Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının stresle başa çıkma tarzlarının örgütsel bağlılık düzeylerine etkisi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 7 - 15, 31.01.2023

İlknur Sayan , Sinan Zeyneloğlu , İrem Malatyalı

https://doi.org/10.56723/dyad.1140025

Cited By: 1

Bu makale için 31 Temmuz 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dyad/issue/78907/1335402

Öz

Covid-19 pandemi sürecinin başlangıcından bu yana sağlık çalışanlarına hastalıkla mücadelede önemli roller düşmektedir. Covid-19’un tüm dünyada hızla yayılması ve çözümün bulunamaması tüm bireylerin olduğu gibi sağlık çalışanlarının da anksiyete ve stres düzeylerini artırmıştır. Hastalığın kendilerine ve ailelerine bulaşma riskinin yüksek olması, koruyucu ekipmanlarla çalışmaları, iş yüklerinin ve mesai saatlerinin artması gibi pek çok nedenden ötürü fiziksel, zihinsel ve ruhsal yönden olumsuz şekilde etkilenmektedirler. Bu durumun, mesleklerine ve kurumlarına olan bağlılık düzeylerini azaltacağı söylenebilir. Bu bağlamda çalışma sağlık çalışanlarının stresle başa çıkma tarzlarının örgütsel bağlılık düzeyleri üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Bir özel hastanede görevli 239 sağlık çalışanı ile yapılan araştırmada Örgütsel Bağlılık Ölçeği ile Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışma sonucunda, sağlık çalışanlarının stres ile baş etme tarzlarından; kendine güvenli yaklaşım ve iyimser yaklaşım yaklaşımlarını kullanması çalışanların örgütsel bağlılık düzeylerini olumlu yönde etkileyeceği ve yükselteceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Stres, stres ile baş etme, örgütsel bağlılık, sağlık çalışanı, Covid-19 pandemi

The effect of stress coping styles of healthcare professionals on organizational commitment levels during the Covid-19 pandemic process

Bu makale için 31 Temmuz 2023 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dyad/issue/78907/1335402

Öz

Since the beginning of the Covid-19 pandemic process, healthcare professionals have an important role in combating the disease. The rapid spread of Covid-19 all over the world and the lack of a solution has increased the anxiety and stress levels of healthcare professionals as well as all individuals. They are adversely affected physically, mentally and spiritually due to many reasons such as the high risk of contagion to themselves and their families, working with protective equipment, and increasing workloads and working hours. It can be said that this situation will decrease the level of commitment to their profession and institutions. In this context, this study aims to examine the effects of health care workers' coping styles on their organizational commitment. In a study conducted with 239 healthcare professionals working in a private hospital, Organizational Commitment Scale and Coping with Stress Scale were used. As a result of this study, it has been observed that the use of self-confident approach and optimistic approach among the methods of coping with stress by healthcare workers will positively affect and increase the organizational commitment levels of the employees.

Anahtar Kelimeler

Stress, coping with stress, organizational commitment, healthcare professional, Covid-19 pandemic

