.