ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMİYLE FİNANSAL PERFORMANS ANALİZİ: İTFAİYE MALZEMELERİ VE ÇOK MAKSATLI YANGIN MÜDAHALE-KURTARMA ARAÇLARI İHRACATI YAPAN BİR FİRMA UYGULAMASI

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 748 - 769, 31.12.2022

Eyüp Ağar , Hacı Ahmet Kırtaş , Kenan Korkmaz

https://doi.org/10.55179/dusbed.1081258

Öz

Gelişen teknolojinin etkisi kendini itfaiye sarf malzemesi ve çok maksatlı yangın müdahale-kurtarma araçlarının üretim ve gelişiminde de göstermiştir. Ülkeler bu alanda ihtiyaç duydukları araç ve ekipmanları ithal etmek yerine kendileri üreterek tedarikçi ülke pozisyonuna gelmek istemektedirler. Ayrıca ekonomik anlamda ülkenin cari açığını azaltarak milli gelire katkı sağlamaktadırlar. Firmalar mevcut rekabet ortamında ekonomik göstergelerini güçlü tutmak için belirli dönemlerde finansal performans analizi yaptırmaktadırlar. Bu araştırmada itfaiye sarf malzemesi ve çok maksatlı yangın müdahale-kurtarma araçlarının ihracatını yapan Katmerciler Araç Üstü Ekipman Sanayi ve Ticaret A.Ş. firmasına ait 2016-2020 dönemi finansal performans analizi yapılmıştır. Finansal performans verileri “www.finnet.com” internet sitesinin firmaya ait yayınlamış olduğu gelir ve bilanço tablolarından elde edilmiş finansal oranlar (Cari Oran, Likit Oran, Nakit Oran, Dönen Varlıklar / Aktif Oran, Aktif Karlılık (ROA), Özsermaye Karlılığı (ROE), Duran Varlıklar / Aktif Oran, Aktif Devir Hızı, Finansal Kaldıraç Oranı, Yatırım Oranı, Borçlanma Katsayısı, Kısa Vadeli Yabancı Kaynak/Pasif Oran, Uzun Vadeli Yabancı Kaynak/Pasif Oran, Özkaynak/Pasif Oran, Özkaynak Devir Hızı, Net Çalışma Sermayesi Devir Hızı) kullanılmış ve elde edilen kriter ağırlıkları entropi yöntemi yardımıyla yapılmıştır. Alternatiflerin sıralamasında ise çok kriterli karar verme yöntemi olan PROMETHEE yönteminden faydalanılmıştır. Yapılan finansal analiz sonucunda firma en iyi performansı 2019 yılında göstermiş ve finansal performans sıralaması 2019>2017>2020>2018 şeklinde elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal performans, Entropi Yöntemi, Promethee yöntemi, İtfaiye

