TMS-23 BORÇLANMA MALİYETLERİ STANDARDI ÇERÇEVESİNDE BORÇLANMA MALİYETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: AÇIKLAYICI ÖRNEK UYGULAMALAR

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 25, 51 - 75, 30.05.2023

İbrahim Emre Göktürk

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1130696

Öz

Küresel piyasalarda, gelişim ve değişime ayak uydurması gereken firmaların muhasebe sistemlerinde de ortak bir akıl ve uygulama birliğinin oluşması önemlidir. Uluslararası muhasebe kuruluşları tarafından oluşturulan UMS/UFRS’ ler bu amaçla yol gösterici birer kılavuz niteliğindedir. Türkiye’ de UMS/UFRS’ler ile uyumlu olarak muhasebe sisteminin uygulanmasında yeknesaklığın sağlanmasına yönelik Türkiye Muhasebe Standartları yayınlanmıştır. Yayınlanmış olan bu standartlardan birisi de TMS 23 Borçlanma maliyetleri standardıdır. Söz konusu standart UMS/UFRS ler ile paralellik sağlanmak üzere tebliğler aracılığı ile güncellenmeye devam etmektedir.
TMS 23 borçlanma maliyeti standardında özellikli varlıklar ve ilişkili borçlanma maliyetleriyle ilgili uygulama esasları bulunmakla birlikte kullanıcılara yönelik uygulama örnekleri mevcut değildir. Bu durum borçlanma maliyetlerinin muhasebeleştirme sürecinde birtakım zorluklarla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Genelde uygulamada karşılaşılan bu zorluklar; genel amaçlı borçlanma durumunda kullanılması gereken aktifleştirme oranının hesaplanması, aktifleştirmenin ne zaman başlayacağı, ara verilmesi ve sonlandırılması sürecindeki muhasebe işlemleri, yabancı para ile borçlanılması durumunda kur farklarının aktifleştirilebilecek kısmı, defter değeri ve net gerçekleşebilir değer ilişkisidir.
Bu çalışma da TMS 23 Borçlanma maliyetleri standardının uygulanma esasları ile ilişkili yapılması gereken hesaplamalar ve muhasebe kayıt örnekleri verilmek suretiyle uygulayıcılar için, borçlanma maliyetlerinin muhasebeleştirilmesine yönelik açıklayıcı bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Borçlanma Maliyetleri, TMS 23, Özellikli varlık, Aktifleştirme.

WITHIN THE FRAME OF TAS-23 BORROWING COSTS STANDART, ACCOUNTING OF BORROWING COSTS: EXPLANATORY EXAMPLE APPLICATIONS

Öz

It is important to create a common mind and practice unity in the accounting systems of companies that need to catch up with the development and change in global markets. IAS/IFRS created by international accounting institutions are a guiding guide for this purpose. Turkish Accounting Standards have been published to ensure uniformity in the application of the accounting system in Turkey in line with IAS/IFRS. One of the published standards is TAS 23 Borrowing costs standard. The aforementioned standard continues to be updated through communiqués to ensure parallelism with the IAS/IFRS.
Although there are application principles for qualifying assets and related borrowing costs in TAS 23 borrowing cost standard, there are no application examples for users. This situation causes some difficulties in the accounting process of borrowing costs. These difficulties generally encountered in practice; Calculation of the capitalization rate that should be used in case of general purpose borrowing, when the commencement of capitalisation, the accounting processes in the suspension of capitalisation and cessation of capitalisation, the part of the exchange differences that can be capitalized via case of borrowing in foreign currency, the book value and the net realizable value relationship.
In this study, explanatory information about the accounting of borrowing costs has been given for practitioners by giving examples of calculations and accounting records related to the application principles of TAS 23 Borrowing costs standard.

