CRITIC-TOPSIS YÖNTEMİ İLE TEKNOPARKLARDA FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 144 - 153, 30.12.2019

Hakan Murat Arslan

Öz

Günümüzün yoğun
rekabet şartları altında kuruluş amaçlarına uygun olarak kendilerini geleceğe
taşımak isteyen işletmeler kesinlikle belli aralıklarla finansal
performanslarını değerlendirmelidirler. Aslen finansal performans ölçümleri
aynı sektörde faaliyet gösteren firmaların kıyaslanması şeklinde
gerçekleştirilir. Bu amaçla çalışmada, çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri
ile teknoparklarda faaliyet gösteren işletmelerin geçmiş yıllar bazında finansal
oranları dikkate alınarak performans değerlendirilmesinin yapılabilirliği
gösterilmek istenmiştir. Hibrit bir yaklaşımla gerçekleştirilen uygulamada ilk olarak
kriterlerinin ağırlıkları CRITIC (Criteria Importance Through Intercritera Correlation) yöntemiyle belirlenmiştir. Bulunan ağırlıklar ile TOPSIS (The
Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solu­tion) yönteminin
analiz aşamaları uygulanmıştır. Söz konusu hibrit yöntemle alternatiflere ait tek
bir sıralama elde edilmiştir. Bu değerlendirme neticesinde; en iyi 2016 yılı
birinci ve 2015 yılı ikinci sıradadır. Analiz sonuçları ilgili işletmenin
yetkilileri ile paylaşılmıştır. İleride yapılacak benzer çalışmalarda
teknoparklarda faaliyet gösteren birden çok işletmenin finansal performansları
ÇKKV yöntemleri kullanılarak karşılaştırılabilir. 

Anahtar Kelimeler

Performans Değerlendirmesi, CRITIC-TOPSIS Yöntemi

Kaynakça

• Akdoğan N. ve Tenker N. (2007), Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitabevi, 12.baskı, Ankara.
• Akgüç Ö. (1998), Finansal Yönetim, Muhasebe Enstitüsü Yayın No:65, İstanbul.
• Ay, M., (1996), Teknoparkların Dünyadaki Durumu Ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, s.6
• Aydın N., Başar M. ve Coşkun M. (2010), Finansal Yönetim, Detay Yayıncılık, 1.baskı, Ankara.
• Banker, R.D., Mashruwala, R., & Tripathy, A., (2006). Generic Strategies and Sustainability of Financial Performance, Working Paper, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.453.8438&rep=rep1&type=pdf, E.T: 08.08.2019
• Bülbül, S. ve Köse, A. (2009).Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performanslarının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi, 10. Ekonomi ve İstatistik Sempozyumu, 27 – 29 Mayıs 2009, Atatürk Üniversitesi, Erzurum. Bildiri No: 152.
• Çabuk A. ve Lazol İ. (2009), Mali Tablolar Analizi, Ekin Basın Yayın Dağıtım, 9. Baskı, Bursa.
• Çakmakçı A. Küçükçınar M. A. Özpınar A. F. (2005), Öğrenen Bölgelerin Gelişiminde Teknoparkların Rolü , http s://slideplayer.biz.tr/slide/7991764/ E.T: 08.08.2019Demireli E. (2010), TOPSIS ve Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt 5, Sayı. 1, s. 101-112.
• Deng, H., Yeh, C. H., & Willis, R. J. (2000). Inter-company comparison using modified TOPSIS with objective weights. Computers & Operations Research, 27(10), 963-973.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
• Eleren, A., Ögel S. ve Yıldız, F. (2009). İşletmelerde Finansal Performansın Ölçülmesinde Topsis Yönteminin Kullanılması ve Bir Uygulama, 13. Ulusal Finans Sempozyumu, 21-24 Ekim 2009, Afyonkarahisar, s. 383-391.
• Feng Cheng-Min ve Rong-Tsu Wang (2000), Performance Evaluation for Airlines Including the Consideration of Financial Ratios, Journal of Air Transport Management, Volume 6, Issue 3, July, s. 133-142.
• Ghorabaee, M. K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., & Antucheviciene, J. (2018). A new hybrid fuzzy MCDM approach for evaluation of construction equipment with sustainability considerations. Archives of Civil and Mechanical Engineering, 18(1), p. 32-49.
• Haarla, A. (2003). Product Differentiation: Does It Provide Competitive Advantage for A Printing Paper Company?, Alıntı: 08 Ağustos 2019, http://lib.tkk.fi/Diss/2003/isbn9512267144/isbn9512267144.pdf
• Jahan, A., Mustapha, F., Sapuan, S. M., Ismail, M. Y., ve Bahraminasab, M. (2012). A framework for weighting of criteria in ranking stage of material selection process. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 58(1), 411-420.
• Lazol İ. (2005), Mali Analiz Uygulamaları, Ekin Kitabevi, 3.Baskı, Bursa.
• Mert D.ve İbrahim T. C., (2018), CRİTİC- MOOSRA Yöntemi ve UPS Seçimi Üzerine Bir Uygulama, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 27, Sayı 1, 2018, Sayfa 183-195.
• Osteryoung, J., R. L. Constand ve D. Nast (1992), “Financial Ratios in Large Public and Small Private Firms”, Journal of Small Business Management, 30(3), 35-46.Özbay, M., (2000), Bilime Dayalı Teknoloji Üretim Merkezleri Veya Teknoparklar, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt:13, No:4, s. 1113
• Sekreter, M. S., Akyüz, G. ve Çetin, E. İ. (2004). Şirketlerin Derecelendirilmesine İlişkin Bir Model Önerisi: Gıda Sektörüne Yönelik Bir Uygulama, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (8) s. 139-155.
• Türkmen Y. S. ve Gülcan C. (2012), İMKB’ye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Maliye Finans Yazıları, Yıl 26, Sayı 95, Nisan, s. 59-78.
• Walton, P. (2000), Financial Statement Analysis: An International Perspective, The International Journal of Accounting, 36 (2001) 263 – 265
• Wang, D., ve Zhao, J. (2016). Design optimization of mechanical properties of ceramic tool material during turning of ultra-high-strength steel 300M with AHP and CRITIC method. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 84(9-12), 2381-2390.
• Zyl, C.R., (2006). Intellectual Capital and Marketing Strategy Intersect for Increased Sustainable Competitive Advantage, Unpublished Master's dissertation, University of Johannesburg.