Yetiştirici Koşullarında Halep Keçisi Oğlaklarında Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Büyümenin Tahmin Edilmesi

Yıl 2022, , 31 - 36, 30.06.2022

Halit Deniz Şireli , Mehmet Çolak

https://doi.org/10.47027/duvetfd.1067751

Öz

Bu çalışma, Diyarbakır İli Bismil İlçesinde entansif yetiştiricilik yapan bir süt keçisi işletmesinde mevcut 30 baş erkek ve 30 baş dişi toplam 60 baş Halep keçisi oğlakları kullanılmıştır. Çalışmada, oğlaklara ait doğum ağırlığı ve 7 aylık canlı ağırlıklar ölçülmüş ve bu ağırlıklara ait büyüme eğrisi modellerinden Linear, Gompertz ve Richards büyüme eğrisi modelleri denenmiştir. Kullanılan modeller içerisinden en iyi modelin tespit edilebilmesi için belirtme katsayısı (R2) ve hata kareler ortalaması (HKO) istatistiki değerleri kullanılmış olup, büyümeyi en iyi açıklayan modelin; tekiz doğan (0.98±2.66), ikiz doğan (0.97±1.33) ve dişi Halep keçisi oğlaklarında (0.98±1.31), Richards büyüme eğrisi modeli en iyi tanımlarken, erkek Halep keçisi oğlaklarında ise denenen modellerin tümü sırasıyla 0.975±1.76; 0.976±2.01; 0.976±2.49 bulunmuş olup, Gompertz ve Richards modelleri aynı ölçüde tanımlamasına rağmen, HKO en küçük olan Gompertz modelin büyümeyi tanımlayan en iyi model olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak kullanılan büyüme modellerinin araştırma materyalimiz olan Halep Keçisi oğlakları ile iyi bir uyum sağladığını, yapılması düşünülen erken seleksiyon ile oldukça isabetli sonuçların elde edilebileceği kanısına varılmıştır. Çünkü tespit edilen belirtme katsayıları ( R2) son derece yüksek olmasına karşın, bunlara ait hata kareler ortalamaları (HKO) da o ölçüde küçük tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halep Keçisi, Büyüme modeli, Canlı ağırlık, Cinsiyet, Doğum tipi.

Kaynakça

• 1. Cengiz F, (1995). Hayvanlarda Büyüme ve Gelişme. Basılmamış. S: 27-63. Ankara.
• 2. Tekel N. (1998). İvesi Kuzularının Süt Emme ve Meralanma Dönemlerinde Büyüme Eğrilerinin Çizilmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi ( Basılmamış), Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• 3. Kuzu E, Eliçin A. (2002). Kilis Keçisi Oğlaklarında Değişik Vücut Ölçüleri Bakımından Büyüme Eğrileri. Tarım Bitkileri Dergisi, 8(3): 242-247.
• 4. Şireli HD, Ertuğrul M. (2004). Akkaraman ve Dorset Down x Akkaraman GD1 Dorset Down x Akkaraman GD1 Akkaraman ve Akkaraman x GD1 Genotipli Kuzularda Büyüme Eğrilerinin Logistic Model ile Tahmini. Ankara Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4), 375-380.
• 5. Tatar AM, Tekel N, Ozkan M, Baritci I, Dellal G. (2009) The Determination of Growth Function in Young Hair Goat. J Anim Vet Adv 8, 213-216
• 6. Boggs DL, Merkel RA. (1993). Live Animal Carcass Evaluation and Selection Manual. Kendall/HuntPublishing. Section 2, Page:3-10. Company Dubuque, Iowa.
• 7. Waheed A, Khan M S, Ali S, Sarwar M. (2011). Estimation of Growth Curve Parameters in Beetal Goats. Archiv Tierzucht 54 (2011) 3, 287-296, ISSN 0003. 9438.
• 8. Tariq M M, Iqbal F, Eyduran E, Bajwa M A, Huma ZE, Waheed A. (2013). Comparison of Non-Linear Functions to Describe The Growth in Mengali Sheep Breed of Balochistan. Pakistan J. Zool., vol. 45(3), pp. 661-665, 2013.
• 9. Tekel N, Koncagül S, Baritci İ, Şireli HD, Tutkun M, Eyduran E, Tariq M M. (2021). Comparison of Nonlinear Functions using Partial Growth Data at Different Lengths of Growth Period in Awassi Lambs. Pakistan J. Zool., vol. 53(1), pp 153-158, 2021.
• 10. Oda, V., Korkmaz, M. ve Özkurt, E. (2016) Büyüme Eğrilerinin Tahmininde Kullanılan Bazı Sigmoidal Modeller ve Elde Edilen Biyolojik Parametreler: Bertalanffy Modeli Örneği, Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg., Cilt:6, Sayı:1, 2016,54-66/Ordu Univ. J. Sci. Tech., Vol:6, No:1,2016,54-66 54.
• 11. Yıldız, G., Soysal, M.İ. ve Gürcan, E.K. (2009). Tekirdağ İlinde Yetiştirilen Karacabey Merinosu x Kıvırcık Melezi Kuzularda Büyüme Eğrisinin Farklı Modellerle Belirlenmesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 6(1).
• 12. Magotra A, Bangar Y C, Yadav AS. (2021). Growth Curve Modeling and Genetic Analysis of Growth Curve Traits in Beetal Goat. Small Ruminant Research 195 (2021) 106300.
• 13. Waiz HA, Gautam L, Waiz SA. (2019). Appraisal of Growth Curve in Sirohi Goat Using Non-Linear Growth Curve Models. Tropical Animal Health and Production (2019) 51:1135–1140.
• 14. Kor A, Baspınar E, Karaca S, Keskın S. (2006). The determination of growth in Akkeci (White goat) female kids by various growth models. Czech J. Anim. Sci., 51, 2006 (3): 110–116.
• 15. Gaddour A, Najari S, (2008). Adjustment of the Kid's Growth Curve in Pure Goat Breeds and Crosses Under Southern Tunisian Conditions. J. Appl. Anim. Res. 34 (2008) : 117-120.
• 16. Raji AO, sheikh LG, Mohammed ID, (2015). Comparison of Growth of Male and Female Kids of Non- Descript Goats in A Semiarid Region of Nigeria. Iranian Journal of AppliedAnimal Science, 5, 115–120.
• 17. Özdemir, H., Dellal, G., (2009). Determination of Growth Curves in Young Angora Goats. Tarım Bilimleri Dergisi 2009, 15 (4) 358-362. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
• 18. Pires, L.C., Machado, T.M.M., Carneiro, P.L.S., ; da Silva, J.,B.,L., Barbosa, A.D.H., Torres, R.A., (2017). Growth curve of Repartida goats reared in the Caatinga region, Brazil. Semına: Cıencıas Agrarıas • May 2017. Doı: 10.5433/1679-0359.2017v38n2p1041.
• 19. Özdemir H, Dellal G. (2009). Genç Ankara Keçilerinde Büyüme Eğrilerinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 2009, 15 (4) 358-362. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. DOI: 10.1501/Tarimbil_0000001111