Solunum Sistemi Hastalıklı Buzağılarda Farklı Oksijen Uygulama Yöntemlerinin Arteriyel ve Venöz Kan Gazları Üzerine Etkileri

Yıl 2021, , 1 - 6, 30.06.2021

Sakine Dalğa Cumali Özkan

https://doi.org/10.47027/duvetfd.725341

Öz

Bu çalışmada, solunum sistemi hastalığı bulunan ve yapılan kan gazları analizlerine göre oksijen tedavisine ihtiyacı olan buzağılarda, rutin solunum sistemi tedavisine ilave olarak maske ve intranazal kateter ile oksijen uygulamalarının, arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmanın materyalini 18 buzağı oluşturdu. Klinik muayene sonucu solunum sistemi problemi olan ve kan gazları sonuçlarına göre oksijen tedavisine ihtiyaç duyan buzağılar çalışmaya dâhil edildi. Buzağılar 1. grup (kontrol), 2. grup (maske) ve 3. grup (intranazal kateter) olmak üzere 3 gruba ayrıldı. 1. grup hayvanlara rutin solunum sistemi hastalığı tedavisi, 2. grup hayvanlara rutin tedavinin yanı sıra maske ile oksijen tedavisi, 3. grup hayvanlara ise rutin tedaviye ilave olarak intranazal kateter ile oksijen verildi. Kan gazları ölçümleri için 0., 3., 5. ve 24. saatlerinde arteriyel ve venöz kan örnekleri alındı. Solunum güçlüğü bulunan buzağılarda, venöz ve arteriyel kan gazı parametrelerinde grup içi karşılaştırmalarda istatistiksel bazı farklılıklar gözlendi. 1 grup hayvanlarda bu parametrelerde pek bir değişim görülmezken, oksijen tedavisi yapılan 2. ve 3. grup hayvanlarda, özellikle pCO2 seviyelerinin zamanla normale döndüğü, laktat değerlerinin azaldığı ve SO2 ile pO2 değerlerinin ise artış gösterdiği belirlendi. Oksijen uygulaması yapılan 2. ve 3. grup buzağıların klinik ve laboratuvar bulgularındaki iyileşmenin daha belirgin olduğu tespit edildi. İntranazal kateter ile oksijen uygulamanın maske ile uygulamaya göre daha etkili olduğu belirlendi. Sonuç olarak buzağılarda solunum sistemi hastalıklarında rutin tedaviyle birlikte oksijen tedavisi uygulanmasının arteriyel ve venöz kan gazları üzerine etkili olduğu ve solunum güçlüğü olan buzağıların klinik iyileşmesinde faydalı olduğu kanısına varıldı.

Anahtar Kelimeler

Buzağı, kan gazları, oksijen tedavisi, solunum güçlüğü

Destekleyen Kurum

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı

Proje Numarası

TYL-2019-7878

Teşekkür

Bu çalışma Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı tarafından “TYL-2019-7878” nolu proje olarak desteklenmiştir.

