Çok Anlamlı Kur'ân Kavramları Bağlamında İhsan ve Muhsin Kelimelerinin Anlamı ve Türkçe'ye Çeviri Sorunu

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 150 - 164, 31.12.2021

İsmail Karagöz

Öz

Yüce Allah’ın insanlara bütün insanlar için gönderdiği Kur’ân’ı anlayabilmek için Kur’ân kavramları-nı doğru öğrenmek gerekir. Kur’ân’da yer alan bilgiler, emir ve yasaklar, ilke ve hükümler kavramlarla ifade delir. Bu itibarla Kur’ân’ı doğru anlamak, Kur’ân kavramlarını doğru anlamaya bağlıdır. Bu husus, özellikle çok anlamlı kavramlarının bir başka dile aktarılmasında daha önemlidir. Çok anlamlı bir Kur’ân kavramı Türkçeye Kur’ân’da kullanıldığı anlamı ile aktarılamazsa o kavramın ifade ettiği anlam da yanlış aktarılmış olur. Özellikle Kur’ân’da yer alan kelimelerden Türkçeye girmiş, ancak anlam da-ralmasına veya anlam değişikliğine uğramış olanların Türkçede kullanıldığı şekliyle kullanılması, yanlış anlamalara sebep olmaktadır. “İhsan” ve “muhsin” kavramları bunun bariz örneklerinden ikisidir. Her iki kelime de Türkçeye anlam daralması ile girmiş ve bu meallere de yansımıştır. İhsan kelimesi Türk-çeye iyilik etmek, iyilik, yardım ve bağış, muhsin kelimesi ise iyilik eden, yardım eden, bağışta bulunan, iyi kimse anlamı ile girmiştir. Hâlbuki Kur’ân’da bu kelimelerin anlamı Türkçede kullanıldığı anlamlar-dan başka anlamları vardır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’ân, anlam, ihsan, muhsin

Kaynakça

• Ahmed, b. Hanbel. el-Müsned. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981)
• Altuntaş, Halil-Şahin Muzeffer, Kur’ân-ı Kerîm Meali , (Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını ikinci baskı, 2002)
• Asım Efendi, Seyyid Ahmed. Kamus Tercümesi. (İstanbul: yy., 1986)
• Ateş, Süleyman, Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meali, (Ankara: Kılıç Kitabevi, 1980)
• Beydâvî, Abdullah b. Ömer. Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981, Mecmûatün Mi-ne’t-Tefâsîr içinde)
• Buhârî, Muhammed b. İsmail. el-Câmi’u’s-Sahîh. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981)
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usulü. (Ankara: TDV Yayınları, 1989)
• Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı. (İstanbul: Remzi Kitabevi, 1991)
• Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. (Ankara: yy., 1976)
• Doğan, D. Mehmet. Büyük Türkçe Sözlük. (Ankara: yy., 1981)
• Hâzin, Alâüddîn Ali b. Muhammed. Lübâbü’t-Te’vîl fî Meânî’t-Tenzîl. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981, Mecmûatün Mine’t-Tefâsîr içinde)
• İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. es-Sünen. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981)
• İbn Manzûr, Cemâlüddîn Muhammed Mükerrem. Lisânü’l-Arab, (Beyrut: 1956)
• İzutsu Toshihiko. Kur'ân'da Allah ve İnsan, çeviri, Ateş, Süleyman. (Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakül-tesi Yayınları, 1975)
• -------Düşüncesinde İman Kavramı, çeviri, Selahaddin Ayaz. (İstanbul: Pınar Yayınları, 1984)
• -------Kur'ân'da Dinî ve Ahlâkî Kavramlar, çeviren, Selahattin Ayaz. (İstanbul: Pınar Yayınları, 1991)
• Karagöz, İsmail, Allah Kelamı Kur’ân’ın Anlamı ve Tefsiri, Açıklamalı ve Kırık Meali, (Ankara: Kar, 2020)
• Kırca, Celal. İlimler ve Yorumlar Açısından Kur’an’a Yönelişler. (İstanbul: Tuğra Neşriyat, ts.)
• Koçyiğit, Talat, Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Anlamı, (Ankara, Kılıç Kitabevi, ts.)
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân. (Kâhire: yy., 1935)
• Müslim b. el-Haccâc, Ebû’l-Huseyin el-Kuşeyrî. el-Câmiu’s-Sahih. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1081)
• Nesefî, Ebû’l-Berekât. Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981, Mecmûatün Mi-ne’t-Tefâsîr içinde)
• Taberî, Abdullah b. Cerîr. Câmi'u'l-Beyan an Te'vîli Âyi'l-Kur'ân. (Beyrut: yy., 1988, 15 cilt, 30 cüz)
• Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük. (Ankara: Türk Tarih Kurumu,1986)
• Yazır, Hamdi. Hak Dini Kur'ân Dili. (İstanbul: Eser Neşriyat, 1971)
• Zamahşerî, Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf. (Kâhire: yy., 1946)