Evaluation of Urban Growth and Climate Change in the Yalova Case

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 11 - 44, 10.06.2024

Canan Koç

https://doi.org/10.55007/dufed.1246371

Cited By: 1

Öz

Studies on climate change, which affect many areas and settlements on a global scale, gained momentum in the 20th century. Climate change causes various negativities in cities due to problems such as extreme heat, drought, precipitation, floods, water scarcity and increase in sea level. In parallel with the population increase in cities, the number of people will be affected by global climate change will also increase. Due to the limited number of studies emphasizing the relationship between urban growth and climate change in the Marmara Region in general and in Yalova specifically, Yalova province, which is located in the Marmara Region and has a coastal settlement feature, was chosen as the study area. The aim of the study is to reveal the climatic change in Yalova by addressing the urban development in the historical process and current characteristics and to make suggestions by determining the situation of the province in climate change scenarios. In this context, the Marmara Region and Yalova province were evaluated in terms of climate, urban growth and population. Urban areas and population are increasing throughout the Marmara Region and in Yalova, and climatic changes have been felt more intensely recently. According to the scenarios, the Marmara Region and Yalova will experience the reflections of climate change as extreme temperatures and excessive precipitation. Depending on the attractiveness of the province due to its location, it is estimated that the population and construction will increase, especially with the development in the tourism and industrial sectors, and therefore the urban heat island effect will gradually increase. Its proximity to the seaside and the concentration of construction on the coast indicate that it will be adversely affected by a possible rise in sea level.

Anahtar Kelimeler

Yalova, Climate change, Urban growth

Kentsel Büyüme ve İklim Değişikliğinin Yalova Örneğinde Değerlendirilmesi

Öz

Küresel ölçekte birçok alanı ve yerleşmeyi önemli düzeyde etkileyen iklim değişikliği ile ilgili çalışmalar 20. yüzyılda hız kazanmıştır. İklim değişikliği aşırı sıcaklık, kuraklık, yağışlar, seller, su kıtlığı ve deniz seviyesindeki artış gibi sorunlara bağlı olarak kentlerde çeşitli olumsuzluklara yol açmaktadır. Kentlerde nüfusun artmasına paralel olarak küresel iklim değişikliğinden etkilenecek kişi sayısı da artacaktır. Kentsel büyüme ve iklim değişikliği ilişkisini vurgulayan çalışmaların Marmara Bölgesi geneli ve Yalova özelinde sınırlı sayıda olmasından hareketle çalışma alanı olarak Marmara Bölgesi’nde bulunan, kıyı yerleşim özelliği gösteren Yalova ili seçilmiştir. Yalova’nın tarihsel süreç içinde kentsel gelişimini ve mevcut özelliklerini ele alarak iklimsel değişimini ortaya koymak ve iklim değişikliği senaryoları içinde ilin durumunu belirleyerek önerilerde bulunmak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Marmara Bölgesi ve Yalova ili iklim, kentsel büyüme ve nüfus açısından değerlendirilmiştir. Marmara Bölgesi genelinde ve Yalova’da kentsel alanlar ve nüfus giderek artmakta, son dönemde iklimsel değişimler daha yoğun hissedilmektedir. Senaryolara göre Marmara Bölgesi ve Yalova ili iklim değişikliğinin aşırı sıcaklık ve aşırı yağışlar şeklindeki yansımalarını yaşayacaktır. İlin konumu nedeniyle olan çekiciliğine bağlı olarak özellikle turizm ve sanayi sektörlerindeki gelişmeyle nüfusunun ve yapılaşmanın artacağı, dolayısıyla kentsel ısı adası etkisinin giderek yükseleceği tahmin edilmektedir. Deniz kıyısına yakınlığı ve yapılaşmanın kıyıda yoğunlaşması olası deniz seviyesindeki yükselmeden olumsuz etkileneceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yalova, İklim değişikliği, Kentsel büyüme