Kaynakça

• Paşa S. (1998). Solunum Güçlüğü Çeken Buzağılarda Nasopharengial Tüp İle Oksijen Uygulamasının Bazı Kan Parametreleri ve Klinik Bulgular Üzerine Etkisi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şentürk S. (2011). Sığırların Solunum Sistemi Hastalıkları. Özsan Matbaacılık, Bursa.
• Güneş V, Onmaz AC, Ulusan M. (2013). Respiratory System Diseases in Neonatal Calves Türkiye Klinikleri J Vet Sci. 4(1): 86-94.
• Atalan K, Edipoğlu İS. (2014). Asit Baz Dengesi. Türk Yoğun Bakım Derg. 12:1-6.
• Fahlman A. (2015). Oxygen Therapy. In: Zoo Animal and Wildlife Immobilization and Anesthesia. West G, Heard D, Caulkett N (eds). pp. 69-81. Blackwell Publishing. Ames. Print ISBN:9780813811833.
• Bleul UT, Bircher BM, Khan WK. (2008). Effect of Intranasal Oxygen Administration on Blood Gas Variables and Outcome in Neonatal Calves with Respiratory Distress Syndrome: 20 Cases (2004–2006). J Am Vet Med A. 233(2): 289-293.
• Court BV, Dodman NH, Seeler DC. (1985). Oxygen Administration, Humidification and Aerosol. Vet Clin North Am. 15(5):1041-1059.
• Brisville AC, Fecteau G, Boysen S, et al. (2011). Respiratory Disease in Neonatal Cloned Calves. J Vet Intern Med. 25(2): 373–379.
• Yıldız R. (2014). Respiratorik Distres Sendromlu Prematüre Buzağılarda Nebülizasyon Yöntemi İle Uygulanan Salbutamol, Flutikazon Ve Furosemid Kombinasyonlarının Akciğer Fonksiyonu Üzerine Klinik Etkinliğinin Araştırılması. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ok M, Birdane FM. (2000). Prematüre Buzağılarda Kan Asit-baz Dengesi, Bazı Kan Gazları ve Elektrolit Düzeyleri. Vet Bil Derg. 16(1): 147-150.
• Yaman K. (1999). Fizyoloji. 4. Baskı, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Aygencel G. (2014). Arter Kan Gazlarının Yorumlanması. Türk Kardiyol Dern Arş. 42(2):194-202.
• İnangil G, Özkan S. (2018). Asit-baz Denge Bozukluğu. Yoğun Bakım Derg. 12(1): 8-17.
• Coşkun A. (2016). Asit Baz Dengesi ve Arter Kan Gazlarının Yorumlanması Derman Tıbbi Yayıncılık, Sivas. DOI: 10.4328/DERMAN.4426.
• Poulsen KP, McGuirk SM. (2009). Respiratory Disease of the Bovine Neonate. Vet Clin Food Anim. 25: 121-137.
• Donnelly CG, Quinn CT, Nielsen SG, Raidal SL. (2016). Respiratory Support for Pharmacologically Induced Hypoxia in Neonatal Calves. Vet Med Intern. Article ID 2129362, 8 pages, DOI: https://doi.org/10.1155/2016/2129362.
• Bleul U, Kahn W. (2008). Monitoring the Bovine Fetus during Stage II of Parturition Using Pulsoximetry. Theriogenology. 69(3):302-311.
• Rose DP, Hudgson PD. (1983). Effect of Intranasal Oxygen Administration on Arterial Blood Gas and Acid Base Parameters in Spontaneously Delivered, Term Induced and Induced Prematüre Foals. Res Vet Sci. 34(2): 159-162.
• Barrett KE, Barman SM, Boitano S, Brooks HL. (2011). Ganong’un Tıbbi Fizyolojisi. Çeviri Editörü: Gökbel H, 23. Baskı. Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara.
• Börekçi Ş, Umut S. (2011). Arter Kan Gazı Alma Tekniği, Analizi ve Yorumlanması. Türk Toraks Derg. 12:5-9.
• Uystepruyst CH, Coghe J, Bureau F, Lekeux P. (2000). Evaluation of Accuracy of Pulse Oximetry in Newborn Calves. Vet J. 159(1): 71-76.
• Bleul U, Lejeune B, Schwantag S, Kahn W. (2007). Blood Gas and Acid-base Analysis of Arterial Blood in 57 Newborn Calves. Vet Record. 161: 688-691.
• Sezer K, Duran Ş, Albay MK, Karakurum MÇ.(2013). Abomazum Deplasmanlı Sığırlarda D (-) ve L (+) Laktik Asit ile Bazı Biyokimyasal ve Hematolojik Parametrelerin Diagnostik ve Prognostik Açıdan Öneminin Belirlenmesi. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 19 (Suppl-A): 167-173.
• Yılmaz Ş. (2008). Koroner Arter Baypas Cerrahisinde Hiperlaktemi: Belirleyicileri Ve Mortalite İlişkisi. Uzmanlık tezi. Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul.
• Backer D, Creteur J, Zhang H, Norrenberg M, Vincent JL. (1997). Lactate Production by the Lungs in Acute Lung Injury. Am J Respir Crit Care Med. 156(4):1099-1104.
• Coghe J, Uystepruyst CH, Bureau F, Detılleux J, Art T, Lekeux P. (2000). Validation and Prognostic Value of Plasma Lactate Measurement in Bovine Respiratory Disease. Vet J. 160(2): 139–146.
• Ok M, Güzelbekteş H, Şen İ, Coşkun A. (2005). Kuzularda Deneysel Oluşturulan Solunum Sistemi Enfeksiyonlarının Teşhisinde Arteriyel Kan Gazının Önemi. Vet Bil Derg. 21(3-4): 119-125.