Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Depresyon ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 15 - 21, 25.01.2018

Özlem Tekir , Öznur Yaşar , Celalettin Çevik , Merve Dikoğlu Gözde Özsezer Kaymak

Öz

Amaç: Bu çalışma Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresyon ve benlik saygısı düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki çalışma Aralık 2013-Ocak 2014 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini araştırmaya katılmayı kabul eden 563 kişi oluşturmuştur. Araştırmaya alınan bireylere uygulanan anket formu kişisel bilgi formu, Beck Depresyon ve Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeklerinden oluşmaktadır.

Bulgular: Araştırma grubunun %84.4’ü kız, %68.7’si hemşirelik, %31.3’ü ebelik bölümü öğrencisi olup ortalama yaş 20.11±1.86’dır. Öğrencilerin, %69.3’ünün geliri giderine eşit, %8.9’u çalışmakta, %13.7’si sigara içmekte, içenlerin %96.6’sı bir yıldan az bir süre önce sigaraya başladığını, %10.1’i alkol kullandığını ve %11.0’ı ailesinde depresyon olduğunu belirtmiştir. Araştırma grubunun %17.1’inde depresyon olup Beck depresyon ölçeği puan ortanca değeri 8.0 (min:0, maks:49.0); Coopersmith benlik saygısı ölçeği ortanca değeri 70.0 (min:22, maks:97)’dir. Kızlarda erkeklere göre, geliri giderinden az olanlarda, göç edenlerde göç etmeyenlere göre, ailesi parçalananlarda çekirdek/geniş ailesi olanlara göre, kronik hastalığı olanlarda olmayanlara göre sigara içenlerde içmeyenlere göre alkol kullananlarda kullanmayanlara göre, hemşirelik öğrencilerinde ebelik öğrencilerine göre ailesinde depresyon olanlarda ailesinde depresyon olmayanlara göre depresyon görülme sıklığı anlamlı düzeyde daha yüksektir (p˂0.05). Benlik saygısı ölçek puanı kızlarda erkeklere göre, ebelik bölümü öğrencilerinde hemşirelik bölümü öğrencilerine göre, geliri giderine eşit olanlarda geliri giderinden az olanlara göre, göç etmeyenlerde göç edenlere göre anlamlı olarak yüksektir (p˂0.05). Benlik saygısı ve Beck depresyon ölçek puanları arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki vardır (r=-0.424, p=0.001).

Sonuç: Bu çalışma sonucunda araştırma grubunda depresyon sıklığı yüksek bulunmuştur. Benlik saygısı puanı arttıkça depresyon sıklığının azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, depresyon, benlik saygısı, ebelik, hemşirelik

Examination of Health School Students’ Depression and Self-Esteem Levels

Öz

Aim: This study was conducted to investigate the factors that affect the depression and self-esteem levels of Health School students.

Material and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted between December 2013 and January 2014. The study’s sample group contains 563 participants who volunteered to participate in the study. The participants were administered a personal information form, Beck’s Depression Scale and Coopersmith Self-Esteem Scale.

Results: 84.4% of the participants were composed of girls; 68.7% is from nursing department and 31.3% is from midwifery department. The mean age of the participants is 20.11±1.86. 69.3% of the participant’s income is equal to their expenses, 8.9% work, 13.7% smokes, 96.6% of the smokers indicated that they had started smoking less than a year, 10.1% drinks alcohol and 11.0% indicated that there were depressive members in their family. The results show that 17.1% of the participants feel depressive. The median score of the Beck’s depression scale was found as 8.0 (min=0, max=49.0) while the median score of the Coopersmith self-esteem scale was 70.0 (min=22, max=97). The depression frequency is significantly higher in girls than the boys, in those whose incomes are lower than their expenses, in immigrates than non-migrators, in those who have fragmented families than nuclear or extended family, in smokers than non-smokers, in alcohol users than non-users, in nursing students than midwifery students and in those who have depressive family members than those who do not have depression in their families (p˂0.05). The Self-esteem scores are significantly higher in girls than boys, in midwifery students than nursing students, in those whose income is equal to their expenses than in those whose income is lower than their expenses and in immigrates than non-migrators (p˂0.05). There is a negative medium significance relationship between the scores of Beck’s depression scale and Coopersmith self-esteem scale (r=-0.424, p=0.001).

Conclusion: This study found out that the depression frequency of the study group is high. Also the higher self-esteem scores are, the lower is the depression frequency.

