Şanlıurfa, Divanyolu Caddesi Kent Kimliği İle Uyumlu Kent Mobilyası Tasarımı Ve Uygulaması

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 2, 225 - 240, 24.12.2021

Hülya Öztürk Tel

Öz

Kent mobilyaları, kentlerde yaşayan kullanıcıların istek ve ihtiyaçlarına cevap verebilen, kent yaşamını daha anlamlı kılarak, toplumsal yaşama olumlu katkılar sunan elemanlardır. Bulundukları mekanın etkisini arttırarak, kültürel ve tarihsel boyutunu ön plana çıkaran, özellikle kent kimliğinin vurgulamasını sağlayan önemli bir araçtır. Bu nedenle kent mobilyalarının, çevreden soyutlayarak çözümlenmesi yerine kent kimliğini yansıtacak şekilde kentin bileşeni olarak tasarlanması gerekmektedir.
Bu bağlamda, Şanlıurfa geleneksel kent merkezinde bulunan Divanyolu Caddesi üzerinde yer alan kent mobilyalarının kent kimliğine uygunluğu ve yerel malzemenin kullanımı açısından incelenmiştir. Çalışma alanında yer alan kent mobilyalarının, bulundukları tarihi mekanla ilişkisinin kurulamadığı ve kent kimliğini yansıtmadığı, yerel malzeme kullanımına yer vermeyen sıradan tasarımların kullanıldığı ve sayıca yetersiz olduğu saptanmıştır. Bu doğrultuda, kentin kimliğini ön plana çıkaran ve bulunduğu çevrenin yerel malzemesini kullanan kent mobilyası tasarımları yapılarak, problemin belirlenmesinden, ürünün elde edilmesine kadar değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, kent kimliğine uygun ve yerel malzemenin kullanıldığı nitelikli tasarımlar elde edilmiştir. Tasarlanan ürünlerin yerel yönetimlere tanıtımı gerçekleştirilerek, bu konuda farkındalık oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Urfa taşı, kent mobilyası, tasarım, kent kimliği, yerel malzeme.

Teşekkür

Bu çalışmanın taş işlemeciliğini gerçekleştiren, Harran Üniversitesi Mimari Restorasyon Programı 2019-2020 dönemi öğrencilerine teşekkür ederiz.

Şanlıurfa, Divanyolu Street Urban Furniture Design and Application Compatible with the Urban Identity

Öz

Urban furniture is the elements that can respond to the demands and needs of the users living in the cities, making urban life more meaningful and making positive contributions to social life. It is an important tool that increases the effect of the place they are in, highlights the cultural and historical dimension, and especially emphasizes the urban identity. For this reason, urban furniture should be designed as a component of the city in a way that reflects the urban identity, rather than abstracting it from the environment.
In this context, the urban furniture on Divanyolu Street, located in the traditional city center of Şanlıurfa, was examined in terms of its suitability for the urban identity and the use of local materials. It was determined that the urban furniture in the study area could not be associated with the historical place they were located in and did not reflect the urban identity, ordinary designs that did not include the use of local materials were used and they were insufficient in number. In this direction, urban furniture designs that emphasize the identity of the city and use the local material of the environment were made and evaluated from the determination of the problem to the acquisition of the product. As a result, qualified designs that are suitable for the urban identity and using local materials have been obtained. By promoting the designed products to local administrations, awareness was created in this regard.

Anahtar Kelimeler

Urfa stone, urban furniture, design, urban identity, local material

Kaynakça

• Aksu, Ö.V. (2012). Kent Mobilyaları Tasarımında Özgün Yaklaşımlar. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2 (6), 373-386.
• Akyol, E. 2006. Kent Mobilyaları Tasarım ve Kullanım Süreci. İTÜ FBE Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Bulut, Y., Yeğli, P. (2008). Erzurum kent merkezi donatı elemanlarının ergonomik özelliklerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Journal of Agricultural Sciences, 14(02), 131-138.
• Cerver, F.A. (2003).The World of Contemporary Architecture. Cambridge, United Kingdom.
• Çoban, E. (2013). Kent Mobilyalarının Bulundukları Mekânlara Etkileri: Düzce Örneği. Master Thesis, Düzce University, The Graduate School of Natural and Applied Sciences, Düzce.
• Dascãlu, D.M. (2011). Landscape Effects of Urban Furniture Tectures. Bulletin UASVM Horticulture, 68(1), 324-331.
• Erdoğan, E. (2004). Şanlıurfa Mevlevihane Camii. Vakıflar dergisi, 28, 1884.
• Ertaş, Ş. (2017). Tarihi çevre içinde kent mobilyaları tasarımına yönelik bir yöntem önerisi: Konya Sille. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 78-95.
• Güner, E. (2015). Kent Kimliği İlişkisi Bağlamında Kent Mobilyaları:Sultanahmet Meydanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Arel Ün., Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güney, A., Erdem, Ü., Zafer, B., Hepcan, Ş. (1996). Peyzaj Konstrüksiyonu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 514, 147s., İzmir.
• Güremen, L. (2011). Kent Kimliği Ve Estetiği Yönüyle Kentsel Donatı Elemanlarının Amasya Kenti Özelinde Araştırılması. Social Sciences. 6(2):254-291.
• Güzel, A., Sözen, F. (2003). Tarihi Kent ve Estetik Bağlamında Kent Mobilyaları: Antalya, Kaleiçi Örneği, II. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu, 24-27 Nisan 2003, 16- 19, İstanbul.
• Kahveci, H., Göker, P. (2020). Kent Mobilyaları Tasarım Dersi Stüdyo Çalışması; Üst Örtü-Oturma Birimi ve Piknik Donatısı Tasarımı. Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 22(3), 693-707.
• Tuğlu, U. (2005). Ekolojik Açıdan Sürdürülebilir Yapılar ve Malzeme, MSGSÜ FBE, Y.Lisans Tezi.
• Önem, A.B., Kılınçarslan, İ. (2005). Haliç Bölgesinde Çevre Algılama ve Kentsel Kimlik, İTÜ Dergisi/A, Mimarlık, Planlama ve Tasarım. 4(1), 115-125.
• Öztürk Tel, H., Sariisik, G., Yuksel, F.S.K. (2021). Urfa taşının kent mobilyası tasarımında kullanılabilirliğinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 36(4), 2287-2300.
• Öztürk Tel, H., Sarıışık, G. (2020). Research on some effective properties in nomination of Urfa Limestone to the “Global Heritage Stone Resource” designation. Arabian Journal of Geosciences. 13(18), 1-15.
• Şatır, S., Korkmaz, E. (2005). Urban Open Spaces with Examples & The Classification of Urban Furniture, ITU A|Z. 2( 1/2), 130-14.
• Tazilan, A.S.M., Salleh, H., Komoo, I., Ismail, A.H. (2008). Sustainable design elements for urban street microarchitecture in Malaysia ALAM CIPTA. International Journal on Sustainable Tropical Design Research & Practice, 3(1): 35-44.
• Yazar, T., Turkaya, A., Öztürk, H. (2016). Teknoloji Ve Kültürel Etkileşim Açısından Estetik Üretim Olarak Kent Mobilya Tasarımları. E-Journal of Social and Legal Studies, 1(3), 1-20.