SPOR İŞLETMECİLİĞİ YÖNETİMİNDE SAYISAL KARAR YÖNTEMLERİ VE UYGULAMALARI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 21, 1 - 15, 23.05.2021

Hamza Doğan

https://doi.org/10.53092/duiibfd.840561

Öz

Bu çalışmada spor işletmeciliği yönetiminde karşılaşılan ve spor alanına özgü karar problemleri sınıflandırılmıştır. Bu problemler, spor takımı kurma problemi, oyuncu transferi (seçimi) problemi, sporda atama/çizelgeleme problemi, k-kardinalite atama problemi, takım ve oyuncu performansı değerleme problemi ve spor tesislerinde kuyruk (bekleme) problemi olarak belirlenmiştir. Daha sonra bu problemlerin modellenmesi ve çözümünde başvurulan sayısal (nicel) karar yöntemleri açıklanmıştır. Spor ve fitness merkezlerine olan talebin artması ve hakkında sınırlı sayıda bilimsel çalışmalar yapılmış olması nedeniyle spor tesislerinde karşılaşılan kuyruk (bekleme) probleminin önemi üzerinde durulmuştur. Son olarak bu konuda spor yöneticileri ile araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sporda Nicel Yöntemler, Sporda Sayısal Karar Yöntemleri, Sporda Yöneylem Araştırması

QUANTITATIVE DECISION METHODS AND APPLICATIONS IN SPORTS MANAGEMENT

Öz

In this study, the decision problems encountered in sports business management and specific to sports field are classified. These problems are determined as sports team building problem, player transfer (selection) problem, assignment/scheduling problem in sport, k-cardinality assignment problem, team and player performance evaluation problem and queue (waiting) problem in sports facilities. Later, quantitative decision methods used in modeling and solving these problems are explained. Due to the increasing demand for sports and fitness centers and the limited number of scientific studies about it, the importance of the queuing (waiting) problem in sports facilities is emphasized. Finally, recommendations were made to sports managers and researchers on this issue.

Anahtar Kelimeler

Quantitative Methods in Sports, Quantitative Decision Methods in Sports, Operations Research inSports

