Baran Dağı'nın (Kaman-Kırşehir) Florası

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 2, 397 - 444, 24.12.2021

Burak Bahar , Neval Güneş Özkan

Öz

Bu çalışma, İç Anadolu Bölgesi'nde Kırşehir ili Kaman ilçesi sınırları içerisinde yer alan Baran Dağı’nın florasını belirleyerek, Türkiye'nin bitki çeşitliliğinin ortaya çıkarılmasına katkı sağlamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanı P. H. Davis’in Türkiye Florası grid sistemine göre B5 karesi içerisindedir. Bitki coğrafyası bakımından ise İran-Turan Flora bölgesinde yer almaktadır. 2019-2021 yılları arasında sürdürülen arazi çalışmaları sonucunda 1550 adet bitki örneği toplanmıştır. Teşhisler sonucunda 68 familya ve 235 cinse ait 420 bitki taksonu belirlenmiştir.
Teşhis edilen bitkilerden 53 takson B5 karesi için yeni kayıt, 37 takson ise endemik olup; endemizm oranı %8,8’dir. Alandaki bitkiler fitocoğrafik bölgelere göre şöyle dağılım göstermektedir: Avrupa-Sibirya elementleri: %4,55, İran-Turan elementleri: %20,64 Akdeniz elementleri %5,63 ve %57,38 ise geniş yayılışlı ya da fitocoğrafik bölgesi bilinmeyenlerdir.
Araştırma alanında 28 cinse ait 42 tür ve tür altı taksonla Asteraceae familyası hem en çok cins, hem de en çok takson içeren familya olmuştur. En çok taksona sahip cins ise 10 taksonla Medicago L. sp.’dur.
Taksonların Raunkiaer (1934)’in hayat formlarına göre dağılımı şöyledir: 83 (%19,66) Fanerofit, 52 (%12,32) Kamefit, 168 (%40) Hemikriptofit, 16’sı Geofit olmak üzere 30 (%7,1) Kriptofit ve 87 (%20,61) takson Terofit’tir.

