Miyosen yaşlı Eskigarzan Kireçtaşı Üyesi’nin (Siirt, Güneydoğu Anadolu) bentik foraminiferleri ve paleoortamsal yorum

Yıl 2021, , 811 - 820, 31.12.2021

Derya Sinanoğlu

https://doi.org/10.24012/dumf.1051467

Öz

Siirt ili Kurtalan ilçesi civarında yüzeyleyen Miyosen yaşlı karbonatlı çökeller bölgenin jeolojik olarak değerlendirilmesinde oldukça önem taşır. Bu çalışma, Kayabağlar Formasyonu içerisinde merceksel olarak yer alan ve Eskigarzan Kireçtaşı Üyesi olarak ayrıtlanan birimin paleontolojik ve sedimantolojik veriler ışığında değerlendirilmesine dayanır. Dört ayrı lokaliteden alınan seri örnekler ile Miyosen yaşlı Eskigarzan Kireçtaşı Üyesi’nde: Praebullalveolina curdica (Reichel), Sivasina egribucakensis Sirel ve Özgen-Erdem, Sivasina batmanensis Sirel, Özgen-Erdem ve Sinanoğlu, Androsina diyarbakirensis Sirel, Özgen-Erdem ve Sinanoğlu, Cyclorbiculina minima Sirel, Özgen-Erdem ve Sinanoğlu, Amphistegina cf. targioni Meneghini, Elphidium cf. crispum, Miogypsinoides sp., Rotalia sp., Sphaerogypsina sp., Operculina sp. ve Victoriella sp. gibi iri bentik foraminiferlerin dışında oldukça yaygın kırmızı ve yeşil algler de gözlenmiştir. Bu veriler ışığında birimin yaş konağının erken-orta Miyosen olduğu belirlenmiştir. Bölgede yayılım gösteren bu karbonatlar çok sığ, korunaklı ve orta-düşük enerjili bir lagün çökelme ortamını karakterize ederler.