Kaynakça

• Alkan, Gamze, And Fahriye Merdivenci. 2021. “Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Lojistik Performans Endeksine Göre Seçilen Ülkelerin Entropi Temeline Dayalı Edas Yöntemi Ile Değerlendirmesi.” Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi 12(2):627–41.
• Alp, İhsan, Ahmet Öztel, And M. Said Köse. 2015. “Entropi Tabanlı Maut Yöntemi Ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması.” Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 11(2):65–81.
• Altıntağ, Furkan Fahri. 2021. “Çevre Performanslarının Entropi Tabanlı Rov, Aras Ve Copras Yöntemleri Ile Ölçülmesi: G20 Grubu Ülkeleri Örneği.” Social Sciences Research Journal (Ssrj) Sosyal Bilimler Araģtırma Dergisi 10(1):55–78.
• Apan;, Yrd. Doç. Dr. Mehme. Öğr. Gör. Ahme. Öztel. 2014. “Teknoloji Sektörünün Entropi Ağı R Lıklı Uzlaşık Programlama ( Cp ) Ile Finansal Performans Analizi : Bist ’ De Bir Uygulama.” 1–10.
• Arsu, Talip. 2021. “Finansal Performansinentropi̇ Tabanli Arasyöntemi̇İDeğerlendi̇Ri̇Lmesi̇: Bistelektri̇K, Gaz Ve Buharsektöründeki̇İŞletmelerüzeri̇Nebi̇R Uygulama.” Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 39(1):15–32. Doi: 10.17065/Huniibf.740393.
• Ateş Sinem; Özlem Usman. 2021. “Gelişmekte Olan Ülkelerin Sürdürülebilir Kalkınma Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi Examination Of Sustainable Development Performances Of Developing Countries Using Grey Relational Analysis.” İktisadi İdari Ve Siyasal Araştırmalar Dergisi Journal Of Economıcs Busıness And Polıtıcal Researches 6(15):225–48.
• Aydın, Can. 2018. “Makine Öğrenmesi Algoritmaları Kullanılarak İtfaiye İstasyonu İhtiyacının Sınıflandırılması.” European Journal Of Science And Technology (14):169–75. Doi: 10.31590/Ejosat.458613.
• Bahçeci, Arda, And Önder Belgin. 2021. “Organize Sanayi Bölgesi (Osb) İçinde Kurulması Planlanan Bir Teknopark’ın Gelişimi İçin En Uygun Osb’nin Entropi Tabanlı Topsıs Yöntemi İle Seçimi.” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Dumlupınar Unıversıty Journal Of Socıal Scıences E-Issn: 2587-005x Http://Dergipark.Gov.Tr/Dpusbe Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 68, 133-152 2021 Doı : 10.51290/Dpusbe.830370 68:133–52.
• Bulgun, Ender Yazgan, And Müge Yılmaz. 2010. “İtfaiye Elbiseleri Tasarımında Son Gelişmeler.” Journal Of Textiles And Engineer 77:19–28.
• Canlı, Özge, And Serkan Günel. 2021. “Entropi Ölçülerinin Kestirim Başarımının İncelenmesi.” Deu Muhendislik Fakultesi Fen Ve Muhendislik 23(68):435–57. Doi: 10.21205/Deufmd.2021236808.
• Deringöz, Ayşegül, Tuğba Danışan, And Tamer Eren. 2020. “Covid-19 Takibinde Giyilebilir Sağlık Teknolojilerinin Çkkv Yöntemleri Ile Değerlendirilmesi.” Journal Of Polytechnic 0900:0–3. Doi: 10.2339/Politeknik.768219.
• Deringöz, Ayşegül, Tuğba Danışan, And Tamer Eren. 2021. “Endüstrigi̇Yi̇Lebi̇Li̇Teknoloji̇Leri̇N Çkkvyöntemleri̇İDeğerlendi̇Ri̇Lmesi̇ Vseçi̇Mi̇.” Ergonomics 4(1):10–21. Doi: 10.33439/Ergonomi.882303.
• Durna, Elif, And Nevim Genç. 2021. “Lastik Üretiminden Kaynaklanan Yüzey Aktif Madde Içeren Atık Suların Koagülasyon Bazlı Arıtma Alternatiflerinin Promethee Yaklaşımı Ile Değerlendirilmesi Evaluation Of Coagulation Based Treatment Alternatives Of Wastewater Containing Surfactant From Tire.” Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Niğde Ömer Halisdemir University Journal Of Engineering Sciences Issn: 2564-6605 Araştırma / Research Lastik 10(1):23–32. Doi: 10.28948/Ngmuh.7523.
• Ekin, Emre, And Caner Okutkan. 2021. “Promethee Yöntemi İle Tesis Yeri Seçim Problemine İlişkin Bir Uygulama.” Journal Of Gaziantep University Faculty Of Economics And Administrative Sciences 3(1):46–58.
• Emre Yazıcı, Tamer Eren, Hacı Mehmet Alakaş. 2021. “Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle İşleme Merkezi Seçimi : İmalat The Machınıng Center Selectıon Wıth Methods Of Multı Crıterıa Makıng Decısıons : The Applıcatıon In Manufacturıng Plant.” Journal Of Industrial Engineering 32(1):34–54.
• Erden, Turan, And Mehmet Zeki Coskun. 2011. “Coğrafi Bilgi Sistemleri Ve Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yardımıyla İtfaiye İstasyon Yer Seçimi.” Tmmob Harita Ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel Ve Teknik Kurultayı 18?22nisan 2011, Ankara Coğrafi 23(April 2011):19–35.
• Geçen, Reşat. 2019. “Ağ Analizi Kullanılarak Acil Durumlarda İtfaiye Araçlarının Erişebilirlik Analizi: Ceyhan (Adana) Örneği.” Ege Coğrafya Dergisi 28(2):199–211.
• Genç, Dr. Tolg. 2013. “Promethee Yöntemi Ve Gaıa Düzlemi.” Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 15(1):133–54.