Anahtar Kelimeler

Flora, Raunkiaer, Baran Dağı, Kaman, Kırşehir, Endemik, Bitki Çeşitliliği

Kaynakça

• Akman, Y., Güney, K., Ketenoğlu, O., Hamzaoğlu, E., Kurt, L. ve Tuğ, G.N., (2007), Angiospermae. Ankara, Türkiye: Palme Yayıncılık.
• Aktoklu, E. ve Arslan, M., (2012). Kırşehir’in Bitki Çeşitliliği ve Endemizm. Biyoçeşitlilik Sempozyumu, 253-257, Ankara.
• Alpınar, K., (2015). Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi. İstanbul Türkiye: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları.
• Atak, F., (2008). Tamadağ (Kaman-Kırşehir) Florası. Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1-80.
• Atalay, İ., (2012). Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri. İzmir Türkiye: Orman Bakanlığı Genişletilmiş İkinci Basım.
• Avcı, M., (2005). Çeşitlilik ve endemizm açısından Türkiye’nin bitki örtüsü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, c. 13, ss. 27-55.
• Avcı, M., (2013). Dünya’da ve Türkiye’de step formasyonu. Prof. Dr. Asaf Koçman'a Armağan, Ege Üniversitesi Yayınları, Ege Üniversitesi Yayınları Edebiyat Fakültesi, Yayın, (180), 112-131.
• Aydoğdu, M., Hamzaoğlu, E. ve Kurt, L., (2001). The study on the veegetation of Baran Mountain (Kırşehir-Turkey). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(4), 1375-1386.
• Birand, H., (1999). Anadolu manzaraları. Tübitak. Ankara. Bizim Bitkiler (Ngbb), 2021. Erişim adresi: https://www.bizimbitkiler.org.tr/list.html. Erişim tarihi: 15.12.21.
• Bozok, F. ve Aksoy, A., (2013). Hodul dağı (Nevşehir-Kayseri) ve çevresinin florası. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 29(1), 10-28.
• Chase M.W. (Corresponding Author), (2009). The angiosperm phylogeny group an update of the Angiosperm phylogeny group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society, c. 161, ss. 105-121.
• Çetik, A. R., (1985). Türkiye vejetasyonu: İç Anadolu'nun vejetasyonu ve ekolojisi. I (Vol. 1). Selçuk Üniversitesi, ss. 192-193.
• Çmusep, (2019). Çölleşmeyle Mücadele Ulusal S tratejisi ve Eylem Planı 2019-2030. Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Yayınları, s. 21, Ankara.
• Davis, P. H., (1965). Phytogeography of Turkey. In Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh.
• Davis, P.H. (ed.), (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R. & Tan, K., (1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands Volume 10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Duru, A., Başeren, D., Kuyumcuoğlu, N. G., Şenol, E. ve Saç, E., (2019). 1980'lerden 2000'lere Kaman'da Japon esintileri. Kudret Emiroğlu, HIST 200-4 (2018-2019 Spring); 1.
• Düzce Üniversitesi Sanal Herbaryumu (Duof), (2021). Erişim adresi: https://duof.otobur.org.tr/duof.html. Erişim tarihi: 15.12.21.
• Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu (İzef), (2021). Erişim adresi: http://izef.ege.edu.tr/. Erişim tarihi: 15.12.21.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N., (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Ankara, Türkiye: Tabiatı Koruma Derneği & Yüzüncü Yıl Üniversitesi No: 18.
• Ekim, T., (2007). Türkiye’nin Nadir Endemikleri, İstanbul, Türkiye: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ellenberg, H. & Mueller–Dombois, D., (1965). A Key to Raunkiaer Plant Life Forms with Revised Subdivisions, Zürich, Germany, Stiftg Rübel.
• Europeana, (2021). Erişim adresi: https://www.europeana.eu/en. Erişim tarihi: 15.12.21. Eyüboğlu, Ö., (1995). Seyfe Gölü (Kırşehir) Tabiatı Koruma Alanının Florası (Doctoral dissertation, Doktora Tezi. GÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara).
• Eyüpoğlu, Ö., (2019). Aşıkpaşa Tabiat Parkı’nın Florası (Kırşehir, Türkiye). Doğanın Sesi, (4), 33-48.
• Googleearth, 2021. Erişim adresi: http://www.google.earth. Erişim tarihi: 15.12.2021.
• Güler, F., (2011). Paşa Dağı’nın (Şerflikoçhisar/Ankara) Florası. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.), (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler).
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. & Başer, K.H.C., (2000). Flora of Turkey and The East Aegean Islands Volume 11. Edinburgh United Kingdom: Edinburgh University Press.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Eksi, G. ve Cimen, A. O., (2018). Resimli Türkiye florası Cilt 2 [Illustrated flora of Turkey vol. 2]. Ang Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbul.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.), (2018). Resimli Türkiye Florası, (Cilt 2).
• Hamzaoğlu, E., (1996). “Kervansaray Dağının Florası” Ot Sistematik Botanik Dergisi., 3,1.
• International Plant Names Index (Ipni), 2021. Erişim adresi: https://www.ipni.org/. Erişim tarihi: 15.12.21.
• Karavelioğulları, F. A., Vural, M. ve Polat, H., (2005). Çiçekdağı (Kırşehir) florası. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 12(2), 63-102.
• Keskin, T. E., Subaşı, B., Girişen, F. & Başıbüyük, Z., (2020). Groundwater Pollution Connected to Multiple Effect: A Case Study Kaman (Kırşehir, Turkey). Sakarya University Journal of Science, 24(5), 1008-1022.
• Kew Herbarium Catalogue (Kew), 2021. Erişim adresi: https://apps.kew.org/herbcat/navigator.do. Erişim tarihi: 15.12.21. Mamıkoğlu, N.G., (2007), Türkiye’nin Ağaç ve Çalıları, İstanbul, Türkiye: Doğuş Grubu İletişim Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. Mayer, H. & Aksoy, H., (1998). Türkiye Ormanları (Çeviren: Aksoy, H. & Özalp, G.) Akman, Y. 1995. Türkiye Orman Vejetasyonu. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2021). Kırşehir Meteoroloji Müdürlüğü’nün ölçüm periyodu. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=Kırsehır. Erişim tarihi: 22.09.2021 Muratgeldiev, Y., Küçüködük, M., Bingöl, Ü., Güney, K. ve Geven, F., (2000). İran-Turan floristik bölgesi. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 1(16), 119-124.
• Raunkiaer C., (1934), The Life Forms of Plants and Statistical Plant Geography, Great Britain, United Kingdom: Oxford at the Clarendon Press.
• Rothmaler, A.W., (1991). Exkursionflora, Berlin, Germany: Volk und Wissen Verlag GmbH.
• Sanjerehei, M. M., (2019). Life Forms of Plant Species and Floristic Regions in Iran. Islamic Azad University, Yazd Branch, Yazd, Iran.
• Seçmen, Ö., Gemici, Y., Gork, G., Bekat, L., ve Leblebici, E., (1991). Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fak.
• Sorkun, K., (2008). Türkiye’nin Nektarlı Bitkileri, Polenleri ve Balları, Ankara Türkiye: Palme Yayıncılık.
• Takhtajan, A. (1974). Floristic Region of the World. Leningrad.
• Takhtajan, A. (1986). Floristic Region of the World. Univ. Of California Press. Los Angeles.
• The Plant List (Tpl), 2021. Erişim adresi: http://www.theplantlist.org/. Erişim tarihi: 15.12.21.
• Tuzlacı, E., (2016). Türkiye’nin Geleneksel İlaç Bitkileri, İstanbul Türkiye: İstanbul Tıp Kitabevleri.
• Van Sanal Herbaryumu (Vanf), 2021. Erişim adresi: http://www.vanherbaryum.yyu.edu.tr/. Erişim tarihi: 15.12.21.
• Vural, C. & Aytaç, Z., (2005). The Flora of Erciyes Dağı (Kayseri, Turkey). Turkish Journal of Botany, 29(3), 185-236.
• Yaltırık, F. ve Efe, A., (1996). Otsu Bitkiler Sistematiği, İstanbul, Türkiye: Üniversite Yayın No: 3940, Orman Fakültesi Yayın No: 10.
• Yılmaz, Y., (2012). Türkiye'nin metamorfik masiflerine toplu bakış. İstanbul Yerbilimleri Dergisi, 8(1-2-3).
• YÖK, (2016). Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Programı (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi). Erişim adresi: https://bolgeselkalkinma.yok.gov.tr/Sayfalar/Cagri-1/kirsehir-ahi-evran-universitesi.aspx# Erişim tarihi: 20.12.2021.