Effects of rooting media and hormone on rooting of ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) cuttings

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 1, 154 - 164, 15.06.2016

Bilal Çetin , Yavuz Yavuzşefik

Öz

This study is conducted to investigate the propagation of narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) from hardwood cuttings in a greenhouse experiment. Cuttings are obtained from 10-15 years old trees before vegetation season in a natural ash stands located in jurisdictions of Hendek Forest managementship, Adapazarı. Three type of medium were used for the experiment; 1) 75% sand + 25 % perlite, 2) sand 75 % + 25% gravel and 3) only sand as control. For hormone treatment, indole butirique acid (IBA) and indole acetic acids (IAA) were used at five doses (0, 100, 200, 2500 and 5000 ppm). Treatments effect on rooting percentage and the number of the roots were evaluated using factorial design analysis. Analysis of the data indicated that rooting percentages and the number of the roots were significantly affected by the main effects of rooting media and hormone and their interactions (P<0.05). None of the cuttings in sands and any of the cuttings without hormone treatments (control) had any sign of rooting. The highest rooting with 31.3 % was observed in experimental unit received sand + 2500 ppm IAA treatment. On the other hand cuttings on sand + gravel with 2500 ppm IBA treatment showed 18.8 % rooting rate. The highest average number of roots was calculated as 8.8 on cutting located in sand + perlite media with 2500 ppm IBA treatment. The number of roots on sand + gravel media with 200 ppm IBA was averaged as 9.2. Analysis of the data suggests that IBA and IAA 2500 ppm hormone type and doses in sand + perlite media had the best results for propagation of hardwood cuttings of narrow-leaved ash.

Anahtar Kelimeler

Fraxinus angustifolia, hardwood cuttings, rooting media, hormone

Köklendirme ortamı ve hormonun dişbudak (Fraxinus angustifolia Vahl.) çeliklerinin köklenmesine etkisi

Öz

Bu çalışmada, dar yapraklı dişbudağın (Fraxinus angustifolia Vahl.) odunlaşmış sert gövde çeliklerinin köklendirilmesi sera ortamında araştırılmıştır. Çelikler Hendek-Sakarya yöresinde doğal olarak yetişen 10-15 yaşlardaki ağaçların son yıllık sürgünlerinden vejetasyon dönemi öncesinde alınmıştır. Çalışmada köklendirme ortamı (kum, %75 kum + %25 perlit, %75 kum + %25 çakıl) ve hormonun (IBA ve IAA: 0, 100, 200, 2500 ve 5000 ppm) çeliklerin köklenme yüzdesi ve kök sayısına etkisi araştırılmıştır.

Elde edilen verilere göre; ortam ve hormon faktörü ile bunların etkileşiminin hem köklenme yüzdesine ve hem de kök sayısına etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Kum ortamında hiç köklenme olmaz iken diğer ortamlarda sadece hormonsuz işlemlerde hiç köklenme olmamıştır. En yüksek köklenme kum + perlit ortamında ve IAA’nın 2500 ppm dozunda (% 31.3) gerçekleşmiştir. Kum + çakıl ortamında ise en yüksek köklenme %18.8 ile IBA 2500 ppm dozunda sağlanmıştır. En fazla kök sayısı kum + perlit ortamında 2500 ppm IBA dozunda (8.8) sağlanırken, kum + çakıl ortamında 200 ppm IBA dozunda (9.2) saptanmıştır. Çalışma sonucuna göre türün sert çeliklerinin köklendirilmesinde kum + perlit ortamı ile 2500 ppm IBA ve IAA dozları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Fraxinus angustifolia, sert çelik, köklendirme ortamı, hormon

Kaynakça

• Akbulut M, Bakoğlu N ve Baykal H 2015. Mavi yemişlerde (Vaccinium corymbosum) Çelikle Üretimde Farklı Hormon Dozlarının Köklenme Üzerine Etkisinin İncelenmesi Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 8 (2): 52-56
• Alan M, Korkmaz B, Tulukçu M ve Ezen T 2001. Vejetatif üretimin ağaç ıslahı açısından önemi ve ormancılığımızda kullanılan vejetatif üretim yöntemleri. Türkiye Ormancılar Derneği, I. Ulusal Ormancılık Kongresi. Sayfa 480-496. Ankara.
• Anonymus, 1987. Some vegatative propagation techniques. International Symposium on Propagation of Ornamental Plants.
• Atasoy H ve Küçük M 1989. Kızılağaç (Alnus glutinosa L.) çeliklerinin köklendirilmesi üzerine çalışmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü. Teknik Raporlar Serisi No: 36-39, Ankara.
• Birler, A S 2009. Endüstriyel orman ağaçlandırmaları, Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayın No:4., 256 s., İstanbul.
• Boydak M ve Çalışkan S 2014. Ağaçlandırma, OGEM-VAK Yayınları 714 s., İstanbul.
• Coşkun, S 2002. Batı Karadeniz bölgesinde bazı ibreli ve yapraklı türlerin çelikle köklenmesi üzerine araştırmalar. Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Teknik Bülten No: 7, Bolu.
• Çiçek E, Bilir N ve Çiçek, N 2005. Hercai karaağaç’ta (Ulmus laevis Pall.) gövde çeliği ile fidan üretimi. A.İ.B.Ü Ormancılık Dergisi. 1 (1). Sayfa 21-26.
• Çiçek E, Tilki F, Özbayram A K ve Çetin B 2010. Three-year Growth Comparison Between Rooted Cuttings and Seedlings of Fraxinus angustifolia and Ulmus laevis. Journal of Applied Sciences Research, 6(3): 199-204.