Üniversite Yerleşkelerinde Erişilebilirlik Değerlendirmesi: Düzce Üniversitesi Kampüsü Örneği

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 5, 1891 - 1908, 31.10.2021

Nuray Özkaraca , Mehmet İnceoglu

https://doi.org/10.29130/dubited.866597

Cited By: 5

Öz

Erişilebilirlik, yapılı çevrede herkes için eşit koşulların sağlanması için gerekli bir ön koşuldur. İçinde yaşadığımız iç mekânlardan dış mekânlara, yapılı çevrenin genellikle ortalama bireyler göz önünde bulundurularak tasarlanması erişilebilirlik sorunlarına neden olmaktadır. Yapılı çevrede herkes için eşit koşulların sağlanması şüphesiz ki erişilebilirliğin sağlanmasıyla gerçekleşmektedir. Bu doğrultuda herkes için eğitim hakkının sağlanması da yapılı çevrenin erişilebilir olmasıyla doğrudan ilişkilidir. Eğitim alanları özellikle de üniversite yerleşkeleri kullanıcı çeşitliğini oluşturan tüm bireyler için bütün alanların ve unsurların erişilebilir ve kullanılabilir olması son derece önemlidir. Üniversite yerleşkelerinde, herkes için erişilebilirlik, evrensel tasarım/kapsayıcı tasarım veya herkes için tasarım gibi kavramlar son yıllarda yerleşke planlamada dikkate alınmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, Düzce Üniversitesi Konuralp yerleşkesinin engelli kullanıcılar için mevcut erişilebilirlik durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen tespitler sonucunda kampüs alanındaki erişilebilirlik sorunlarının neler olduğu ortaya konularak erişilebilirlik haritası oluşturulmuştur. Bu çalışmanın ilgili alanda mevcut erişilebilirlik sorunların tespiti konusunda bir kaynak oluşturma ve üniversite yerleşkelerinde bu şekilde yapılacak çalışmalar ile eğitim alanlarında evrensel erişilebilirlik anlayışının oluşturulmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın nihai amacı ise erişilebilirlik olanaklarını ortaya koymak ve bu doğrultuda erişilebilirlik haritası oluşturmaktır.

Anahtar Kelimeler

Erişilebilirlik, Mekânsal/fiziksel erişilebilirlik, Yapılı çevre, Evrensel tasarım, engel(li)

Accessibility Assessment in University Campuses: Case of Duzce University Campus

Öz

Anahtar Kelimeler

Accessibility, Spatial / physical accessibility, Built environment, Universal design, disabled