Anahtar Kelimeler

University students, depression, self-esteem, midwifery, nursing

Kaynakça

• 1. Özkan İA, Özen A. Öğrenci hemşirelerde boyun eğici davranışlar ve benlik saygısı arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008;7(1):53-8.
• 2. Erşan EE, Doğan O, Doğan S. Beden Eğitimi ve Antrenörlük bölümü öğrencilerinde benlik saygısı düzeyi ve bazı sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2009;12(1).
• 3. Gün E. Spor Yapanlarda Ve Spor Yapmayan Ergenlerde Benlik Saygısı. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adana: Çukurova Üniversitesi; 2006.
• 4. Zengin S, Altay B. Sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğrencilerin madde kullanım durumlarına göre benlik saygısının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3:892-907.
• 5. Karakaya I, Coşkun A, Ağaoğlu B. Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2006;7:162-6.
• 6. Zengin S. Sınıf Öğretmenliğinde Okuyan Öğrencilerin Madde Kullanım Durumlarının Benlik Saygısı İle İlişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi; 2011.
• 7. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2006;7(2):100-8.
• 8. Selvi Y, Özdemir PG, Özdemir O, Aydın A, Beşiroğlu L. Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2010;23(4):238-43.
• 9. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R. Sağlık çalışanlarında yaşam kalitesi ve etkileyen değişkenler. Journal of Psychiatric Nursing. 2011;2(2):61-8.
• 10. Tabolli S, Ianni A, Renzi C, Di Pietro C, Puddu P. Job satisfaction, burnout and stress amongst nursing staff: a survey in two hospitals in Rome. Giornale italiano di medicina del lavoro ed ergonomia. 2005;28(1 Suppl 1):49-52.
• 11. Liman T. Kronik hastalığı olan ergenlerin hastalığı algılamaları ile anksiyete ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi]. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 2011.
• 12. Albal E, Kutlu Y. The relationship between the depression coping self-efficacy level and perceived social support resources. Journal of Psychiatric Nursing. 2010;1(3):115-20.
• 13. Dişçigil G, Gemalmaz A, Başak O, Gürel FS, Tekin N. Birinci basamakta geriatrik yaş grubunda depresyon. Turkish Journal of Geriatrics. 2005;8(3):129-33.
• 14. Özkan S, Yılmaz E. Üniversite öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum durumları (Bandırma Örneği). Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5(13):151-73.
• 15. Özdel L, Bostancı M, Özdel O, Oğuzhanoğlu NK. Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002;3(3):155-61.
• 16. Kaya HK, Softa S. Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin depresyon düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(2).
• 17. Tezel A, Arslan S, Topal M, Aydoğan Ö, Koç Ç, Şenlik M. Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2009;12(4).
• 18. Schopfer DW, Regan M, Heidenreich PA, Whooley MA. Depressive symptoms, cardiac disease severity, and functional status in patients with coronary artery disease (from the heart and soul study). The American Journal of Cardiology. 2016;118(9):1287-92.
• 19. Howard C, Hallas CN, Wray J, Carby M. The relationship between illness perceptions and panic in chronic obstructive pulmonary disease. Behaviour Research and Therapy. 2009;47(1):71-6.
• 20. Kahriman İ. Adolesanlarda aile ve arkadaşlardan algılanan sosyal destek ile benlik saygısı arasındaki ilişki [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 2002.
• 21. Coopersmith S. SEI-Self-Esteem Inventories. Consulting Psychologist Press, Inc. Palo Alto; 1991.
• 22. Turan N, Tufan B, editörler. Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri'nin (SEI) geçerlik-güvenirlik çalışması. 23rd National Psychiatry and Neurological Sciences Congress; 1987.
• 23. Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology. 1988;56(6):893.
• 24. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji dergisi. 1989;7(23):3-13.
• 25. Öztürk MO, Uluşahin A. Duygulanım bozuklukları. İçinde: Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları. 11. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2008. s. 337-427.
• 26. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörlerinin sıklığı çalışması temel bulgular. Sağlık Bakanlığı Yayın no: 909. Ankara: Anıl Matbaa; 2013. s. 41-43.
• 27. Deveci SE, Ulutaşdemir N. Bir Sağlık Yüksekokulunda öğrencilerde depresyon belirtilerinin görülme sıklığı ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 2013;18(2):098-102.
• 28. Hür SD, Andsoy II, ŞAHİN AO, Kayhan M, Sefa E, Zünbül N, et al. Karabük Üniversitesi sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirtiler. Journal of Psychiatric Nursing. 2014;5(2):72-6.
• 29. Alparslan N, Yaşar S, Dereli E, Turan F. Sağlık Yüksekokulu ve Teknik Eğitim Fakültesi öğrencilerinde görülen depresif belirtiler ve bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2008;2:48-57.
• 30. Dinçer F, Öztunç G. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2009;16(2):022-33.
• 31. Karadağ G, Güner İ, Çuhadar D, Uçan Ö. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin benlik saygıları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2008;3(7):29-42.
• 32. Pınar ŞE, Havva T. Depresyon Tanılı Birey ve Hemşirelik Yaklaşımı. Journal of Psychiatric Nursing. 2012;3(2):86-91.
• 33. Kulaksızoğlu A. Ergenlikte nevrotik bozukluklar ve ruh sağlığı. İçinde: Kulaksızoğlu A. Ergenlik Psikolojisi. 13. Basım. Şehir: Remzi Kitabevi; 2011. s. 235-248.
• 34. Temel E, Bahar A, Çuhadar D. Öğrenci hemşirelerin stresle baş etme tarzları ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2007;2(5):107-18.
• 35. Hacıhasanoğlu R, Karakurt P, Yıldırım A, Uslu S. Bir sağlık ocağına başvuran kronik hastalığı olan bireylerde anksiyete ve depresyon. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2010;9(3):209-16.
• 36. Arifoğlu B, Öz F. Boşanmış aile çocuklarına hemşirelik yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2008;15(1):076-84.
• 37. Altıok HÖ, Ek N, Koruklu N. Üniversite öğrencilerinin benlik saygı düzeyi ile ilişkili bazı değişkenlerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2010;1(1): 99-120.
• 38. Balat GU, Akman B. Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2004;14(2):175-83.
• 39. Saygılı G, Kesercioğlu T, Kırıktaş H. Eğitim düzeyinin benlik saygısı üzerinde etkisinin incelenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling (TIJSEG) ISSN: 1300-7432. 2015;4(1).
• 40. Randle J. Changes in self‐esteem during a 3 year pre‐registration diploma in higher education (nursing) programme. Learning in Health and Social Care. 2003;2(1):51-60.