MEVLÂNÂ’NIN MEKTUBÂT ADLI ESERİNDE DEVLET BÜYÜKLERİNE NASİHATLER

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 28, 588 - 599

Sinan Cereyan

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1495627

Öz

Günlük yaşamımızda en sık karşılaştığımız ve üzerinde düşündüğümüz konular arasında yöneticiler, halk ve adalet konuları öne çıkmaktadır. Bu unsurların uyumu, bir devletin düzenini, huzurunu ve sürdürülebilirliğini etkileyen temel faktörlerdir. Yöneticilerin adaletli olması, halkla olan ilişkilerinin doğru yönetilmesi ve adaletin herkese eşit bir şekilde uygulanması, toplumsal uyum ve barışın sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. Birçok alim, düşünür ve sûfî şahsiyetler eserlerinde yoğun olarak bu konu üzerinde durmuştur. Mevlâna da yöneticileri yeryüzünde Allah’ın gölgesi olarak tanımlayarak, onlara tabi olmayı önemli kılar; çünkü onları ilahi adaletin temsilcileri olarak kabul eder. Bu sebeple, yöneticilerin halka karşı adil olmaları gerektiğini vurgular. İslam âleminin büyük sûfîlerinden olan Mevlânâ Celâleddin Muhammed, hayatına birçok kıymetli eser sığdırmıştır. Bu eserlerinden birisi de Mevlânâ’nın çeşitli devlet adamlarına, âlimlere, bazı şahsiyetlere ve oğullarına yazdığı mektuplardan oluşan Mektubât adlı eseridir. Mevlânâ bu eserinde yer alan bazı mektuplarında öğretici ve bilgilendirici bir üslup kullanarak, ayet ve hadislerle mektuplarını daha etkili bir hale getirmekte ve dönemin devlet adamlarına nasihatler vermektedir. Mevlânâ Celâleddin’in “Mektubât” eseri, çeşitli vesilelerle devlet adamları ve dönemin önemli kişilerine yazdığı mektuplardan oluşmaktadır. Mevlânâ bu mektuplar vasıtasıyla devlet erkânına ve üst düzey yöneticilere nasihatlerde bulunarak onları ikaz ve hayırlı işlere teşvik etmeyi amaçlamıştır. Bu eser; Mevlânâ’nın şahsi hayatını ve yaşadığı dönemin toplumsal ve siyasal durumunu anlamak açısından önemlidir. Bu çalışmada, Mevlânâ Celâleddin Muhammed’in ilim yolunda geçirdiği hayatına ve Mektubât adlı eserine değinildikten sonra bu eserde yer alan dönemin yöneticilerine yazılan mektuplar irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Mevlânâ, Mektubât, Devlet Büyükleri, Nasihat, Âyet ve Hadis

ADVICE TO STATE EDITORS IN MEVLANA'S WORK CALLED LETTERS

Öz

Among the issues we encounter and think about most frequently in our daily lives, the issues of administrators, people and justice stand out. The harmony of these elements are the main factors affecting the order, peace and sustainability of a state. It is critical for administrators to be fair, to manage their relations with the public correctly, and to apply justice equally to everyone in terms of ensuring social harmony and peace. Many scholars, thinkers and Sufi figures have intensively focused on this subject in their works. Mevlana also defines rulers as the shadow of God on earth and makes it important to obey them; because he accepts them as representatives of divine justice. For this reason, he emphasizes that administrators should be fair to the public.Mevlana Celaleddin Muhammed, one of the great Sufis of the Islamic world, has many valuable works in his life, One of these works is his work called Letters, which consists of letters written by Mevlana to various statesmen, scientists, individuals and his sons. In some of his letters in this work, Mevlana uses an instructive and informative style, makes his letters more effective with verses and hadiths, and gives advice to the statesmen of the period. Mevlana Celaleddin’s work Letters; It consists of letters he wrote on some occasions to the emirs of the period and various people, especially statesmen. Through these letters, Mevlana aimed to give advice to the state officials and senior administrators, warning them and encouraging them to do good deeds. This work; It is important in terms of understanding Mevlana’s personal life and the social and political situation of the period in which he lived. In this study, after mentioning Mevlana Celaleddin Muhammed’s life on the path of science and his work called Mektubat, the letters written to the rulers of the period included in this work will be examined.