Kaynakça

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2017). Eğitici El Kitabı-İklim Değişikliği. Erişim Tarihi: 20.02.2018. [Online]. http://iklimicindegisin-egitim.org/iklim2017/wpcontent/uploads/ 2017/03/%C4%B0klim-De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9FiE%C4%9Fitici-El-Kitab%C4 %B1-web.pdf
• S. Kahraman, P. Şenol, “İklim değişikliği: Küresel, bölgesel ve kentsel etkileri,” Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, ss.353-370, 2018.
• F. Büyükşahin, “Antropojenik etkiler ile havanın kirletilmesi ve iklim değişikliği,” Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, c.1, sayı.1, ss. 14-26, 2018. DOI: 10.35235/uicd.427397.
• J.G. Carter, G. Cavan, A. Connelly, S. Guy, J. Handley, A. Kazmierczak, “Climate change and the city: Building capacity for urban adaptation,” Progress in Planning, vol.95, pp.1–66, 2015.
• J. Hansen, R. Ruedy, M. Sato, K. Lo. “Global surface temperature change,” Reviews of Geophysics, vol. 48, no.4, pp.1-29, 2010.
• IPCC, Intergovernmental Panel on Climate Change 2007. AR4 synthesis report: Contribution of working groups I, II and III to the fourth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
• USGCRP, US Global Change Research Programme. Global climate change impacts in the United States. Cambridge: Cambridge University Press. 2009.
• B. B. Lin, A. Ossola, M. Alberti, E. Andersson, X. Bai, C. Dobbs, T. Elmqvist, K.L. Evans, N. Frantzeskaki, R.A. Fuller, K.J. Gaston, D. Haase, C.Y. Jim, C. Konijnendijk, H. Nagendra, J. Niemelä, T. McPhearson, W.R. Moomaw, S. Parnell, D. Pataki, W.J. Ripple, P. Y.Tan, “Integrating solutions to adapt cities for climate change,” The Lancet Planetary Health, vol.5, no.7, pp.479-486, 2021.
• Ç. Kuşçu Şimşek, “İstanbul’da kentsel iklim üzerine antropojenik etkiler: Kent ısı adalarının incelenmesi.” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2013.
• A. Alkan, F. Adıgüzel, E. Kaya, “Batman kentinde kentsel ısınmanın azaltılmasında yeşil alanların önemi,” Coğrafya Dergisi, c.34, ss.62-76, 2017.
• A. Revi, D. E. Satterthwaite, F. Aragón-Durand, J. Corfee-Morlot, R. B. R. Kiunsi, M. Pelling, D. C. Roberts, W. Solecki, Urban areas. Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A:Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, C. B. Field vd. (Der.), Cambridge: Cambridge University Press, pp. 535-612, 2014.
• EC. “Adaptation Strategies for European Cities Final Report,” European Commission, Directorate General for Climate Action, 2013.
• O. Balaban, “Climate change and cities: A review on the impacts and policy responses,” METU JFA, vol.29, no.1, pp.22-44, 2012.
• Y. Kaya, “İklim değişikliğine karşı kentsel kırılganlık: İstanbul için bir değerlendirme,” International Journal of Social Inquiry, c.11, sayı.2, ss. 219-257, 2018.
• V. Mishra, A. R.Ganguly, B. Nijssen, D. P. Lettenmaier, “Changes in observed climate extremes in global urban areas,” Environmental Research Letters, vol.10, no.2, pp.024005, 2015.
• H.A. Kramer, M.H. Mockrin, P.M, Alexandre, V.C. Radeloff, “High wildfire damage in interface communities in California,” Int J Wildland Fire, vol.28, pp.641–650, 2019.
• A. Newton, T.J. Carruthers, J. Icely. “The coastal syndromes and hotspots on the coast,” Estuar Coast Shelf Sci, vol.96, pp. 39–47, 2012.
• The World Bank (2021). Erişim Tarihi: 14.10.2021. [Online]. https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.Z S?contextu al=default.
• G. Cavan, R. Kingston. “Development of a climate change risk and vulnerability assessment tool for urban areas,” International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment, vol.3, no.3, pp.253-269, 2012.
