Şanlıurfa ilinde yatay yüzeye gelen anlık global güneş ışınımının modellenmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 147 - 155, 15.03.2019

Hakan Karakaya , Ali Serkan Avcı , Umut Ercan Mehmet Ali Kallioğlu

https://doi.org/10.24012/dumf.430522

Cited By: 4

Öz

Bu çalışma ile Şanlıurfa ilinin iklim özellikleri ve topografik yapısı göz önüne alınarak yatay düzleme gelen aylık ortalama günlük global güneş radyasyonunun tespit edilebilmesi için literatürde yer alan 5 farklı model incelenmiştir. Sonuçlar istatistiksel karşılaştırma metotları, belirlilik katsayısı (R²), ortalama yüzde hata (MPE), sapma hatası (MBE), ortalama mutlak hata yüzdesi (MAPE), bağıl hata karesi (SSRE), bağıl standart hata (RSE), ortalama karekök hatası (RMSE), bağıl hata yüzdesi (e) ve t-istatistik (t-sat) ile olmak üzere dokuz farklı istatistik yöntemi ile karşılaştırılmıştır. Şanlıurfa ili için en uygun yaklaşım için bir sonuç verilmiştir. İstatistiksel hata sonuçlarına göre Cheegar ve Chibani Modeli yatay düzleme gelen global güneş ışınımı için Şanlıurfa ilinde kullanılacak en uygun model olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak Şanlıurfa ili toplam güneş radyasyonu tahmini için polinom modelin tercih edilmesi önerilmiştir. Bu model verilerine göre Şanlıurfa ili için yıllık güneş enerjisi potansiyeli 4332,020 W/m2 /ay olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Matematiksel Modelleme, Toplam Güneş Işınımı, İstatistik, Şanlıurfa, Güneşlenme Süresi

Kaynakça

• Anonim, 2003. Türkiye Çevre Vakfı, “Türkiye’nin Çevre Sorunları 2003”, Ankara, 2003.
• Anonim 2009 Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi “Dünya’da ve Türkiye’de Güneş Enerjisi” raporu. Sf.2 2009.
• Anonim,2011“http://www.istanbulcevor.gov.tr/pdf/cdr2005/03BDogalKaynaklar.pdf”
• Bakirci K. Correlations for estimation of solar radiation on horizontal surface. Journal of Energy Engineering 2008;134(4):130–4.
• Çil D. “Samsun’da Yatay Düzleme Gelen Günlük Tüm, Yayılı ve Direkt Güneş Işınımı Hesaplama Modeli” (2011). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Düzen, H., and Aydin, H. “Sunshine-based estimation of global solar radiation on horizontal surface at Lake Van region (Turkey)”, Energy Conversion and Management, 58, 35-46., 2012
• Kallioğlu, M. A. (2014). Niğde İli İçin Yatay Düzenleme Gelen Günlük Tüm, Yayılı Ve Direkt Güneş Işınımını Hesaplama Modeli Geliştirilmesi (Doctoral dissertation, Niğde Üniversitesi).
• Kallioğlu M. A., Karakaya H., Avcı A. S., “Analysis Of Sunshine Hours And Global Solar Radiation For Mardin Of Turkey” 3. International Symposium On Innovative Technologies In Engineering and Science Valencia, Spain, 3-5 June 2015.
• Kallioğlu M. A., Avcı A.S., Ercan U., Karakaya H, Durmuş A., “Angstrom-Tip Güneş Işınım Tahmin Modellerinin Balıkesir İçin Geliştirilmesi”, ULIBTK’15 20. Ulusal Isı Bilimi ve Tekniği Kongresi BALIKESİR, Türkiye, 02-5 Eylül 2015.
• Kallioğlu M. A., Ercan U., Şevik S., Fidan C., “Investıgatıng Solar Energy Potentıal Of Dıyarbakır Provınce”, 3.International Symposium On Innovative Technologies In Engineering and Science Valencia, Spain, 3-5 June 2015.
• Katiyar AK, Pandey CK. Simple correlation for estimating the global solar radiation on horizontal surfaces in India. Energy 2010:1–6.
• Li H, Maa W, Lian Y, Wang X, Zhao L. “Global solar radiation estimation with sunshine duration in Tibet, China”, Renewable Energy 36:3141-5, 2011
• Sen Z. Simple nonlinear solar irradiation estimation model. Renewable Energy 2007;32:342–50.
• Şen, Z., “Türkiye’nin Temiz Enerji İmkânları”, Mimar ve Mühendis Dergisi, Sayı: 33, Nisan-Mayıs-Haziran, 6-12, 2004.
• Yeşilnacar, M.İ., Gülşen H., 1999 “Şanlıurfa ve Çevresinin İklim Özellikleri ve Atatürk Barajının Yöre İklimi Üzerine Etkileri 52. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiriler Kitabı, 10-12 Mayıs 1999, Ankara
• Varınca, K. B., Varank, G., “Güneş Kaynaklı Farklı Enerji Üretim Sistemlerinde Çevresel Etkilerin Kıyaslanması ve Çözüm Önerileri”, Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu ve Sergisi ,İçel, 24–25 Haziran 2005 16
• Varınca, K. B., Gönüllü, M. T., “Türkiye’de güneş enerjisi potansiyeli ve bu potansiyelin kullanım derecesi, yöntemi ve yaygınlığı üzerine bir araştırma” I. Ulusal Güneş ve Hidrojen Enerjisi Kongresi, Eskişehir, 270-275 (2006).