Kaynakça

• Alarcon, F., Duran, G. ve Guajardo, M. (2014), "Referee Assignment In The Chilean Football League Using Integer Programming And Patterns", International Transactions in Operational Research, 21, s.415-438. Atan, T. ve Huseyinoglu, O. P. (2017), "Simultaneous Scheduling of Football Games and Referees Using Turkish League Data", International Transactions in Operational Research 24 (3).
• Aytekin, A ve Orakçı, E. (2020), "Spor Kulüplerinin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme ve Toplulaştırma Teknikleriyle İncelenmesi", Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5 (2), s. 435-470
• Ayyıldız, E., ve Murat, M. (2018), "Türkiye Süper Ligi’nin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi", CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13 (1), s. 73-86.
• Bağ, N., Özdemir, N. ve Eren, T. (2012), "0-1 Hedef Programlama ve ANP Yöntemi ile Hemşire Çizelgeleme Problemi Çözümü", International Journal of Engineering Research and Development, 4 (1), s.2-6
• Ballı, S., Karasulu, B., Uğur, A. ve Korukoğlu, S. (2009), "Basketbolda Oyuncu Seçimi Için Sinirsel-Bulanık Karar Destek Sistemi", İtüdergisi/d, 8 (1), s. 15-25.
• Barros, C. P. ve Leach, S. (2006), "League With Data Envelopment Analysis. Performance Evaluation Of The English Premier Football", Applied Economics, 38 (12), s. 1449-1458.
• Barros, C. P. ve Douvis, J. (2009), "Comparative Analysis Of Football Efficiency Among Two Small European Countries: Portugal And Greece", International Journal of Sport Management and Marketing, 6 (2), s. 183-199.
• Bilgesu, D. (2016), Game-Day Scheduling Problem For Sport Events, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Işık Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Budak, G. (2017), Spor Kulüplerinde Maç Öncesi Takım Kurma Problemi Için Yeni Karar Modelleri: Voleybol Kulübü Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi
• Budak, G. ve Kara, İ. (2015), Spor Kulüplerinde Maç Öncesi Takım Kurma Problemi, Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği (YAEM) 35. Ulusal Kongresi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Cassady, C. R., Maillart, L.M. ve Salman, S. (2005), "Ranking Sport Teams: A Customizable Quadratic Assignment Approach", Interfaces, 35 (6), s. 497-510.
• Chen, C.-C., Lee, Y.-T. ve Tsai, C.-M. (2014), "Professional Baseball Team Starting Pitcher Selection Using AHP and TOPSIS Methods", International Journal of Performance Analysis in Sport, 14 (2), s. 545-563.
• Cooper, W.W., Ruiz, J.L. ve Sirvent, I. (2009), "Selecting Non-Zero Weights To Evaluate Effectiveness Of Basketball Players With DEA", European Journal of Operational Research, 195 (2), s. 563–574.
• Coşkun, H. B. (2018), Spor Takımı Oluşturmak İçin Sayısal Bir Yaklaşım: Basketbol Takımı Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Çatı, K., Eş, A. ve Özevi̇n, O. (2017),"Futbol Takimlarinin Finansal ve Sportif Etkinliklerinin Entropi ve Topsis Yöntemiyle Analiz Edilmesi: Avrupa’nin 5 Büyük Ligi ve Süper Lig Üzerine Bir Uygulama", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13 (1), s.199-222 .
• Dell'Amico, M. ve Martello, S. (1997), "The K-Cardinality Assignment Problem", Discrete Applied Mathematics, 76 (1-3), s.103-121.
• Demiral, M.F. (2018), "K-Kardinalite Atama Probleminin Optimizasyonu ve Spor Bilimleri Alanında Bir Uygulaması" https://www.researchgate.net/publication/325398747_K-Kardinalite_Atama_Probleminin_Optimizasyonu_ve_Spor_Bilimleri_Alaninda_Bir_Uygulamasi, Erişim Tarihi: 12.11.2020.
• Demircanlı, B. ve Kundakcı, N. (2015), "Futbolcu Transferinin AHP Ve VIKOR Yöntemlerine Dayalı Bütünleşik Yaklaşım Ile Değerlendirilmesi", Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30 (2), s. 105-129.
• DeSensi, J. T., Kelley, D. R., Blanton, M. D. ve Beitel, P. A. (1990), "Sport Management Curricular Evaluation and Needs Assessment: A Multifaceted Approach", Journal of Sport Management, 4 (1), s. 31-58. Doğan, H. (2014), Eskişehir İlindeki Anadolu Liselerinin Göreli Etkinliklerinin Ölçümü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Drucker, P. F. (1992), Etkin Yöneticilik (Çev: Ahmet Özden-Nuray Tunalı). İstanbul: Eti Yayınevi.
