Gebelerde Beden İmajı Algısı ve Distres Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 76 - 82, 24.06.2018

Hava Bacacı Serap Ejder Apay

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı, gebelik deneyimi yaşayan kadınların gebelikte beden imajı algısı ve distres arasındaki ilişkiyi tanımlamak ve karşılaştırmaktır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte olan bu araştırma, Bayburt il merkezinde bulunan Bayburt Devlet Hastanesinin kadın doğum polikliniklerinde Mart 2015-Eylül 2015 tarihleri arasında başvuran 467 gebe ile yürütülmüştür. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Çok Yönlü Beden-Benlik İlişkileri Ölçeği (ÇYBBİÖ)” ve “Tilburg Gebelikte Distres Ölçeği (TGDÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı analizler için yüzdelik dağılımlar ve ortalama±standart sapma kullanılmıştır. Ölçme aracının güvenirliğini test etmek için Cronbach alfa, ölçeklerin birbiri ile ilişkisini değerlendirmek için de Pearson Korelasyon testi kullanılmıştır.

Bulgular: Gebelerin TGDÖ’den aldıkları toplam puan ortalamasının 20.02±6.28, ÇYBBİÖ’den aldıkları toplam puan ortalamasının ise 3.44±0.41 olduğu saptanmıştır. TGDÖ’nün eş katılımı alt boyutu puan ortalaması ile ÇYBBİÖ’nün görünüşü değerlendirme, sağlık yönelim alt boyut ve toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. TGDÖ’nün olumsuz duygulanım alt boyutu puan ortalaması ile ÇYBBİÖ’nün fiziksel yeterliliği değerlendirme, sağlık değerlendirmesi alt boyut ve toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. TGDÖ’nün toplam puan ortalaması ile ÇYBBİÖ’nün görünüşü değerlendirme, fiziksel yeterliliği değerlendirme, sağlık değerlendirmesi, sağlık yönelim alt boyut ve toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. TGDÖ’nün kesme noktasına göre; gebelerin %13.1’inin distresinin olduğu, %86.9’unun distresinin olmadığı saptanmıştır.

Sonuç: Bu çalışmada gebelerin gebelikteki beden imajlarını olumsuz algılamalarının gebelikteki distres düzeyini arttırdığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden algısı, beden imajı, distres, ebe, gebelik

Correlation Between Body Image Perception and Distress Among Pregnant Women

Öz

Aim: The purpose of this study is to define and compare the correlation between the body image perception and distress during pregnancy among the women having pregnancy experience. 

Material and Methods: This study was conducted with 467 pregnant women applying to the Bayburt State Hospital of obstetrics and gynecology clinic in a province in Bayburt between March 2015-September 2015. Data were collected by “Personal Information Form”, “Multidimensional Body-Self Relations Questionnaire (MBSRQ)” and “Tilburg Pregnancy Distress Scale (TPDS)”. In the evaluation of the data, percentage distributions and mean±standard deviation were used for the descriptive analyzes. Cronbach alpha was used to test the reliability of the measurement tool, and Pearson Correlation test was used to evaluate the correlation of the scales.

Results: It was found that while TPDS total mean score of pregnant women was 20.02±6.28, their MBSRQ total mean score was 3.44±0.41. A statistically significant negative correlation was found between mean score of the partner involvement subscale of TPDS and the appearance evaluation, health orientation subscale and total mean scores of MBSRQ. A statistically significant negative correlation was determined between mean score of the negative affect subscale of TPDS and the fitness evaluation, health evaluation subscale and total mean scores of MBSRQ. A statistically significant negative correlation was determined between total mean score of TPDS and the evaluation of appearance, fitness evaluation, health evaluation, health orientation subscale and total mean scores of MBSRQ. It was found according to the cut-off score of the TPDS that while rate of the distressed pregnant women was 13.1%, the rate of those who were not distressed was 86.9%.

Conclusion: It was determined that negative perception of pregnant women regarding their body image increased the distress level.