• Göçmen, Elifcan, Rızvan Erol, Çukurova Üniversitesi, And Endüstri Mühendisliği Bölümü. 2018. “The Transition To Industry 4.0 İn One Of The Turkish Logistics Company.” International Journal Of 3d Printing Technologies And Digital Industry 2(1):76–85.
• Gökkaya, Emrah, And Aynur Kaya. 2021. “Journal Of Pre-Hospital - Hastane Öncesi Dergisi.” Türkiye’de İtfaiyecilik Eğitimi İle Hava Kurtarma Ve Yangınla Mücadele Biriminin Yapısal Değerlendirmesi 6(April):143–58.
• Henri. 2018. “Methods For Multıple Attrıbute Decısıon ~~Kıng.” Angewandte Chemie International Edition, 6(11), 951–952. 6(11):951–52.
• Jiang, Haibo, Jianming Zhan, And Degang Chen. 2021. Promethee Iı Method Based On Variable Precision Fuzzy Rough Sets With Fuzzy Neighborhoods. Vol. 54. Springer Netherlands.
• Karaatlı, Meltem, Halil Furkan Balcı, And Nuri Ömürbek. 2016. “Entropi Temelli Maut Ve Saw Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi.” Dokuz Eylul Universitesi Iktisadi Ve Idari Bilimler Dergisi 31(1):227–56. Doi: 10.24988/Deuiibf.2016311446.
• Li, Peng, And Zhiwei Xu. N.D. “Evaluation Of Nursing Homes Using A Novel Promethee Method For Probabilistic Linguistic Term Sets.” Hindawi Complexity, Hindawi Complexity Volume 2021, Article Id 9965473, 11 Pages Https://Doi.Org/10.1155/2021/9965473. Doi: 10.1155/2021/9965473.
• Makan, Abdelhadi, And Ahmed Fadili. 2020. “Sustainability Assessment Of Large-Scale Composting Technologies Using Promethee Method.” Journal Of Cleaner Production 261:121244. Doi: 10.1016/J.Jclepro.2020.121244.
• Nabeeh, Nada, Ahmed Abdel-Monem, And Ahmed Abdelmouty. 2020. “A Novel Methodology For Assessment Of Hospital Service According To Bwm, Mabac, Promethee Iı.” Neutrosophic Sets And Systems 31(1):5.
• Ömer Kehribar, Ferhat Karademir, And Samet Evci. 2021. “İşletmelerin Covıd-19 Pandemisi Sürecindeki Finansal Performanslarının Entropi Ve Maırca Yöntemleri Ile Değerlendirilmesi: Bıst Gıda, Içecek Endeksi Örneği.” Business & Management Studies: An International Journal (Bmıj) 9:200–214.
• Ömürbek, Nuri, Fatma Gul Altin, Ali Şimşek, And Hande Eren. 2021. “Entropi Tabanlı Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Türkiye’deki İllerin Sağlık Göstergeleri Açısından Etkinliğinin Belirlenmesi.” Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 12(29):16–45. Doi: 10.21076/Vizyoner.754640.
• Organ, Arzu. 2013. “Çokri̇Terli̇ Karar Vermeyöntemleri̇Nden Bulanik Prometheyöntemi̇Ni̇N Konteyniseçi̇Mi̇Nde Uygulanmasi.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 45(45):252–69. Doi: 10.17755/Esosder.52243.
• Özaydın, Gizem, And Aygülen Karakul. 2021. “Entropi Tabanlu Maut, Saw Ve Edas Yöntemleri Ile Finansal Performans Değerlendirilmesi.” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 26(1):13–29.
• Sałabun, Wojciech, Jarosław Watróbski, And Andrii Shekhovtsov. 2020. “Are Mcda Methods Benchmarkable? A Comparative Study Of Topsıs, Vıkor, Copras, And Promethee Iı Methods.” Symmetry 12(9):1–56. Doi: 10.3390/Sym12091549.
• Salman, Seda. 2021. “Savunma Sanayi Ar-Ge Merkezlerinin Performanslarının Bütünleşik Entropi-Aras Yöntemi Ile Değerlendirilmesi Araştırma.” Uluslararası Ekonomi Ve Yenilik Dergisi 7(1):51–73.
• Şerife Merve Koşaroğlu. 2021. “E7 Ülkelerinin Makroekonomik Performanslarının Entropi Ve Aras Yöntemleriyle Karşılaştırılması.” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Dumlupınar Unıversıty Journal Of Socıal Scıences E-Issn: 2587-005x Http://Dergipark.Gov.Tr/Dpusbe Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 68, 203-221; 2021 Doı : 10.51290/Dpusbe.833885 Araştırma 68:203–21.
• Singh, Anjali, Anjana Gupta, And Aparna Mehra. 2021. “Best Criteria Selection Based Promethee Iı Method.” Opsearch 58(1):160–80. Doi: 10.1007/S12597-020-00464-7.
• Söylemez, Adnan. 2012. “Bir Yerel Hizmet Birimi Olarak İtfaiye’nin Tarihi History Of Fire Department As A Local Service Unit Adnan.” Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 15(2):29–47.
• Tükenmez, Prof. Dr. Mine, And Okan Öz. 2020. “İzmir Ymmo Dergisi Promethee Yöntemi İle Özet.” İzmir Ymmo Dergisi 2(December):46–70.
• Ve, P. O. R., And Ournal Of. 1998. “For Indıvıduals Doıng Sports By Ahp And.” 1(2020):1–11.
• Wu, Xingli, Cheng Zhang, Lisheng Jiang, And Huchang Liao. 2020. “An Integrated Method With Promethee And Conflict Analysis For Qualitative And Quantitative Decision-Making: Case Study Of Site Selection For Wind Power Plants.” Cognitive Computation 12(1):100–114. Doi: 10.1007/S12559-019-09675-7.
• Yüksekyıldız, Ercan. 2021. “Entropi Ve Eatwos Yöntemleri İle Türkiye Konteyner Limanlarının Verimlilik Analizi.” Verimlilik Dergisi/Journal Of Productivity 4(2):3–24.
• Url-1: Http://itfaiye.ibb.gov.tr/tr/ferman.html
• Url-2: Http://Www.Katmerciler.Com.Tr/L/Tr/Mid/348/Tarihce.Htm (Erişim Tarihi:21.02.2022)