• Ekenci, G. ve İmamoğlu, A. F. (2002). Spor İşletmeciliği: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ekmekçi, R. (2018), "Spor Yönetimine Giriş: Temel Konular", H. Köse (Ed.), Spor Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Erdem, İ. (2017), İşletmede Sayısal Yöntemler ve WINQSB Uygulamaları (2. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Geyi̇k, O ve Eren, T . (2018), "Spor Toto Basketbol Süper Ligi ve Turkish Airline Euroleague Basketbol Takımlarının AHS-TOPSIS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi", Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi , 3 (1) , s. 32-53.
• Gi̇rgi̇ner, N ve Şahi̇n, B . (2007), "Spor Tesislerinde Kuyruk Problemine Yönelik Bir Benzetim Uygulaması", Spor Bilimleri Dergisi , 18 (1) , s. 13-30.
• Güngör. A ve Uzun Kocamış, T. (2018), "Halka Açık Futbol Kulüplerinde Finansal Performansın Topsis Yöntemi Ileanalizi: İngiltere Uygulaması", Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (3), s. 1846-1859
• Hüseyinoğlu, O. P. (2014), A Genetic Algorithm for Simultaneously Scheduling Games and Assigning Referees in Turkish Football League, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi İstanbul: Işık Universitesi.
• Kara, İ. (1983), Yöneylem Araştırmasının Yöntembilimi, Eskişehir.
• Karaatlı, M. ve Dağ, O. (2018), "Türk Milli Erkek Futbol Takimina Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Futbolcu Seçimi", Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics, 23 (4), s. 1433-1454.
• Karalar, R. (2005), Genel İşletme, Eskişehir: Yorum Matbaası.
• Koçtepe, S., Alakaş, H., Gür, Ş. ve Eren, T. (2019). "Basketbol Karşılaşmasında Görevli Organizasyon Personellerinin 0-1 Tam Sayılı Programlama Yöntemi ile Çizelgelenmesi", Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), s.44-53.
• Köksal, M. (1980), "Kuyruk Teorisi (=Bekleme Hatti Teorisi) (Stokastik Kuyruk Modellerinin Analitik Yoldan İncelenmesi)" İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi.https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/2057/makaleler/9/1/arastrmx_2057_9_pp_157-179.pdf, Erişim tarihi: 21.11.2020.
• Küçükkoç,İ.(2020),Çizelgeleme,DersNotları,http://ikucukkoc.baun.edu.tr/lectures/EMM4129/EMM4129-Cizelgeleme-BirlesikDersNotlari.pdf, Erişim tarihi: 21.11.2020.
• Nowak, M., Epelman, M. ve Pollock, S.M. (2006), "Assignment of swimmers to dual meet events", Computers & Operations Research, 33 (7), s.1951-1962.
• Özceylan, E. (2016), "A Mathematical Model Using AHP Priorities For Soccer Player Selection: A Case Study", South African Journal of Industrial Engineering, 27 (2), s. 190-205.
• Öztürk, A. (2009), Yöneylem Araştırması (12. Baskı), Bursa: Ekin Yayınevi.
• Rimler MS, Song S ve Yi DT. (2010), "Estimating Production Efficiency in Men’s NCAA College Basketball: A Bayesian Approach" Journal of Sports Economics, 11 (3), s.287-315.
• Sağır, M , Hamıd, N ve Kendall, G . (2019), "A Combined Mathematical Modeling And Analytic Hierarchy Process Approach For Sports Scheduling Problems", Endüstri Mühendisliği , 30 (2), s. 111-122
• Sarıaslan, H., Karacabey, A. A. ve Gökgöz, F. (2017), Nicel Karar Yöntemleri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Sinuany-Stern, Z., Israeli, Y. ve Bar-Eli, M. (2006), "Application Of The Analytic Hierarchy Process For The Evaluation Of Basketball Teams", Int. J. Sport Management and Marketing, 1 (3), s. 193-207.
• Sipahi, S. ve Or, E. (2005), "Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Tekniği Ile Forvet Oyuncuların Yetenek Ve Becerilerine Göre Değerlendirilmesi", Yönetim Dergisi: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, 16 (50), s. 53-65. Sunay,H.SporYönetimi.https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/10774/mod_resource/content/0/%281%29%20SPOR%20Y%C3%96NET%C4%B0M%C4%B0.pdf, ErişimTarihi:15.11.2020.
• Şimşek, M. Ş. (2006), İşletme Bilimlerine Giriş, Konya: Yelken Basım.
• Tunca, H. ve Gök, B.(2012), "Türkiye Beko Basketbol Ligindeki Takımların Etkinlik Analizi", Ege Academic Review, 12, s. 11-19.
• Van den Bergh, J., Beliën, J., Bruecker, P., Demeulemeester, E. ve De Boeck, L. (2013). "Personnel Scheduling: A Literature Review". European Journal of Operational Research. 226, s. 367–385.
• Yavuz, M., Inan, U.H. ve Fıglalı, A. (2008), "Fair refree assignments for professional football leagues", Computers & Operations Research, 35 (9), s. 2937-2951.