Anahtar Kelimeler

Body image, body perception, distress, midwife, pregnancy

Kaynakça

• KAYNAKLAR1. Öz F (Editör). Sağlık Alanında Temel Kavramlar. 1. Baskı, Ankara: Mattek Matbaacılık Basım, 2010: 68-92.2. Özorhan EY. Gebelerin Gebelik Sürecinde Beden İmajı Algılama Durumlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. 2012.3. Taşkın L(Editör). Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, 10. Baskı, Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık, 2011:1-17.4. Chang SR, Chao Y, Kenney NJ. I am a woman and I’m pregnant: Body image of women in Taiwan during the third trimester of pregnancy. Birth 2006;33(2):147-53. 5. Cash T(Editör). Understanding Body Images, Body Image: A Handbook of Theory, Research and Clinical Practice. New York: Guilford Publications, 2002:10-11.6. Furber CM, Garrod D, Maloney E, Lovell K, McGowan L. A qualitative study of mild to moderate psychological distress during pregnancy. International Journal of Nursing Studies 2009;46(5):669-77.7. Brockington I, Guedeney A. Motherhood and mental health. Infant Observation: International Journal of Infant Observation and Its Applications 2008;2(2):116-7.8. Schuurmans C, Kurrasch DM. Neuro developmental consequences of maternal distress: what do we really know? Clinical Genetics 2013;83(2):108-17.9. Yali M, Lobel M. Stress-resistance resources and coping in pregnancy. Anxiety, Stress and Coping 2002;15(3):289-309.10. Lobel M, Cannella DL, Graham EJ, Devincent C, Schneider J, Meyer AB. Pregnancy-specific stress, prenatal health behaviors, and birth outcomes. Health Psychology 2008;27(5):604-15.11. Gavin NI, Gaynes BN, Lohr KN, Meltzer-Brody S, Gartlehner G, Swinson T. Perinatal depression: A systematic review of prevalence and incidence. Obstetrics and Gynecology 2005;106(5):1071-83.12. Richter J, Bittner A, Petrowski K, et al. Effects of an early intervention on perceived stress and diurnal cortisol in pregnant women with elevated stress, anxiety, and depressive symptomatology. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology 2012;33(4):162-70.13. Çapık A, Apay ES, Sakar T. Gebelerde distres düzeyinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;18(3):196-203.14. Karaçam Z, Ançel G. Depression, anxiety and influencing factors in pregnancy: A study in a Turkish population. Midwifery 2009;25(4):344-56.15. Çiltaş NY. Gebelikte Distresin Tanımlanması. Yüksek Lisans Tezi. Erzincan: Erzincan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2015.16. Çakır L, Can H. Gebelikte sosyodemografik değişkenlerin anksiyete ve depresyon düzeyleri ile ilişkisi. Turkish Family Physician 2011;3(2):35-42. 17. Hansen D, Lou HC, Olsen J. Serious life events and congenital malformations: A national study with complete follow-up. Lancet 2000;356(9233):875-80.18. Diego MA, Jones NA, Field T, et al. Maternal psychological distress, prenatal cortisol, and fetal weight. Psychosomatic Medicine 2006;68(5):747-53.19. Bolten MI, Wurmser H, Buske-Kirschbaum A, Papousek M, Pirke KM, Hellhammer D. Cortisol levels in pregnancy as a psychobiological predictor for birth weight. Archives of Women’s Mental Health 2011;14(1):33-41.20. Bennett HA, Einarson A, Taddio A, Koren G, Einarson TR. Depression during pregnancy: Overview of clinical factors. Clinical Drug Investigation 2004;24(3):157-79.21. Kinsella MT, Monk C. Impact of maternal stress, depression and anxiety on fetal neurobehavioral development. Clinical Obstetrics and Gynecology 2009;52(3):425-40.22. Andersson L, Sundstrom-Poromaa I, Wulff M, Astrom M, Bixo M. Neonatal outcome following maternal antenatal depression and anxiety: A population-based study. American Journal of Epidemiology 2004;159(9):872-81.23. Latendresse G. The interaction between chronic stress and pregnancy: Preterm birth from a biobehavioral perspective. Journal Midwifery Womens Health 2009;54(1):8-17.24. Potur DC. İlk Gebelikte Beden İmajının Algılama Durumunun Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2003.25. Noles SW, Cash TF, Winstead BA. Body image, physical attractiveness and depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology 1985;53(1):88-94.26. Doğan O, Doğan S (Editör). Çok Yönlü Beden–Self İlişkileri Ölçeği El Kitabı. Sivas:Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Basımevi, 1992: 10-20. 