• A. Koç, A. Caf, C. Koç, D. T. Kejanli. “Examining the temporal and spatial distribution of potential urban heat island formations,” Environmental Science and Pollution Research, vol. 29, pp.11455–11468, 2022.
• N.Grimm, S. Faeth, N. Golubiewski, C. Redman, J. Wu, X. Bai, J. Briggs. “Global change and the ecology of cities,” Science, vol.319, pp. 756-760, 2008.
• M. Moradi, N. Görer Tamer. “Bursa örneğinde kentsel büyümenin yerel iklim değişikliği üzerine etkisi,” Planlama, c. 27, sayı.1, ss. 26–37, 2017.
• Yalova Valiliği. (2021). Erişim Tarihi: 16.10.2021. [Online]. www.yalova.gov.tr/ilin-cografi-konumu-bitki-rtusu-ve-iklimi.
• 3bp Blogspot. (2021). Erişim tarihi: 14.10.2021. [Online]. https://3.bp.blogspot.com/-EIIZpvYmn04/XGWRErebLsI/AAAAAAAAwu0/J-j4IBFUec4jr562a3gEtuH1b1YeJa7eQC LcBGAs/s1600/altinova_yalova.jpg.
• M. A. Özdemir, M. Bahadır. “Türkiye’de önemli bir seracılık alanı: Yalova ili,” Coğrafi Bilimler Dergisi, c.5, sayı.1, ss.17-36, 2007.
• M. Bahadır. “Yalova ili arazi kullanımının uzaktan algılama teknikleri ile belirlenmesi,” Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar, Türkiye, 2007.
• ÇDR, “Yalova İli 2020 Yılı Çevre Durum Raporu,” Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Çed ve Çevre İzin Şube Müdürlüğü, Yalova. 2021.
• M. A. Ceylan. Marmara Depreminin (17 Ağustos 1999) Yalova Şehrine Etkileri. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2003.
• M. Altundağ. Yalova’nın Turizm Potansiyeli, Yalova, 2009.
• E. Bayramoğlu, S. Seyhan. “Kentsel açık yeşil alanlarda iklim değişim,” 4 th International Symposium on Innovative Approaches in Architecture, Planning and Design, Samsun, Nov. 22-24, 2019.
• B.M. Akduman Vural. “Türkiye’de iklim değişikliğine karşı “kent ve su” arasındaki koruma kullanma dengesinin sağlanmasına yönelik stratejiler,” Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, c.3, sayı.1, ss. 67-91, 2017.
• T. Kartal. “Ulusaldan yerele Türkiye’de iklim değişikliği politikaları ve uygulamaları: Kayseri örneği,” Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Nevşehir, Türkiye, 2018.
• M. Demircan, H. Arabacı, A. Akçakaya, S. Şensoy, E. Bölük, M. Coşkun. “İklim ve şehirleşme: Minimum sıcaklık trendleri,” IV. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, İstanbul TİKDEK, 5 –7 Tem 2017.
• F. Canan. “Kent geometrisine bağlı olarak kentsel ısı adası etkisinin belirlenmesi: Konya örneği,” Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, c.32, sayı.3, ss.69-80, 2017.
• C. Göpfert, C. Wamsler, W. Lang. “Enhancing structures for joint climate change mitigation and adaptation action in city administrations – Empirical insights and practical implications,” City and Environment Interactions, vol.8, pp. 1-11,2020.
• V.C. Broto, H Bulkeley. “A survey of urban climate change experiments in 100 cities,” Global Environmental Change, vol.23, pp. 92–102, 2013.
• C. Ayva, A. Atalay Dutucu, B. Ustaoğlu. “İklim değişikliğinin su kaynaklarına etkisi ve uyum önerileri: Kirazdere havzası örneği,” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.33, sayı.1, ss. 47-64, 2023.
• B. Çoruk, Z. Acar. "Ekstrem sıcaklık analizi: Marmara bölgesi örneği," Disaster Science and Engineering, c. 8, ss.25-39, 2022.
• M. Aytekin, Y.Serengil. “Assessment of vulnerability, resilience capacity and land use within the scope of climate change adaptation: The case of Balıkesir-Susurluk basin,” Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, vol.22, no.2, pp.112-124, 2022.
• B. Atılgan Türkmen. “The analysis of climate change awareness at local level in Bilecik,” Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol.25, pp.457-462, 2021.