Anahtar Kelimeler

Cost borrowing, TAS 23, Qualifying Asset, Capitalization

Kaynakça

• ASB. (2013, Nowember). Standart of Generally Recognised Accounting Practice Borrowing Cost (Grap 5). 04 02, 2022 tarihinde Accounting Standart Boards: https://www.asb.co.za/wp-content/uploads/2020/03/GRAP-5-Borrowing-costs-1-April-2020.pdf adresinden alındı
• Ayçiçek, F. (2011, Nisan). TMS 39 Çerçevesinde Bir Finansal Araç Olarak Tahviller. Muhasebe Ve Finansman Dergisi(50), 59-76.
• Aydın, S. (2016). TMS 23 ve Vergi Usul Kanunu Kapsamında Borçlanma Maliyetleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1239-1249.
• Başbozkurt, S. G. (2002). Borçlanma Maliyetlerinin Muhasebeleştirilme İlkeleri, Yöntemleri ve Standartlar Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Deloite. (tarih yok). IAS 29 — Financial Reporting in Hyperinflationary Economies. 03 30, 2021 tarihinde Deloite IAS Plus: https://www.iasplus.com/en/standards/ias/ias29 adresinden alındı
• Deran, A., & Savaş, İ. (2014). Borçlanma Maliyetlerinin Muhasebeleştirme Esaslarının 23 Nolu Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 23) Kapsamında Değerlendirilmesi . Mali Çözüm( Temmuz-Ağustos), 113-128.
• Grant Thornton. (2009). Capitalisation of Borrowing Costs from Theory to Practice. London: Grant Thornton International. https://www.grantthornton.com.au/ adresinden alındı
• HKICPA. (2018). Hong Kong Accounting Standard 23 (Revised) Borrowing Costs. 06 03, 2022 tarihinde Hong Kong Institute of Certified Public Accountants: https://www.hkicpa.org.hk/ebook/HKSA_Members_Handbook_Master/volumeII/hkas23revised.pdf adresinden alındı
• IASB. (2006). Exposure Draft of proposed Amendments to IAS 23 Borrowing Costs. United Kingdom: IASCF Publications. Karataş, M. (2010). Borçlanma Maliyetlerinin UMS 23, KOBİ' ler İçin UFRS ve Vergi Usul Kanunu Kapsamında Değerlendirilmesi. Mali Çözüm, Mart-Mayıs(98), 117-144.
• Küçüktüfekci, M., & Kıllı, M. (2016). Borçlanma Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi: TMS 23, TekDüzen Muhasebe Sistemi ve Vergi Usul Kanunu Çerçevesinde Bir İnceleme . Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 444-460.
• Mackenzie, B., Coetsee, D., Njikizana, T., Selbst, E., Chambkoko, R., Colyvas, B., & Hanekom, B. (2013). Interpretation and Application of International Financial Reporting Standards (10 th Edition b.). New York: Wiley.
• MCA. (2021). Borrowing cost, Accounting Standart AS 16. 03 08, 2022 tarihinde Ministry of Corporate Affaris, Goverment of india: https://www.mca.gov.in/Ministry/notification/ pdf/AS_16.pdf adresinden alındı
• Örten, R., Kaval, H., & Karapınar, A. (2007). Türkiye Muhasebe - Finansal Raporlama Standartları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özerhan, Y., & Yanık, S. (2010). IFRS/IAS İle Uyumlu Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları (Cilt 377). Ankara: TURMOB Yayınları.
• PKF. (2017). IAS 23 Borrowing costs. 13 02, 2021 tarihinde Accounting Summary 2017-05: https://www.pkf.com/media/8d891e80140b9c5/ias-23-borrowing-costs.pdf adresinden alındı
• PWC. (2008, nowember). A practical guide to capitalisation of borrowing costs. 01 19, 2022 tarihinde PricewaterhouseCoopers, ’ IFRS and Corporate Governance Publications and Tools: https://www.pwc.com/gx/en/ifrs-reporting/pdf/ guide_capitalisation_ brwg_costs.pdf adresinden alındı
• PWC. (2015). UMS 23 ‘Borçlanma Maliyetlerinin Aktifleştirilmesi’. 06 04, 2022 tarihinde UFRS Yayınları Mevcut Finansal Raporlama Konularına Bir Bakış: https://www.pwc.com.tr/tr/services/ufrs/pdf/ums-23-borclanma-maliyetlerinin-aktiflestirilmesi.pdf adresinden alındı
• Tellioğlu , T. F., Gökçe, N., & Demir, F. (2013). TMS 23-Borçlanma Maliyetlerinin Yat Üreten Bir İşletme Açısında İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 319-342.
• Toroslu, M. V. (2011). Türkiye Muhasebe Standartlarında Hasılat Maliyet İlişkisi. Ankara: Adalet Yayıınevi.
• Yükçü, S., İçerli, M. Y., & Uğurluel, G. (2008). TMS-23 Borçlanma Maliyetlerinin Muhasebesi-II. Yaklaşım Dergisi, 16(185), 30-33.
• Zaif, F., & Torun, S. (2015). Bileşik Finansal Araçların Muhasebeleştirilmesi IAS‐32 Kapsamında Finansal Tablolarda Sunumu,. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 43-58.