Farklı Mikorizal İşlem Uygulanan Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Fidanlarının Morfolojik Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 1, 30 - 44, 31.07.2018

Bülent Toprak , Oktay Yıldız , Murat Sargıncı , Şükrü Teoman Güner Aysun Pekşen Ernaz Altundağ Çakır

Öz

Dünyanın farklı bölgelerinden elde edilen veriler mikoriza aşılamasının bitkilerin morfolojik özelliklerini önemli ölçüde değiştirdiğini ortaya koymaktadır. Farklı mikorizal işlem uygulanmış Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarının morfolojik özelikleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesini amaçlayan bu çalışma Eskişehir Orman Fidanlığı’nda yürütülmüştür. Çalışmada, Tesadüfi Parseller deneme deseni kullanılmıştır. İki farklı mikorizal karışım fidanlıkta yetiştirilen fidanlara aşılanmıştır. Her bir karışım için 100 adet (1+1) fidan kullanılmıştır. Aynı fidanlardan 100 adedi ise her hangi bir işlem yapılmadan kontrol olarak kullanılmak üzere ayrılmıştır. Uygulamadan 8 ay sonra her deneme ünitesinden 30 adet fidan rastgele seçilerek fidanların kök boğazı çapı, fidan boyu, kök uzunluğu, sak taze ağırlık, kök taze ağırlık, sak kuru ağırlık, kök kuru ağırlık, gürbüzlük indisi, katlılık, Dickson kalite indisi ve kuru kök yüzdesi belirlenmiştir. Mikoriza uygulamasının, kök boğazı çapı ile fidan boyu, sak taze ağırlık, kök taze ağırlık, sak kuru ağırlık, kök kuru ağırlık ve Dickson kalite indisi arasındaki ilişkiler üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Tüm ünitelerde fidanların çaplarının kalınlaşmasıyla sak taze ağırlık, kök taze ağırlık, sak kuru ağırlık, kök kuru ağırlık ve Dickson kalite indisi değerleri artmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mikoriza, Morfolojik Özellikler, Toros Sediri

Kaynakça

• Anonim. (Temmuz 2017). Seedling Quality. [Online]. . http://www.worldagroforestrycentre.org/NurseryManuals/Research/SeedQuality.pdf Bonfante-Fasolo, P., Peretto, R. ve Perotto, S. 1992. Cell surface interactions in endomycorrhizal symbiosis. Perspectives In Plant Cell Recognition, Editörler: Callow J.A., Green J.R., Cambridge University Press, Cambridge, 239-255. Cairney, J. W. G. 2000. Evolution of mycorrhiza systems. Naturwissenschaften, 87: 467–475. Cázares, E. ve Smith, J. E. 1996. Occurrence of vesicular–arbuscular mycorrhizae in Pseudotsuga menziesii and Tsuga heterophylla seedlings grown in Oregon coast range soils. Mycorrhiza, 6: 65–67. Cázares, E. ve Trappe, J. M. 1993. Vesicular endophytes in roots of the Pinaceae. Mycorrhiza, 2: 153–156. Demirci, A. ve Bilir, N. 2001. Yaşı 3-0 olan Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarında orijinler arası farklılıklar. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 25(4), 217-223. Frank, B. 2005. On the nutritional dependence of certain trees on root symbiosis with belowground fungi (an English translation of A.B. Frank’s classic paper of 1885). Mycorrhiza, 15: 267-275. Guner, S. T., Sahin, U., Guner, D., Karatas, R. ve Erkan, N. 2016. Effects of seedbed density on some morphological properties and nutrient status of two-year old Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) seedlings. Fresenius Environmental Bulletin, 2121. Haase, D. L. 2008. Understanding forest seedlig quality: measurements and interpretation. Tree Planters' Notes, 52 (2): 24-30. Horton, T. R., Cázares, E. ve Bruns, T. D. 1998. Ectomycorrhiza, vesicular–arbuscular and dark septate fungal colonization of bishop pine (Pinus muricata) seedlings in the first 5 months of growth after wildfire. Mycorrhiza, 8, 11-18. SAS Institute, Inc. 1996. SAS/STAT users guide, Version 6.12. SAS Institute, Inc., Cary, North Carolina. Semerci, A. 2002. Sedir (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarına ait bazı morfolojik ve fizyolojik karakteristikler ile İç Anadolu’daki dikim başarısı arasındaki ilişkiler. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten, 279, 140. Smith, J. E., Johnson, K. A. ve Cázares, E. 1998. Vesicular mycorrhizal colonization of seedlings of Pineaceae and Betulaceae after spore inoculation with Glomus intraradices. Mycorrhiza, 7: 279-285. Smith, S. E. ve Read, D. J., 2008. Mycorrhizal symbiosis, Academic Press, San Diego, USA. Thornthwaite, C. W. 1948. An approach toward a rational classification of climate, Geographical Review, 38 (1): 55-94. Toprak, B. 2016. Ekto- ve arbusküler mikoriza aşılanmış karaçam (Pinus nigra), toros sediri (Cedrus libani) ve saçlı meşe (Qercus cerris) fidanlarının İç Anadolu’nun yarı kurak sahalarındaki ağaçlandırma başarısı. Doktora Tezi, Düzce Üniversitei. Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce. Toprak, B., Yıldız, O., Sargıncı, M., Güner, Ş. T., Pekşen, A. ve Çakır, E. A. 2016. Mikoriza Uygulamasının Karaçam (Pinus nigra) Fidanlarının Morfolojik Özelliklerine Etkisi. Ormancılık Dergisi, 12(2), 258-269. Tüfekçi, S. 2007. Doğal populasyonlardaki Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) mikorizasının izole edilmesi ve çoğaltılıp fidan üretiminde kullanılması. Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. Tsakaldimi, M., Ganatsas, P. ve Jacobs, D. F. 2012. Prediction of planted seedling survival of five Mediterranean species based on initial seedling morphology. New Forests, DOI 10.1007/s11056-012-9339-3. Vardavakis, E. 1992. Mycorrhizal endogonaceae and their seasonal variations in a Greek sand dune. Pedobiologia, 36, 373–382. Wagg, C., Pautler, M., Massicotte, H. B. ve Peterson R.L. 2008. The co-occurrence of ectomycorrhizal, arbuscular mycorrhizal and dark septate fungi in seedlings of four members of the Pinaceae. Mycorrhiza, 18(2), 103-110. Yaltırık, F. ve Efe, A. 2000. Dendroloji Ders Kitabı, Gymnospermae – Angiospermae (Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü öğrencileri için), Ġ.Ü. Yayın No: 4265, Orman Fakültesi Yayın No: 465, ISBN: 975-404-594-1, 382 sayfa, II. Baskı