• E. Ağıralan, U. Sadioğlu. “İklim değişikliği farkındalığı ve toplum bilinci: İstanbul örneği,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.21, sayı.2, ss.627-654, 2021.
• A. Özdemir. “İklim değişikliğinin havza ölçeğinde akım ve sediman miktarına etkilerinin değerlendirilmesi: Yuvacık baraj gölü havzası,” Jeoloji Mühendisliği Dergisi, c.45, sayı.1, ss.129-154, 2021.
• A. Ayhan Arslan, T. Biçen, A. Vardar. “Changes in climate parameters and their effects on renewable energy resources potential: Bursa sample,” Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.35, no.1, pp.33-44, 2021.
• A. Duvan, G. Aktürk, O. Yıldız. “Meteorolojik kuraklığın zamansal ve alansal özelliklerine iklim değişikliğinin etkisi, Sakarya havzası örneği,” Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, c.3, sayı.2, ss.207-217, 2021.
• E. Akyüz. “İstanbul ve Tokyo büyükşehir belediyeleri’nin küresel ısınmaya karşı çevre politikalarının karşılaştırılması: İçerik analizi yöntemi,” Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, c.16, sayı.1, ss.66-77, 2021.
• M. Yıldırım, B. Everest. “Tarımsal kooperatiflerin iklim değişikliği ve yenilenebilir enerji farkındalıkları: Çanakkale ili örneği,” ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, c.8, sayı.1, ss.233-241, 2020.
• A. I. Ceyhunlu, F. Aydın. “Yenilikçi şen trend yöntemi ile Sakarya’nın meteorolojik verilerinin eğilim analizi,” İklim Değişikliği ve Çevre, c.5, sayı.2, ss.1-7, 2020.
• F. A. Saracoglu. “Gökçeada sıcaklık ve deniz suyu sıcaklıklarının eğilim analizi,” Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, c.3, sayı.1, ss.1-17, 2020.
• R. B. Turan, F. Karaer. “Bursa Osmangazi belediyesi kurumsal karbon ayak izi hesabı ve iklim değişikliği uyum çalışmaları,” İklim Değişikliği ve Çevre, c.4, sayı.1, ss.17-24, 2019.
• M. Azlak, L. Şaylan. “İklim değişikliğinin Türkiye’de, Trakya bölgesinde, referans evapotranspirasyona olan etkilerinin belirlenmesi,” Toprak Su Dergisi, Özel Sayı, ss.77-85, 2019.
• G. Maden, Z. Aslan. “Marmara bölgesi bitki örtüsü ve yağış ilişkisi,” AURUM Journal of Engineering Systems and Architecture, c.2, sayı. 2, ss.19-28, 2018.
• K. Yıldırım Özcan. “İklim değişikliği konusunda farkındalık geliştirme projesi kapsamında Türkiye’deki illerin değerlendirilmesi: Bursa, Trabzon ve Gaziantep örnekleri,” Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.20, sayı. 2, ss. 245-271, 2018.
• Y. Kaya. “İklim değişikliğine karşı kentsel kırılganlık: İstanbul için bir değerlendirme,” International Journal of Social Inquiry, c.11, sayı. 2, ss. 219-257, 2018.
• A. N. Albayrak, Ö. Atasayan. “Yerel düzeyde iklim değişikliği farkındalığı analizi / Gebze örneği,” TÜBAV Bilim Dergisi, c. 10, sayı. 4, ss.1-10, 2017.
• U. Okkan, E. Karakan. “İklim değişikliğinin İkizcetepeler barajı akımlarına etkilerinin modellenmesi: 2015-2030 projeksiyonu,” Teknik Dergi, c. 27, sayı. 2, ss. 7379-7401, 2016.
• G. Altan, M. Türkeş. “Çanakkale yöresinde oluşan orman yangınlarının hidroklimatolojik karakteristikleri ve iklim değişimleriyle ilişkisi,” Ege Coğrafya Dergisi, c. 20, sayı. 2, ss.1-25, 2011.
• R. Ilgar. “Çanakkale’de kuraklık durumu ve eğilimlerinin standartlaştırılmış yağış indisi ile belirlenmesi,” Marmara Coğrafya Dergisi, c. 22, ss.183-204, 2010.
• Y. Yuksel, Z.T.Yuksel, F. Islek, C. Sahin, H. A. Ari Guner. “Spatiotemporal long-term trends of wind and wave climate and extreme characteristics over the Sea of Marmara,” Ocean Engineering, vol.228, pp. 108946, 2021.
• B. Oztunali Ozbahceci. “Extreme value statistics of wind speed and wave height of the Marmara Sea based on combined radar altimeter data,” Advances in Space Research, vol.66,no.10, pp.2302-2318, 2020.
