ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN STEAM (BİLİM, TEKNOLOJİ, MÜHENDİSLİK, MATEMATİK, SANAT) ALANLARIYLA İLGİLİ ALGILARININ METAFORLAR ARACILIĞIYLA BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 131 - 148, 30.07.2020

Filiz Gülhan , Fatma Şahin

Öz

STEAM (STEM+A) eğitimi, STEM alanlarına sanat alanının da eklenmesiyle kapsamı genişleyen ve giderek önemli hale gelen bir eğitim yaklaşımıdır. Bu araştırmanın amacı, ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin STEAM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik, sanat) alanlarıyla ilgili metaforik algılarının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda olgubilim (fenomenoloji) türünde nitel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul’daki bir ortaokulun 135 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Öğrencilerden “Bilim (teknoloji, mühendislik, matematik, sanat) ….. gibidir, çünkü …..” kalıbını içeren beş cümleyi doldurmaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş, geçerli metaforlar belirli kategoriler altında sınıflandırılarak karşılaştırmalar yapılmıştır. Geçerlik ve güvenirliğin sağlanması için uzman görüşüne başvurulmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlar, öğrencilerin algılarında; bilimin ve teknolojinin gelişen-sınırsız yönlerinin, matematiğin zorluk yönünün, sanatın duygu-düşünceleri yansıtıcı yönünün, mühendisliğin tasarım yönünün öne çıktığını ve mühendisliğin öğrencilerin bir kısmı tarafından yeterince bilinmediğini göstermiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında bu alanlarla ilgili algının olumlu yönde geliştirilebilmesi için STEAM eğitiminin bütüncül yapısından faydalanılması gerektiği ile ilgili araştırmacılara ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

STEAM, STEM, algı, metafor

THE DETERMINATION OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS’ PERCEPTIONS ABOUT STEAM FIELDS VIA METAPHORS

Öz

STEAM (STEM + A) education is an educational approach that is expanding and becoming increasingly important with the addition of art to the STEM fields. The aim of this research is to determine the metaphorical perceptions of secondary school students in the fields of STEAM. For this aim, a qualitative research was carried out in the form of phenomenology. The study group consisted of 135 seventh grade students in Istanbul in 2017-2018 academic year. The students were asked to complete five sentences containing the following pattern: “Science (technology, engineering, mathematics, art) is like ….. because…” The data were subjected to content analysis. As a result of the research; the developing-unlimited aspects of science and technology, the difficulty aspect of mathematics, the reflective aspect the emotions and thoughts of art, and the design aspect of engineering have come forward. Besides, it was seen that some of the students couldn’t be defined the engineering in any way. In the light of the results, suggestions were made to improve the perception of STEAM fields in a positive way. As one of the main objectives of STEAM education, to ensure the common functioning of the fields by removing the boundaries between disciplines; reflecting positive effects in other areas of interest in areas of greater interest to students will increase the value of STEAM. For this to work effectively, it is clear that a holistic change of structure is required in all course curricula.

