THE ANALYSIS OF THE HAGIA SOFIA NEWS IN MEDIA AND IDEOLOGY CONTEXT: EVIDENCE FROM PRINTED PRESS IN TURKEY

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 351 - 372, 31.03.2021

Gülsemin Mısırlı , Mehmet Erdoğan

https://doi.org/10.19145/e-gifder.822708

Cited By: 2

Öz

The differences in the manner of discourse in media, whose primary function is to inform, have focused on many studies on communication. The media with different political orientations and audiences from different backgrounds might reproduce events based on their ideologies and presentation ways. Thus, ideology can lead to different perceptions of reality by affecting the representation of newspapers. The study aims to present reviews of how the opening of the Hagia Sofia to worship on 24 July 2020 has been covered by the media by focusing on how it has been reported to the audience and the selection and production of the discourse. Besides, the study's primary purpose is to investigate the differences between the dominant discourse and discourses of different ideological structures when reporting the same events in the news presentation in question. Critical discourse analysis is employed to review the two groups of newspapers with opposing ideologies: Sabah and Yeni Şafak representing the conservatives, and Sözcü and Cumhuriyet represent the left-wing. The analyses are limited to the newspapers' first pages after the first Friday prayer after Hagia Sophia was opened to worship. The results reveal that both groups have covered the opening of the Hagia Sofia for Friday prayer, embedding their ideologies and that they have tried to intensify their ideological campaigns through their manner of discourse.

Anahtar Kelimeler

Media,, News, Ideology, Hagia Sofia

AYASOFYA İLE İLGİLİ HABERLERİN MEDYA VE İDEOLOJİ BAĞLAMINDA ÇÖZÜMLENMESİ: TÜRK YAZILI BASINI ÖRNEĞİ

Öz

Temel işlevi haber verme olan medyanın olayları aktarırken gösterdiği farklı söylem biçimleri birçok iletişim araştırmasına konu olmuştur. Farklı siyasal yönelimleri, sunum biçimleri ve okuyucu kitleleri olan medya kurumları, kurdukları söylemlerle olayları kendi ideolojileri çerçevesinde yeniden üretebilmektedirler. Böylece ideoloji gazetelerin temsiline etki ederek birbirinden farklı gerçeklik algılarına yol açabilmektedir. Bu çalışma 24 Temmuz 2020 tarihinde Ayasofya’nın ibadete açılışının Türk yazılı basında nasıl haberleştirildiğini, söylemlerin nasıl üretildiğini, sözcüklerin nasıl seçildiğini ve hedef kitleye nasıl aktarıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca söz konusu haberlerin sunuluşunda egemen söylem ve farklı ideolojik yapılara ait söylemlerin aynı olayları aktarırken gösterdiği farklılıkların araştırılması çalışmanın temel amacıdır. Bu kapsamda çalışmada, iki farklı ideolojik yapıya sahip olan Sabah, Yeni Şafak (muhafazakâr basını temsilen) gazeteleri ile Sözcü, Cumhuriyet (sol basını temsilen) gazetelerinin eleştirel söylem analizi bağlamında incelenmiştir. Analizler, Ayasofya’nın ibadete açılmasının ardından kılınan ilk cuma namazı sonrası gazetelerin ilk sayfaları ile sınırlı tutulmuştur. Yapılan analizlerin sonucunda, gazetelerin Ayasofya’nın ibadete açılış haberini kendi ideolojilerine paralel olarak sunduğu ve kurdukları söylem aracılığıyla ideolojik mücadeleyi sürdürdükleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Medya, Haber, İdeoloji, Ayasofya

Kaynakça

• COHEN, Bernard C. (1963). The Press and Foreign Policy, Princeton: Princeton University Press.
• DEVRAN, Yusuf (2010). Haber Söylem İdeoloji, İstanbul: Başlık Yayınları.
• DOĞRU-ARSAN, Esra (2004). Medya- Güç İdeoloji Ekseninde Merve Kavakçı Haberlerinin İki Farklı Sunumu. (Derleyen) Çiler Dursun. Haber, Hakikat ve İktidar İlişkisi, Ankara: Elips Kitap, s.151- 182.
• DURSUN, Onur (2009). Medyada (Basın) Eğlenceyle Sunulan İdeoloji Anadolu'da Vakit Gazetesinin Bulmacası Üzerine Bir Analiz. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (37), s.65-87.
• HALL, Stuart, Critcher, Chas, Jefferson, Tony, Clarke, John, & Roberts, Brian (1978). Policing the Crisis: Mugging, the State and Law and Order, GB: Methuen.
• https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-53349470 Erişim Tarihi: 10. 09. 2020
• https://www.ahaber.com.tr/gazete-mansetleri/sabah/2020/07/25 Erişim Tarihi: 15.08.2020
• https://www.gzt.com/gazeteler/yenisafak-gazetesi-25-07-2020 Erişim Tarihi: 10.09.2020
• https://www.gzt.com/gazeteler/cumhuriyet-gazetesi-25-07-2020 Erişim Tarihi: 12.09.2020
• https://www.gzt.com/gazeteler/sozcu-gazetesi-25-07-2020 Erişim Tarihi: 12.09.2020
• İNAL, Ayşe (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
• KARADUMAN, Sibel (2017). Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(2), s.31-46.
• KAZANCI, Metin (2002). Althusser, İdeoloji ve İletişimin Dayanılmaz Ağırlığı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(1), s.55-87.
• ÖZER, Ömer (2012). Haberin ideolojik duruşu: Eğitim-Sen eyleminin Türk Basınında Temsili, (Editör), Ömer Özer. Haberi Eleştirmek: Araştırma Alanlarına Göre Eleştirel Haber Çalışmaları, Konya: Literatürk Yayınları, s.121-160.
• PAZARBAŞI, Betül, & Koç, Selma (2009). 3 Ocak 2008’de Diyarbakır’da Yaşanan Bombalı Terör Eylemi ve Basın Söylemleri, (Eitörler), Mustafa Şeker- N. Tülay Şeker. Terör ve Haber Söylemi, Konya: Literatürk, s.157- 208
• POYRAZ, Bedriye (2002). Haber ve Haber Programlarında İdeoloji ve Gerçeklik, Ankara: Ütopya Yayınları.
• SHOEMAKER, Pamela, ve REESE, Stephen D. (2002). İdeolojinin Medya İçeriği Üzerindeki Etkisi. (Derleyen), Süleyman İrvan. Medya Kültür Siyaset, Ankara: Alp Yayınevi, s.121-181.
• TORUK, İbrahim ve SİNE, Rengin (2012). Haber Söylem Üretimindeki İdeolojik Etki: Wikileaks Haberleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 1.(31), s.351-378.
• VAN DIJK, Teun Adrian (1999). Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları. İçinde: Mehmet Küçük (Der.), Medya İktidar İdeoloji, Ankara: Ark Yayınları, s. 331-395.