• A. Akpınar, V. Kutupoğlu, B. Bingölbali, E. Çalışır. “Spatial characteristics of wind and wave parameters over the sea of Marmara,” Ocean Engineering, vol. 222, pp.108640, 2021.
• A.Tuzcu Kokal, I. Ismailoglu, N. Musaoglu, A. Tanik. “Detection of surface temperature anomaly of the sea of Marmara,” Advances in Space Research, vol. 71, pp. 2996–3004, 2023.
• A. Dervisoglu. “Investigation of the efficiency of satellite-derived LST data for mapping the meteorological parameters in Istanbul,” Atmosphere, vol.14, no.644, pp.1-17, 2023.
• S. Ç. Bagçaci, I.Yucel, E. Duzenli, M.T. Yilmaz. “İntercomparison of the expected change in the temperature and the precipitation retrieved from CMIP6 and CMIP5 climate projections: A Mediterranean hot spot case, Turkey,” Atmospheric Research, vol. 256, pp.105576, 2021.
• A. I. Che-Ani, P. Shahmohamadi, A. Sairi, M. F. I, Mohd-Nor, M. F. M., Zain, M. Surat, “Mitigating the urban heat island effect: Some points without altering existing city planning,” European Journal of Scientific Research, vol.35, no.2, pp.204-216 ,2009.
• B. Givoni, Climate Considerations in Building and Urban Design, Canada: John Wiley & Sons, 1998.
• B. Alijani, S.Y. Safavi, “Study geographical factors in Tehran air pollution”, Geographical Studies Journal, vol.58, pp.99-112, 2007.
• T.R. Oke. “Canyon geometry and the nocturnal urban heat ısland: Comparison of scale model and field observations,” Journal of Climatology, vol.1, pp. 237-254, 1981.
• V. H. Dale. “The relationship between land-use change and climate change” Ecological Applications, vol.7, no.3, pp.753-769, 1997.
• B. Stone, J.Vargo, D. Habeeb. “Managing climate change ın cities: Will climate action plans work?” Landscape and Urban Planning, vol. 107, no.3, pp.263– 271, 2013.
• Meteoblue, (2022). Erişim tarihi: 12.10.2022. [Online]. https://www.meteoblue.com/tr/clima techange/yalova_t%C3%BCrkiye_738025?month=8.
• A. Hanedar, F. Çağlar, E. Görgün, F. Konukcu, B. Altürk, S. Albut. TR21 Bölgesi İklim Değerlendirmesi: Mevcut Durum ve Projeksiyonlar, TR21 Trakya Bölgesinde İklim Değişikliğinin Etkileri ve Uyum Stratejileri, Tekirdağ, 2019.
• Marmara Temiz Hava Müdürlüğü (2023) Erişim tarihi: 12.09.2023. [Online]. https://mthmm.csb.gov.tr/bolgemiz-i-85694.
• TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi, (2023). Erişim tarihi: 22.01.2023. [Online]. https://biruni. tuik.gov.tr/medas/?kn=95& locale=tr.
• O. Arı. Bulgaristan'lı Göçmenlerin İntibakı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını, 1959.
• F. Özbay, S. Köksal. “İstanbul metropoliten kenti ve Marmara Bölgesi’nin kentsel gelişim örüntüsü,” Birinci Ulusal Bölge Planlaması Kongresi, 31 Ağustos - 1 Eylül 1987.
• Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2021). Erişim tarihi: 14.10.2021. [Online]. https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=A&m=YALOV A
• H. Bostan. “Nüfus coğrafyası açısından bir inceleme: Yalova,” Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, c. 8, sayı. 17, ss.75-105, 2018.
• S. A. Oran, Yalova İmar Planı ve Raporu, İstanbul, 1938.
• C. Koç, D. T. Kejanlı. “Land use and risks in Yalova after the earthquake,” Journal of Strategic Research in Social Science (JoSReSS),vol. 4, No.1, pp.17-40, 2018.
• E. Kazel. “Yalova şehir coğrafyası,” Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2014.
• T. Bilgin, Samanlı Dağları (Coğrafi Etüd), İstanbul: İst. Ünv. Coğrafya Enst. Yayın No:501967, 1967.
• B. Tercan, “Deprem sonrası Yalova’da yeniden yerleşme süreci,” Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2001.