Anahtar Kelimeler

STEAM, STEM, perception, metaphor, phenomenology

Kaynakça

• Ada, S. (2013). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “fen” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. e-journal of New World Science Academy Education Sciences, 1C0367, 6(1), 1242-1254.
• Aksakal, Ş. ve Yılayaz, Ö. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen etkinliklerinde sanata yönelik metaforik algıları. Turkish Journal of Educational Studies, 6(1), 1-17.
• Aktamış, H. ve Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30.
• Arıkan, E. E. ve Ünal, H. (2015). Gifted students’ metaphor images about mathematics. Educational Research and Reviews, 10(7), 901-906.
• Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 171, 100-108.
• Bahadır, E. ve Özdemir, A. Ş. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Uluslararası Alan Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-40.
• Balkan Kıyıcı, F. (2018). Primary school students’ perceptions of technology. MOJET- Malaysian Online Journal of Educational Technology, 6(4), 53-66.
• Bell, D. (2016). The reality of STEM education, design and technology teachers’ perceptions: a phenomenographic study. International Journal of Technology and Design Education, 26, 61–79.
• Bergstrom, R. A. (2019). Motion sickness as metaphor: engaging with diversity in STEM. Advances in Physiology Education,43, 1-6. doi:10.1152/advan.00185.2018.
• Bıyıklı, C. Başbay, M. ve Başbay, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 413-437.
• Daugherty, M. K. (2009). The “T” and “E” in STEM. In ITEEA (Eds.), The Overlooked STEM Imperatives: Technology and Engineering (pp. 18-25). Reston, VA: ITEEA.
• Derman, A. ve Derman, S. (2015). Prospective teachers’ metaphorical perceptions on the concept of science. Educational Research and Reviews, 10(2), 161-176.
• Durukan, Ü. G., Hacıoğlu, Y. ve Dönmez Usta, N. (2016). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmeni adaylarının “teknoloji” algıları. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(7), 24-46.
• Ergün, A. (2018). Türk ortaokul öğrencilerinin mühendislik ve teknoloji algıları: Sınıf düzeyi ve cinsiyetin etkisi. Journal of Human Sciences, 15(4), 2657-2673. doi:10.14687/jhs.v15i4.5260
• Ergün, A. ve Balçın, M. D., (2018). Perceptions and attitudes of secondary school students towards engineers and engineering. Journal of Education and Practice, 9(10), 90-106.
• Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies-International Journal of Social Science, 25(1), 483-496.
• Fidan, B. ve Fidan, M. (2016). Ortaokul öğrencilerinin görsel sanatlar dersi kavramına ilişkin metaforik algıları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 159-166.
• Gök, B. ve Erdoğan, T. (2010). Investigation of pre-service teachers’ perceptions about concept of technology through metaphor analysis. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(2), 145-160.
• Gömleksiz, M. N. ve Yavuz, S. (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının STEM Eğitimine Yönelik Metaforik Algıları. ERPA-International Congress on Education 2018 Book of Proceedings, s. 161-169, Edugarden.
• Güler, G., Akgün, L., Öçal, M. F.ve Doruk, M. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının matematik kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-29.
• Gülhan, F. ve Şahin, F. (2018). Ortaokul 5. ve 7. sınıf öğrencilerinin mühendisler ve bilim insanlarına yönelik algılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 309-338.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2018). STEAM (STEM+Sanat) etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, STEAM tutum ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. Journal of Human Sciences, 15(3), 1675-1699. doi:10.14687/jhs.v15i3.5430
• Güner, N. (2013a). Bir labirentte çıkış aramak mı? Yoksa yeni ufuklara yelken açmak mı? On ikinci sınıf öğrencilerinden matematik öğrenmek ile ilgili metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1929-1950.
• Güner, N. (2013b). Öğretmen adaylarının matematik hakkında oluşturdukları metaforlar. NWSA-Education Sciences, 1C0597, 8(4), 428-440.
• Güneş, C. ve Tezcan, R. (2017). Metafor nedir, ne değildir? İçinde (s.1-16). (Edt Kılcan, B.) Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. 1. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. ve Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
• Kahyaoğlu, M., Daban, Ş. ve Çetin, A. (2017). Öğretmen adaylarının teknoloji kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Journal of Strategic Research in Social Science (JoSReSS), 3(3), 189-198.
• Kalaycı, S. (2018). İlkokul öğrencilerinin “bilim” ve “fen bilimleri dersi” kavramlarına yönelik algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 1-21.
• Kalyoncu, R. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının “sanat eğitimi dersi” kavramına ilişkin metaforları. e-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 1C0574, 8(1), 90-102.
• Karaçam, S. ve Aydın, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(2), 545-572.
• Katehi, L., Pearson, G. ve Feder, M. (Eds). (2009). Engineering in K–12 education: Understanding the status and improving the prospects. National Academy of Engineering and National Research Council. Washington, DC: National Academies Press.
• Kızılay, E. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının mühendislik kavramına ilişkin bilişsel yapılarının incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(27), 2932-2938.