Anahtar Kelimeler

Miyosen, Bentik foraminifer, Siirt, Paleoortam, Eskigarzan

Kaynakça

• [1] A. Atakul-Özdemir, “Palu (Elazığ) Civarında Yüzeylenen Bitlis Masifi Üst Triyas Karbonatlarının Foraminifer Biyostratigrafisi, Mikrofasiyes Analizleri ve Çökelim Ortamları”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 62:1-16, 2019.
• [2] M. Siyako, H. Şeker, İ., Bahtiyar, İ. Özdemir, S.F. Kılınç, D. Arslan, A. Karaçay, S. Özsoy, ve B. İşdiken, “Batman, Beşiri, Kurtalan, Raman ve Gercüş civarının jeolojisi ve hidrokarbon olanakları”, TPAO Arama Dairesi Başkanlığı Arşivi, yayınlanmamış teknik rapor, 5546, 132 s, 2015.
• [3] M. Siyako, İ. Bahtiyar, T. Özdoğan, İ. Açıkbaş, Ö.Ç. Kaya, “Batman Çevresinde Mostra Veren Birimlerin Stratigrafisi”, TPAO Araştırma Merkezi, Rapor no. 5463, 154s. Yayımlanmamış, 2013.
• [4] T. Bolgi, “V. Petrol Bölgesi seksiyon ölçmeleri AR/TPO/261 no’lu saha ile Reşan‐Dodan arası batısındaki sahanın strüktürel etüdleri”, TPAO Arama Grubu, Rapor no. 162, 52s, 1961.
• [5] C. Keskin, “Eski Garzan antiklinalinde Miyosen formasyonlarının stratigrafisi”, TPAO Arama Grubu Rapor no. 431, 12 s, 1968.
• [6] M. Peksu, “Proposed rock unit nomenclature, Petroleum District V. and VI, SE Turkey”, TPAO Arama Grubu Rapor no. 5158, 1969.
• [7] H. Yazdi-Moghadam, A. Sadeghi, M.H. Adabi, “Foraminiferal biostratigraphyof the lower Miocene Hamzian and Arashtanab sections (NW Iran) northern margin of the Tethyan”, Geobios, 51: 211-246, 2018.
• [8] E. Sirel, N. Özgen-Erdem ve D. Sinanoglu, “Foraminiferal Description of the Miocene Shallow-Water Limestone from the Diyarbakır and Siirt Areas of Southeast Turkey” Journal of the Palaeontological Society of India, Volume 65(2):31, 131-148, 2020.
• [9] L. Hottinger, “Processes determining the distribution of larger foraminifera in space and time. In: Meulenkamp JE (ed) Reconstruction of marine paleoenvironments”, Utrecht Micropaleontol Bull. 30:239–253, 1983.
• [10] E.K. Yordanova ve J. Hohenegger, “Morphoclines of living operculinid foraminifera based on quantitative characters”, Micropaleontology, 50(2), 149-177, 2004.
• [11] D. Bassi, L. Hottinger, J.H. Nebelsick, “Larger foraminifera from the Late Oligocene of the Venetian area, north-eastern Italy”, Palaeontology, 50:845–868, 2007.
• [12] P. Hallock, “Symbiont bearing foraminifera. In: Sen Gupta BK (ed) Modern foraminifera” Kluwer, Dordrecht, pp 123–139, 1999.
• [13] J. Hohenegger, “Coenoclines of larger foraminifera” Micropaleontology, 4(Suppl 1):127–151, 2000.
• [14] J.H. Nebelsick, D. Bassi, J. Lempp, “Tracking paleoenvironmen-tal changes in coralline algal-dominated carbonates of the Lower Oligocene Calcareniti di Castelgomberto formation (Monti Berici, Italy)”, Facies 59:133–148, 2013.
• [15] M. Rigo de Righi ve A. Cortesini. “Gravity tectonics in foothills structure belt of southeast Turkey”, American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 48 (12): 1911–1937, 1964.
• [16] O. Sungurlu, “VI. Bölge kuzey sahalarının jeolojisi”, Türkiye 2. Petrol Kongresi Tebliğleri, 85‐107, 1974.
• [17] E. Sirel, N. Özgen-Erdem ve Ö. Kangal, “Systematics and biostratigraphy of Oligocene (Rupelian-Early Chattian) foraminifera from lagoonal-very shallow water limestone in the eastern Sivas Basin (central Turkey)”, Geologia Croatica, 66(2): 83–109, 2013.
• [18] U. Işık ve A. Hakyemez, “Integrated Oligocene− lower Miocene larger and planktonic foraminiferal biostratigraphy of the Kahramanmaraş Basin (Southern Anatolia, Turkey)”, Turkish Journal of Earth Sciences, 20(2), 185-212, 2011.
• [19] A. Rahmani, H. Vaziri-Moghaddam, A. Taheri ve A. Ghabeishavi, “A model for the paleoenvironmental distribution of larger foraminifera of Oligocene–Miocene carbonate rocks at Khaviz Anticline, Zagros Basin, SW Iran”, Historical Biology, 21(3-4), 215-227, 2009.
• [20] M.A. Dill, H. Vaziri-Moghaddam, A. Seyrafian, A. Behdad ve R. Shabafrooz, “A review of the Oligo–Miocene larger benthic foraminifera in the Zagros basin, Iran; New insights into biozonation and palaeogeographical maps”, Revue de Micropaléontologie, 66, 100408, 2020.
• [21] J. Serra-Kiel, A. Gallardo-Garcia, P. Razin, J. Robinet, J. Roger, C. Grelaud, S. Leroy ve C. Robin, “Middle Eocene-Early Miocene larger foraminifera from Dhofar (Oman) and Socotra Island (Yemen)”, Arab J Geosci 9:344, 2016.