27. Pop VJM, Pommer AM, Pop-Purceleanu M, Wijnen HAA, Bergink V, PouweR F. Development of the Tilburg Pregnancy Distress Scale: The TPDS. BMC Pregnancy and Childbirth, 2011, 11(80):2-8.28. Çapık A, Pasinlioğlu T. Validity and reliability study of the Tilburg Pregnancy Distress Scale into Turkish. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2015;22(4):260-9.29. Babacan GA, Çevik N, Hataf HS, Biçen Ş, Keskin G, Tuna MA. Gebelikte benlik saygısı ve beden imajı ile ilişkili özellikler. Anatolian Journal of Clinical Investigation 2011;5(1): 7-14.30. Çırak R, Özdemir F. Adölesan gebelerde beden imajı algısının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;18(3): 214-221.31. Berkiten A. Babaları gebelik, doğum ve doğum sonu sürecine katılımları eşler açısından değerlendirilmesi. Perinatoloji Dergisi 1999;7(2): 160-161. 32. Skouteris H, Carr R, Wertheim EH, Paxton SJ, Duncombe D. A prospective study of factors that lead to body image dissatisfaction during pregnancy. Body Image 2005;2(4):347-361.33. Ertem Ü, Yazıcı S. Ergenlik döneminde psikososyal sorunlar ve depresyon. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi 2006;3(9):7-8.34. Palmqvist R, Santavirta N. What friends are for: The relationships between body image, substance use and peer influences among Finnish adolescents. Journal of Youth and Adolescence 2006;35(2):192-206.35. Atik D, Örten T. İdeal beden imgesini oluşturan sosyal ve kurumsal faktörler ve bu idealin bireyler üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 2008;25(1):17-35.36. Kumcağız H. Gebe kadınlarda beden algısı ve benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences 2012;9(2):691-703.37. Boscaglia N, Skouteris H, Wertheim HE. Changes in body image satisfaction during pregnancy: A comparison of high exercising and low exercising women. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology 2003;43(1):41-5.38. Duncombe D, Wertheim HE, Skouteris H, Paxton JS, Kelly L. How well do women adapt to changes in their body size and shape across the course of pregnancy, Journal of Health Psychology 2008;13(4):503–15.39. Dereli YS, Kızılkaya BN. Gebelerin stresle başa çıkma, depresyon ve prenatal bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyen faktörler. Genel Tıp Dergisi 2010;20(3):99-108.40. Prost A, Lakshminarayana R, Nair N, et al. Predictors of maternal psychological distress in rural India: A cross-sectional community-based study. Journal of Affective Disorders 2012;138(3): 277-86.41. Dağlar G, Nur N. Gebelerin stresle başa çıkma tarzlarının anksiyete ve depresyon düzeyi ile ilişkisi. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2014;36(4):429-41.42. Çakır L, Can H. Gebelikte sosyodemografik değişkenlerin anksiyete ve depresyon düzeyleri ile ilişkisi. Turkish Family Physician 2014;3(2):35-42.43. Pottinger AM, Trotman-Edwards H, Younger N. Detecting depression during pregnancy and associated lifestyle practices and concerns among 63 women in a hospital-based obstetric clinic in Jamaica. General Hospital Psychiatry 2009;31(3):254-61.44. Vırıt O, Akbaş E, Savaş HA, Sertbaş G, Kandemir H. Gebelikte depresyon ve kaygı düzeylerinin sosyal destek ile ilişkisi. Nöropsikiyatri Arşivi 2008;45(1):9-13.45. Goodwin A, Astbury J, McMeeken J. Body image and psychological well- being in pregnancy. A comparison exercises and non-exercises. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology 2000;40(4):442-7.46. Davis EP, Glynn LM, Schetter CD, Hobel C, Chicz-Demet A, Sandman CA. Prenatal exposure to maternal depression and cortisol influences infant temperament. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry 2007;46(6):737-46.47. Erbil N, Oruç H, Karabulut A. Gebelikte depresyon ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi 2009;19(2):67-74.