Kaynakça

• [1] J. M. J. Sandoval, “Accessibility, heritage, and project. Re-architectures for everyone,” Millenium, vol. 2, no.7, pp. 103-111, 2018.
• [2] O. Tutal, “Engelsiz Kent Engelsiz Yaşam Alanları,” Şehir ve Toplum, s. 11, ss. 50-60, 2018.
• [3] Turkcell, (2020). Turkcell Engelsiz Yaşam Eğitimleri: Görme Engelliler. Erişim Tarihi: 28 Mayıs 2021. <https://www.youtube.com/watch?v=juDKMZj8CaE>.
• [4] WHO. (2017, 24 Aralık). Human rights and health. [Online]. Erişim:https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/human-rights-and-health.
• [5] EPOA (Essex Planning Officers Association), The essex design guide for residential and mixed use areas, England: Essex County Council and Essex Plannig, 1997, ss. 53-62.
• [6] M. İnceoğlu, “Kentsel açık mekânların kalite açısından değerlendirmesine yönelik bir yaklaşım: İstanbul meydanlarının incelenmesi,” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2007.
• [7] Ö. Yerli ve S. Özdede, “Design process of a campus plan: a case study of Düzce University Konuralp Campus,” International Journal of Engineering Research and Application, vol. 7, no. 4, pp. 50-59, 2017.
• [8] J. L. Hill, “Accommodating a student with a disability: Suggestions for faculty,” The Canadian Journal of Higher Education, vol. 22, no. 1, pp. 48-83, 1992.
• [9] M. A. Alp, “Engelliler için dış mekân kullanım olanaklarının araştırılması: İstanbul Üniversitesi Beyazıt Yerleşkesi örneği,” Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2014.
• [10] E. Türkyılmaz ve E. İskender “Mimari tasarımda ulaşılabilirlik kavramının tekerlekli sandalye kullanıcıları açısından irdelenmesi,” Megaron, c. 13, s. 2, ss. 297-323, 2018.
• [11] US Acces Board. (2010, 24 Aralık). ADA Guidelines. [Online]. Erişim: https://www.ada.gov/2010ADAstandards_index.htm.
• [12] Hassan A. Karimi, Lei Zhang ve Jessica G. Benner, “Personalized accessibility map (PAM): a novel assisted wayfinding approach for people with disabilities,” Annals of GIS, vol. 20, no. 2, pp. 99-108, 2014.
• [13] K. Chhabra, M. Cuyugan, D. Tam ve C. Tomaszkiewicz, “An investigation into campus accessibility,” Undergraduate research, University of British Columbia, Canada, 2016.
• [14] Florida State University. (2021, 29 Mayıs). Main campus accessibility map. [Online]. Erişim: https://www.facilities.fsu.edu/depts/designConstr/ADA_MAP_5.php.
• [15] Stanford University. (2021, 29 Mayıs). Campus acces guide. [Online]. Erişim: http://maps.stanford.edu/ada/.
• [16] Oxford University. (2021, 29 Mayıs). Iffley road sports complex access guide. [Online]. Erişim: https://www.accessguide.ox.ac.uk/iffley-road-sports-complex.
• [17] Bristol University. (2021, 29 Mayıs). Life sciences building access guide. [Online]. Erişim: https://www.accessable.co.uk/university-of-bristol/access-guides/life-sciences-building-city-of-bristol#8609a7b2-440e-e54e-b4fc-382e3123ab07.
• [18] D. J. Raiees-Dana, “Navigation and accessibility for persons with disabilities: An anthropological study using GIS on the university of Arkansas Campus,” Theses and dissertations, University of Arkansas, Arkansas, USA, 2012.
• [19] Washington State. (2021, 29 Mayıs). Accessibility checklist 2012. [Online]. Erişim: https://nwadacenter.org/sites/adanw/files/files/AccessibilityChecklist_Hotels%202012(1).pdf.
• [20] H. I. Sarsak, “Assessing building accessibility for university students with disabilities,” MOJ Yoga & Physical Therapy, vol. 3, no. 4, pp. 69-75, 2018.
• [21] The Americans with Disabilities Act Checklist for Readily Achievable Barrier Removal, (1995, Ağustos). Checklist for existing facilities version 2.1. [Online]. Erişim: https://www.ada.gov/checktxt.htm.
• [22] The Americans with Disabilities Act Checklist for Readily Achievable Barrier Removal (1995, Ağustos). Checklist for existing facilities version 2.1 [Online]. Erişim: https://www.ada.gov/racheck.pdf.
• [23] M. Milner, Planning for Accessibility: A Guide to Developing and Implementing Campus Transition Plans, Washington, USA: Association of Physical Plant Administrators of Universities and Colleges, 1977.
• [24] M. Milner & M. Coons, Creating an Accessible Campus, Washington, USA: Association of Physical Plant Administrators of Universities and Colleges, 1978.
• [25] S. R. Cotler (1981). “Modifying the existing campus building for accessibility,” in Accessible Products Catalog, 1st ed., Washington, USA: Association of Physical Plant Administrators of Universities and Colleges, 1981, pp. 1-127.
• [26] M. Milner (1980). Adapting Historic Campus Structures for Accessibility. Washington: Department of Education.
• [27] G. A. Güler & O. Tutal, “Tarihi yapılarda erişilebilirlik ve kullanılabilirlik,” Uluslararası Katılımlı 6. Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu, Trabzon, Türkiye, 2017, ss. 351-361.
• [28] Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2013, 20 Temmuz). 2020/3 sayılı erişilebilirlik izleme ve denetleme formları hakkında genelge yazdır. [Online]. Erişim: https://www.ailevecalisma.gov.tr/eyhgm/mevzuat/ulusal-mevzuat/genelgeler/2020-3-sayili erisilebilirlik-izleme-ve-denetleme-formlari-hakkinda-genelge/.
• [29] Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2021, 17 Ocak). Erişilebilirlik izleme ve denetleme Formları. [Online]. Erişim: https://ailevecalisma.gov.tr/media/5615/erisilebilirlik-izleme-denetleme-form-kitaplari.pdf.
• [30] T. C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. (2010, 8 Ağustos). Yükseköğretim kurumları engelliler danışma ve koordinasyon yönetmeliği. [Online]. Erişim: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=14214&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.
• [31] İ. U. Uyaroğlu, “Zorunluktan öte: kapsayıcı üniversite yerleşkesinin erişilebilirliği,” Mimarlık, c. 404, ss. 70-74, 2018.
• [32] Düzce Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı. (2020, 24 Aralık). Engelli öğrenci. [Online]. Erişim: https://sks.duzce.edu.tr/Sayfa/7f5a/engelli-ogrenci.
• [33] Ş. Özdemir, “Üniversite kampüslerinin kapsayıcı tasarım kavramına uygun hale getirilmeleri için bir değerlendirme aracı önerisi,” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2019.
• [34] Özyeğin University. (2021, 29 Mayıs). Accessible Campus-Özyeğin University 2018. [Online]. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=G_U22ZM2BgY.