• M. İlknur, “Felakete Davetiye Çıkarıldı,” Cumhuriyet Gazetesi, 27.08.2000.
• T24, (2014). Erişim tarihi: 21.12.2014. [Online]. http://t24.com.tr/haber/yalovada-2-bin-kisinin-oldugu-olum-vadisine-toki-girdi-1152-konut-yapti,208847.
• Tarım ve Orman Bakanlığı, (2021). Erişim tarihi: 19.10.2021. [Online]. https://corinecbs. tarimorman.gov.tr/
• Yalova Belediyesi, “Yalova'da kentsel düzenleme çalışmaları ve yerel projeler”, Yalova 2020, Yalova'da Sanayileşme ve Çağdaş Kentleşme Konferansları Kitabı, MMO Yayın No. 208, Yalova, 1997.
• Resmi Gazete (1995), Sekiz İlçe ve Üç İl Kurulması ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (22305 sayılı RG). Erişim tarihi: 14.08. 2018. [Online]. www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsi v/22305.pdf& main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22305.pdf.
• ÇDR, “Yalova İli 2010 Yılı Çevre Durum Raporu,” Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Yalova.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). Erişim tarihi: 14.08.2018 [Online]. www.tuik.gov.tr/Pre Tablo.do?alt_id=1047.
• Türkiye Nüfusu, (2021). Erişim tarihi: 14.10.2021. [Online]. www.nufusune.com/yalova-nufusu.
• O. Kendir, “Yalova il merkezinde alüvyon çökellerinin mühendislik özellikleri,” Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2010.
• I. Ibrahım, A.A. Samah, R. Fauzı, “Land surface temperature and biophysical factors in urban planning,” International Journal of Civil, Environmental, Structural, Construction and Architectural Engineering, vol.6, no.8, pp. 645–650, 2012.
• M.K. Özkök, E. Tok, H. M. Gündoğdu, G. Demir, “Arazi yüzey sıcaklığı farklılaşmalarının kentsel gelişim ve planlama süreçleri açısından uzaktan algılama verileri ile değerlendirilmesi: Çorlu/Çerkezköy/Ergene/Kapaklı alt bölgesi örneği,” Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, c. 5, sayı.2, ss. 69-79, 2017.
• M. Zeleňáková, P. Purcz, H. Hlavatá, P. Blišťan. “Climate change in urban versus rural areas,” 13th Computer Control for Water Industry Conference, CCWI 2015,Procedia Engineering, vol.119, pp.1171 – 1180, 2015.
• Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2021). Erişim tarihi: 23.10.2021. [Online]. www.mgm.gov.tr/ iklim/iklim-degisikligi.aspx?s=projeksiyonlar
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Bölgesel İklim Değişikliği Eylem Planlar,” Ankara, 2020.
• Ö. L. Şen, “A Holistic View of Climate Change and its Impacts in Turkey Final Report,” Istanbul Policy Center, Mercator IPC Fellowship Programme, 2013.
• A. Akçakaya, U.M. Sümer, M. Demircan, Ö. Demir, H. Atay, O. Eskioğlu, H. Gürkan, B. Yazıcı, A. Kocatürk, S. Şensoy, E. Bölük, H. Arabacı, Y. Açar, M. Ekici, S. Yağan, F. Çukurçayır, “Yeni Senaryolar İle Türkiye İklim Projeksiyonları ve İklim Değişikliği,” Araştırma Dairesi Başkanlığı Klimatoloji Şube Müdürlüğü, Ankara, 2015.
• T. Kuleli, “Türkiye kıyılarında iklim değişikliğine bağlı deniz seviyesi yükselme riski olan alanların belirlenmesi,” Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları VIII. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Trabzon, 27 Nisan - 1 Mayıs 2010.
• S. P. G. Melia, H. Barton.“The paradox of intensification,”Transport Policy, vol. 18, no.1, pp. 46-52, 2011.
• G. Kazancı Altınok. “Kentsel büyüme dinamiklerinin iklim değişikliği etkileri çerçevesinde yeniden irdelenmesi,” Çevre Şehir ve İklim Dergisi, c.1, sayı.1, ss.174-198, 2022.
• R. Atasoy, M. Oğuz, “Yalova'nın 25 Yıllık Gelecek Perspektifi,” 2021.
• E. Özhancı, A. Koç. “The effect of different area uses and topography on surface temperature and climate parameters,” Environmental Science and Pollution Research, vol. 30, pp. 47038–47051, 2023.