Kaynakça

• [1] Sakaoğlu HH, Orbatu D, Emiroğlu M, Çakır Ö. “Covid-19 salgını sırasında sağlık çalışanlarında Spielberger durumluk ve sürekli kaygı düzeyi: Tepecik Hastanesi örneği”. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 30, 1-9, 2020.
• [2] Etkind SN, Bone AE, Lovell N, Cripps RL, Harding R, Higginson IJ, Sleeman KE. “The role and response of palliative care and hospice services in epidemics and pandemics: A rapid review to inform practice during the COVID-19 pandemic”. Journal of Pain and Symptom Management, 60(1), e31-e40, 2020.
• [3] Bozkurt Ö, Yurt İ. “Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-139, 2013.
• [4] Gül H, Oktay E, Gökçe H. “İş tatmini, stres, örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti ve performans arasındaki ilişkiler: ağlık sektöründe bir uygulama”. Akademik Bakış, 20, 1-11, 2008.
• [5] Lai J, Ma S, Wang Y, Cai Z, Hu J, Wei N. et al. “Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019”. JAMA Network Open, 3(3), e203976-e203976, 2020.
• [6] Braquehais MD, Vargas-Cáceres S, Gómez-Durán E, Nieva G, Valero S, Casas M, Bruguera E. “The impact of the COVID-19 pandemic on the mental health of healthcare professionals”. QJM: An International Journal of Medicine, 113(9), 613-617, 2020.
• [7] Rana W, Mukhtar S, Mukhtar S. “Mental health of medical workers in Pakistan during the pandemic COVID-19 outbreak”. Asian Journal of Psychiatry, 51, 102080, 2020.
• [8] Xiao H, Zhang Y, Kong D, Li S, Yang N. “The effects of social support on sleep quality of medical staff treating patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in January and February 2020 in China”. Medical Science Monitor: International Medical Journal of Experimental and Clinical Research, 26, e923549-1–e923549-8, 2020.
• [9] Varvogli L, Darviri C. “Stress management techniques: Evidence-based procedures that reduce stress and promote health”. Health Science Journal, 5(2), 74-89, 2011.
• [10] Selye H. “The evolution of the stress concept”. American Scientist, 61(6), 692-699, 1973.
• [11] Magnuson J. “Stress management”. Journal of Property Management, 55(3), 24-27, 1990.
• [12] Şahin NH, Durak Batıgün A. “Job satisfaction and stress of health service personnel in private hospital”. Türk Psikoloji Dergisi, 12(39), 57-71, 1997.
• [13] Spoorthy MS, Pratapa SK ve Mahant S. “Mental health problems faced by healthcare workers due to the COVID-19 pandemic - A review”. Asian Journal of Psychiatry, 51, 102119, 2020.
• [14] Hacımusalar Y, Kahve AC, Yaşar AB, Aydın MS. “Anxiety and hopelessness levels in COVID-19 pandemic: a comparative study of healthcare professionals and other community sample in Turkey.” Journal of Psychiatric Research, 129, 181-188, 2020.
• [15] Kang L, Li Y, Hu S, Chen M, Yang C, Yang BX. et al. “The mental health of medical workers in Wuhan, China dealing with the 2019 novel coronavirus”. The Lancet Psychiatry, 7(3), e14, 2020.
• [16] Clegg A. “Occupational stress in nursing: A review of the literature”. Journal of Nursing Management, 9(2), 101-106, 2001.
• [17] Duygulu S, Abaan S. “Bir yataklı tedavi kurumunda çalışan hemşirelerin örgüte bağlılık durumu”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(1), 11-25, 2004.
• [18] Allen NJ, Meyer JP. “Affective, continuance, and normative commitment to the organization: An examination of construct validity”. Journal of Vocational Behavior, 49(3), 252–276, 1996.
• [19] Karaca A, Durmuş Z, Yazkan Ş, Akarçay B. “Kamu personelinin örgütsel bağlılıklarına ilişkin tutumlarının ve demografik nitelikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Tunceli ilinde bir uygulama”. Cataloging-in-Publication Data, 256, 2017.
• [20] Allen NJ, Meyer JP. “The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization”. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18,1990.
• [21] Chen Z, Francesco AM. “The relationship between the three components of commitment and employee performance in China”. Journal of Vocational Behavior, 62, 490-510, 2003.
• [22] Bozkaya E. Örgüt çalışanlarının kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Hiyerarşik yapısı yüksek bir kurumda uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir, Türkiye, 2013.