• Korkmaz, F. ve Ünsal, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerin ‘‘teknoloji’’ kavramına ilişkin metaforik algılarının incelemesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 194-212.
• Koyunlu Ünlü, Z. ve Dökme, İ. (2016). Özel yetenekli öğrencilerin FeTeMM’in mühendisliği hakkındaki imajları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 196-204.
• Kurt, A. A. ve Özer, Ö. (2013). Teknolojiye ilişkin metaforik algılar: Anadolu Üniversitesi öğretmenlik sertifikası programı örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(2), 94-112.
• Kuzu, O., Kuzu, Y. ve Sıvacı, S. Y. (2018). Öğretmen adaylarının matematik kavramına yönelik tutumları ve metaforik algıları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 897-931.
• Machi, E. (2009). Improving U.S. competitiveness with K-12 STEM education and training. Washington, D.C.: Heritage Foundation. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED505842.pdf Erişim tarihi: 02.02.2016
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (2. baskıdan çeviri), (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy Çev. Eds). Ankara: Pegem Akademi. National Research Council (NRC). (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Committee on a Conceptual Framework for New K-12 Science Education Standards. Board on Science Education, Division of Behavioral and Social Sciences and Education. Washington, DC: The National Academies Press.
• Oflaz, G. (2011). İlköğretim öğrencilerinin ‘matematik’ ve ‘matematik öğretmeni’ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, Antalya-Turkey, ISBN: 978-605-5782-62-7 (ss. 884-893), Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey.
• Özgün, B. B., Gürkan, G. ve Kahraman, S. (2018). Öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi aracılığıyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 204-225. DOI: 10.17679/inuefd.394780.
• Öztürk, M., Akkan, Y. ve Kaplan, A. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerin matematik kavramına yönelik algılarının incelenmesi. Genç Bilim İnsanı Eğitimi ve Üstün Zeka Dergisi, 2(2), 49-57.
• Paliç Şadoğlu, G. (2018). Metaphoric perceptions of engineering students regarding concepts of science, technology and design. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 95-110.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. baskıdan çeviri). (M. Bütün ve S. B. Demir Çev. Eds). Ankara: Pegem Akademi.
• Polat, S. (2010). İlköğretim 6.-7. sınıf öğrencilerinin matematik kavramına ilişkin kullandıkları metaforlar. Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/tebd/issue/26128/275216.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Satmaz, İ. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin BİLSEM ve matematik kavramına ait metaforik algılarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Sezgin Memnun, D. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemine ilişkin sahip oldukları metaforlar ve bu metaforların sınıf düzeylerine göre değişimi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 9(1), 351-374.
• Spencer, M. E. (2011). Engineering perspectives of grade 7 students in Canada. Master Thesis, Queen’s University Kingston, Ontario, Canada.
• Şahin, B. (2013). Öğretmen adaylarının “matematik öğretmeni”, “matematik” ve “matematik dersi” kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforik algılar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 313-321.
• Şenel, T. ve Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
• Şengül, S. ve Katrancı, Y. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin “matematik” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 355-369.
• Tez, İ. (2016). Ortaokul öğrencilerinin müzik-müzik dersi ve müzik öğretmeni kavramlarına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Thornburg, D. D. (2009). Hands and minds: Why engineering is the glue holding STEM together. Thornburg Center for Space Exploration. http://www.tcsek12.org/pages/hands.pdf Erişim tarihi: 30.07.2015
• Toluk Uçar, Z., Pişkin, M. Akkaş, E. N. ve Taşçı, D. (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematik, matematik öğretmenleri ve matematikçiler hakkındaki inançları. Eğitim ve Bilim, 35(155), 131-144.
• Toptaş, V. ve Gözel, E. (2018). Investigation of the metaphorical perceptions of the parents on the concept of “mathematics”. International Electronic Journal of Elementary Education, 10(5), 621-626.
• Uğraş, M. (2017). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin mühendis ve mühendislik imajları. JONPES-Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 39-55.
• Uslu, N. Kocakülah, A. ve Gür, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilim, bilim insanı ve öğretmen kavramlarına ilişkin metafor algılarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 354-364.
• Wang, H. H., (2012). A new era of science education: science teachers‘ perceptions and classroom practices of science, technology, engineering, and mathematics (STEM) integration. Doctoral Thesis. Minnesota University, Minnesota.
• Yetim Karaca, S., ve Ada, S. (2018). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(3), 789-800. doi:10.24106/kefdergi.413327
• Yıldırım, B. ve Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 28-40.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.