Öz
In this study,
the form of the Nowruz in the Turkish press is discussed and established by the
framework for periodic political conjuncture. Today the concept of Nowruz is
discussed with three different sizes including religious and cultural ideology.
This research demonstrated the role and the impact of Turkish press on these
dimensions. Accordingly, the newspaper news about Nowruz is analyzed. 50 years
archive is scanned. The samples of the study are Cumhuriyet Hürriyet and
Milliyet. The reason of chosing these newspapers is their publishing continously
in the last 50 years. The method of the
study is content analysis. The result of the research indicated us that Kurdish
issue differentiated according to the approach to it in the media. The Turkish press approaches to Nowruz as a
Kurdish Cultural Festival during the Kurdish solution period, and as a rituel
during the Kurdish conflict period. Generally, newspapers regard Newruz as Kurdish
bairam.When it is dealt with as Turkish bairam, it is seen as an approach from
the frame of the invention of tradition.
Anahtar Kelimeler
Nowruz spring festival invention of tradition cultural diversity Kurdish issue
Kaynakça
- AKÇA, Ş. (2002). Türk Dünyasında Nevruz Bayramı Çeşitlemeleri ve Mukayesesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- AYDIN, E. (2016). İki nevruz: 1992- 2013 Nevruz kutlamalarının Türkiye medyasında yansımalarının karşılaştırılması İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Medya ve Kültürel Çalışmalar Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- AKTÜRK, S. (2014). Türkiye'de Hıdırellez etrafında oluşan folklorik unsurlar üzerine bir inceleme İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- AKSOY, G. (1991), Kürt Dili ve Söylenceleri Üzerine İncelemeler, Ankara: Öteki Yayınevi.
- AKSOY, M. (1996). "Kültür Sosyolojisi Açısından Nevruz Kavramı". Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1-26.
- ARIKAN, E. (2005). Kültür Değişimi, Unutulan Nevruz ve Sosyo-Kültürel Değerler; Malatya-Hekimhan İpekyolu Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ARKLAN, Ü., Akdağ, M., & Akgül, M. (2015). "Nevruz Bayramı’nın Algısal Dönüşümü: Türk Basını’nda Nevruz Algısı". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 779-792.
- AYKAN, B. (2014). "Whose Tradition, Whose Identity? The Politics of Constructing "Nevruz" as intangible heritage in Turkey". European Journal of Turkish Studies, 2-20
- BAYINDIR, Ö. (2007). Representation Of The Kurdish Question In Hurriyet And Cumhuriyet (1990-2006) Ortadoğu Teknik Üniversitesi SBE Sosyoloji ABD yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- CELKAN, H. (2000) "Nevruz’un Tarihçesi, Türk Dünyasında Nevruz III. Uluslararası Bilgi Şöleni". 18–20 Mart 1999 Elâzığ, AKM Yayınları, Ankara, 2000, s. 429–430.
- DEMİR, N. (2009), Türklüğün En Eski Bayramı Nevruz ve Tarihi Altyapısı, http://www.seran- der.net/karadeniz-kulturu/halkbilim-folklor/685-turklugun-en-eski-bayrami-nevruz-ve-tarihi-alt-ya- pisi.html (Erişim Tarihi: 26.05.2014)
- DEMİRCİ, H. (2008). Türk kültüründen bayram anlayışı ve Türk dünyasında bayramlar. Kayseri: Erciyes Üniversitesi SBE Yayınlanmamış YL Tezi. DEMİRER,Y. (2012) Tören Simge Siyaset: Türkiye’de Newroz ve Nevruz Şenlikleri, İstanbul: Dipnot Yayınları.
- DEMİRTAŞ, H. V. (1998). Nevruz, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- GÖNÜLLÜ, A. R.(1998). Türk Halk İnançlarında Nevruz Motifi. Nevruz, H. Vedat Demirtaş (Der.), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 7-11. HOBSBAWN, E. ; Ranger, T. (2006), Geleneğin İcadı (Çev. Mehmet Murat Şahin), Agora Kitaplığı, İstanbul.
- İRAN KÜLTÜREVİ. (2016). "İran'da Nevruz gelenekleri." http://kultur.irankulturevi.com/Iranda-Nevruz-gelenekleri-2667i.cgi adresinden alındı. Erişim tarihi: 10.07.2016
- KÖSE, F. (2004). Arşiv Belgelerinden Hareketle XVIII. Yüzyılda Nevruz, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. KUTLU, M. M. (2001). "Anadolu'da Nevruz Kutlamalarının Ritüel Niteliği". Uluslararası Nevruz Sempozyumu, (s. 109-114). Ankara.