Anahtar Kelimeler

Mevlana Letters, Statesmen, Advice, Verse and Hadith

Kaynakça

• Arpaguş, S. (2007). Mevlâna Celâleddin Rûmî (1207-1273). İstem, 5(10), 91-111.
• Atasağun, G. (2007). Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî’nin hayatı ve eserleri. Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 3(Mevlâna Özel sayısı), 59-93.
• Atasağun, G. (2008). Mevlâna Celaleddin Rûmî ve Mesnevî’de bahsedilen dinler. Sebat Ofset Matbaacılık.
• Eflâkî, Ahmed. (2011). Ariflerin menkıbeleri. Kabalcı Yayıncılık.
• Elmas, N. (2007). Mevlânâ Celâleddin Rumî 800. yıl mektuplardaki Mevlâna. Türkiye Yazarlar Birliği Yayınları.
• Eren, M. (2007). Mevlânâ’nın mektuplarında hadislerden mesajlar. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 7(3), 261-286. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343883
• Ergül, E. (2017). Hukukçu ve yöneticiler için Mevlâna bilgeliği. Adalet Yayınevi.
• Fürûzanfer, B. (1997). Mevlâna Celâleddin. (Çev: F. N. Uzluk), Milli Eğitim Basım Evi.
• Gölpınarlı, A. (1999). Mevlâna Celâleddin mektuplar. İnkılap Yayınevi.
• Gölpınarlı, A. (1959). Mevlâna Celâlleddin, hayatı, felsefesi, eserleri, eserlerinden seçmeler. (III. Basım) İnkılap Kitabevi.
• Güllüce, H. (2007). Mevlânâ ve Mesnevî gerçeği. Akçağ Yayınları.
• Hacıgökmen, M. A. (2014). Mevlâna Celâleddin-i Rumî’nin Selçuklu sultanları ile ilişkileri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (36), 115-135. https://doi.org/10.21563/sutad.187081
• Karaismailoğlu, A. (2021). Mevlânâ’nın gözüyle insan ve toplum. Akçağ Yayınları.
• Karaismailoğlu, A., & Şafak, Y. (2021). Mevlâna araştırmaları 7. Akçağ Yayınları.
• Küçük, O. N. (2007). Mevlâna ve iktidar. Rumi Yayınları.
• Mevlâna Celaleddin-i Rumî, (2007). Fîhi Mâ Fîh, Mevlâna (Çev: M. Ü. Anbarcıoğlu). Ataç Yayınları.
• Mevlâna Celâleddin-i Rumî, (2007). Yedi meclis. (Çev: H. Kırlangıç), Ney Yayınları.
• Sepetçioğlu M. N. (1986). Mevlâna Celâleddin Rûmî’de yönetenler ve yönetilenler, 2. Milli Mevlâna Kongresi, (Tebliğler) Selçuk Üniversitesi Basımevi.
• Sülün, M. (2021). Gönüller sultanı Mevlâna. Vefa Yayınları.
• Şafak, Y. (2005). Hazret-i Mevlâna’nın eserleri. Damla Ofset.
• Şimşekler, N. (2002). Mevlâna’nın eserleri ve eserlerinden seçmeler Konya’dan Dünya’ya Mevlâna ve mevlevîlik. Karatay Belediyesi Yayınları.
• Şimşekler, N. (2001). Güncel bir yorumla Mevlâna’ya göre yöneticiler(siyasetçiler), halk ve adalet. Yeni İpek Yolu Konya Özel Sayısı, 277-282.