• [23] Meyer J, Stanley D, Herscovitch L, Topolnytsky L. “Affective, continuance, and normative commitment to the organization: Meta analysis of antecedents, correlates, and consequences”. Journal of Vocational Behavior, 61(1), 20-52, 2002.
• [24] Mathieu J, Zajac D. “A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment”. Psychological Bulletin, 108(2), 171-194, 1990.
• [25] Leong CS, Furnham A, Cooper CL. “The moderating effect of organizational commitment on the occupational stress outcome relationship”. Human Relations, 49(10), 1345-1363, 1996.
• [26] Glazer S, Kruse B. “The role of organizational commitment in occupational stress models”. International Journal of Stress Management, 15(4), 329-344, 2008.
• [27] Randall DM. “Commitment and the organization: The organization man revisited”. Academy of Management Review, 12(3), 460-471, 1997.
• [28] Folkman S, Lazarus RS. Stress, Appraisal, and Coping. New York, Springer Publishing Company, 150-153, 1984.
• [29] Temel E, Bahar A, Çuhadar D. “Öğrenci hemşirelerin stresle baş etme tarzları ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 107-118, 2007.
• [30] Meyer JP, Allen NJ. “A three-component conceptualization of organizational commitment”. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89, 1991.
• [31] Özçevik Subaşi D, Akça Sümengen A, Şimşek E, Ocakçı AF. “Healthcare workers' anxieties and coping strategies during the COVID‐19 pandemic in Turkey”. Perspectives in Psychiatric Care, 57(4), 1820-1828, 2021.
• [32] Özaltın G, Nehir S. “Ankara ilindeki hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin iş ortamındaki stres etkenleri ve kullandıkları başetme yöntemlerinin belirlenmesi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 60-68, 2007.
• [33] Bilgili H, Tekin E. “Örgütsel stres, örgütsel bağlılık ve öğrenilmiş güçlülük ilişkisi üzerine bir araştırma”. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2165-2200, 2019.
• [34] Klein HJ, Park H. Organizational commitment. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences: Second Edition, 334-340, Elsevier Inc, 2015.
• [35] Golubic R, Milosevic M, Knezevic B, Mustajbegovic J. “Work‐related stress, education and workability among hospital nurses”. Journal of Advanced Nursing, 65(10), 2056-2066, 2009.
• [36] Çankaya M. “COVID-19 Pandemisi ve Sağlık Çalışanlarının İyilik Hali Değişimi”. Atlas International Congress on Social Sciences, Budapest, Hungary, 2020.
• [37] Polat ÖP, Coşkun F. “Covid-19 salgınında sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipman kullanımları ile depresyon, anksiyete, stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi”. Batı Karadeniz Tıp Dergisi, 4(2), 51-58, 2020.
• [38] Kannampallil TG, Goss CW, Evanoff BA, Strickland JR, McAlister RP, Duncan J. “Exposure to COVID-19 patients increases physician trainee stress and burnout”. PloSone, 15(8), e0237301, 2020.
• [39] Uzun Ö, Yiğit E. “Örgütsel stres ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine orta kademe otel yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6, 1,181-213, 2011.
• [40] Herscovitch L, Meyer JP. “Commitment to organizational change: Extension of a three-component model”. Journal of Applied Psychology, 87(3), 474, 2002.
• [41] Yeh H, Hong D. “The mediating effect of organizational commitment on leadership type and job performance”. The Journal of Human Resource and Adult Learning, 8(2), 50-59, 2002.
• [42] Balay R. Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, Yayın No: 206, 192s, 2000.
• [43] Mercan M. Öğretmenlerde örgütsel bağlılık örgütsel yabancılaşma ve örgütsel vatandaşlık. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar, Türkiye, 2006.
• [44] Muşlu C. “Birinci basamak ve hastanede çalışan hemşirelerde anksiyete, depresyon ve hayat kalitesi”. Konuralp Tıp Dergisi, 4(1), 17-23, 2012.
• [45] Bavel JJV, Baicker K, Boggio PS, Capraro V, Cichocka A, Cikara M. et al. “Using social and behavioural science to support COVID-19 pandemic response”. Nature Human Behaviour, 4, 460-471, 2020.