- MARAL, T. (2014). Türkiye'de Kürt Kimliğinin Kültürel Bağlamda İncelenmesi ve Siyasallaşma Süreci. İstanbul: İstanbul AREL Üniversitesi SBE Medya ve Kültürel Çalışmalar ABD.
- NUENDORF, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
- ONARLI, İ. (2003). "Nevruz Bayramı. Türk Kültürü", Hacı Bektaşı Veli Araştırma Dergisi(25).
- ÖGEL, B. (1989). Türk Mitolojisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
- ÖZCAN, Ş.(2001). Klasik Edebiyatta Nevruz ve Bahar Şiirleri Üzerine Bir İnceleme, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri EnstitüsüYayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
- POINDEXTER, P. M., McCombs, M. E. (2000). Research in mass communication. Boston: Bedford / St. Martin’s.
- PUNCH, F. K. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
- SAKAOĞLU, S., Alptekin, A. B. (2004). Türkiye’de Nevruz, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 379-408.
- SAMİ, Ş. (2006). Kamus-i Türki. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- ŞENGÜL, A. (2008). "Türk Kültüründe Nevruz Ve Anadolu’da Nevruz Kutlamaları". Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi(26), 61-73.
- TAYANÇ, M. (2015). Kimlik Oluşturma Aracı Olarak “Nevruz-Newroz” Şenlikleri. Siirt Üniversitesi SBE Dergisi Sayı 4, s. 82-89
- YANMIŞ, M. (2017). Yakın Dönemde Kürtler Kimlik Din Gelenek, E-kitap projesi. https://books.google.com.tr/ .
Öz
Bu
çalışmada, Nevruzun Türk basınında yer alış biçimi ele alınmıştır ve dönemsel
siyasal konjonktüre yönelik çerçevelerle ilişkisi ortaya konmuştur. Nevruz
kavramı günümüzde dini, ideolojik ve kültürel olmak üzere üç farklı boyutu ile
ele alınmaktadır. Bu çalışmada bu boyutlara ilişkin Türk basının rolü ve etkisi
ortaya konmuştur. Bu doğrultuda gazetelerde
yayınlanan Nevruz haberleri incelenmiştir. 50 yıllık bir süreyi kapsayan bir
arşiv taraması yapılmıştır. Bu çalışmada son 50 yıllık bu yana kesintisiz
yayınlanan üç gazete olan Cumhuriyet, Hürriyet ve Milliyet gazeteleri örneklem
olarak alınmıştır. Araştırmada içerik çözümlemesi yöntemi kullanılmıştır
Araştırma sonucunda Nevruzun Kürt sorununun ele alınışına göre basında
farklılaştığı görülmektedir. Nevruz Kürt sorununun çözüm sürecinde kültürel
çeşitliği olan bir bayram, Kürt sorununun çatışma sürecinde ise ulusal güvenlik
sorunu yaratan bir ritüel olarak yansıtılmaktadır. Genellikle gazeteler Nevruzu
bir Kürt bayramı olarak görmektedir. Türk bayramı olarak ele alındığında
geleneğin icadı kuramı çerçevesinden bir yaklaşım görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Nevruz Bahar bayramı geleneğin icadı kültürel çeşitlilik Kürt sorunu
Kaynakça
- AKÇA, Ş. (2002). Türk Dünyasında Nevruz Bayramı Çeşitlemeleri ve Mukayesesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- AYDIN, E. (2016). İki nevruz: 1992- 2013 Nevruz kutlamalarının Türkiye medyasında yansımalarının karşılaştırılması İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Medya ve Kültürel Çalışmalar Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- AKTÜRK, S. (2014). Türkiye'de Hıdırellez etrafında oluşan folklorik unsurlar üzerine bir inceleme İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- AKSOY, G. (1991), Kürt Dili ve Söylenceleri Üzerine İncelemeler, Ankara: Öteki Yayınevi.
- AKSOY, M. (1996). "Kültür Sosyolojisi Açısından Nevruz Kavramı". Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1-26.
- ARIKAN, E. (2005). Kültür Değişimi, Unutulan Nevruz ve Sosyo-Kültürel Değerler; Malatya-Hekimhan İpekyolu Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ARKLAN, Ü., Akdağ, M., & Akgül, M. (2015). "Nevruz Bayramı’nın Algısal Dönüşümü: Türk Basını’nda Nevruz Algısı". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 779-792.
- AYKAN, B. (2014). "Whose Tradition, Whose Identity? The Politics of Constructing "Nevruz" as intangible heritage in Turkey". European Journal of Turkish Studies, 2-20
- BAYINDIR, Ö. (2007). Representation Of The Kurdish Question In Hurriyet And Cumhuriyet (1990-2006) Ortadoğu Teknik Üniversitesi SBE Sosyoloji ABD yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
- CELKAN, H. (2000) "Nevruz’un Tarihçesi, Türk Dünyasında Nevruz III. Uluslararası Bilgi Şöleni". 18–20 Mart 1999 Elâzığ, AKM Yayınları, Ankara, 2000, s. 429–430.
- DEMİR, N. (2009), Türklüğün En Eski Bayramı Nevruz ve Tarihi Altyapısı, http://www.seran- der.net/karadeniz-kulturu/halkbilim-folklor/685-turklugun-en-eski-bayrami-nevruz-ve-tarihi-alt-ya- pisi.html (Erişim Tarihi: 26.05.2014)
- DEMİRCİ, H. (2008). Türk kültüründen bayram anlayışı ve Türk dünyasında bayramlar. Kayseri: Erciyes Üniversitesi SBE Yayınlanmamış YL Tezi. DEMİRER,Y. (2012) Tören Simge Siyaset: Türkiye’de Newroz ve Nevruz Şenlikleri, İstanbul: Dipnot Yayınları.
- DEMİRTAŞ, H. V. (1998). Nevruz, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- GÖNÜLLÜ, A. R.(1998). Türk Halk İnançlarında Nevruz Motifi. Nevruz, H. Vedat Demirtaş (Der.), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 7-11. HOBSBAWN, E. ; Ranger, T. (2006), Geleneğin İcadı (Çev. Mehmet Murat Şahin), Agora Kitaplığı, İstanbul.
- İRAN KÜLTÜREVİ. (2016). "İran'da Nevruz gelenekleri." http://kultur.irankulturevi.com/Iranda-Nevruz-gelenekleri-2667i.cgi adresinden alındı. Erişim tarihi: 10.07.2016
- KÖSE, F. (2004). Arşiv Belgelerinden Hareketle XVIII. Yüzyılda Nevruz, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. KUTLU, M. M. (2001). "Anadolu'da Nevruz Kutlamalarının Ritüel Niteliği". Uluslararası Nevruz Sempozyumu, (s. 109-114). Ankara.
- MARAL, T. (2014). Türkiye'de Kürt Kimliğinin Kültürel Bağlamda İncelenmesi ve Siyasallaşma Süreci. İstanbul: İstanbul AREL Üniversitesi SBE Medya ve Kültürel Çalışmalar ABD.
- NUENDORF, K. A. (2002). The content analysis guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
- ONARLI, İ. (2003). "Nevruz Bayramı. Türk Kültürü", Hacı Bektaşı Veli Araştırma Dergisi(25).
- ÖGEL, B. (1989). Türk Mitolojisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
- ÖZCAN, Ş.(2001). Klasik Edebiyatta Nevruz ve Bahar Şiirleri Üzerine Bir İnceleme, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri EnstitüsüYayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
- POINDEXTER, P. M., McCombs, M. E. (2000). Research in mass communication. Boston: Bedford / St. Martin’s.
- PUNCH, F. K. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
- SAKAOĞLU, S., Alptekin, A. B. (2004). Türkiye’de Nevruz, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 379-408.
- SAMİ, Ş. (2006). Kamus-i Türki. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- ŞENGÜL, A. (2008). "Türk Kültüründe Nevruz Ve Anadolu’da Nevruz Kutlamaları". Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi(26), 61-73.
- TAYANÇ, M. (2015). Kimlik Oluşturma Aracı Olarak “Nevruz-Newroz” Şenlikleri. Siirt Üniversitesi SBE Dergisi Sayı 4, s. 82-89
- YANMIŞ, M. (2017). Yakın Dönemde Kürtler Kimlik Din Gelenek, E-kitap projesi. https://books.google.com.tr/ .
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Eylül 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Mayıs 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 5 Sayı: 2 |
