SİSTEM ELEŞTİRİSİ VE HEGEMONİK SÖYLEM ÜRETİMİ ARASINDAKİ DİZİ: “LA CASA DE PAPEL”

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 1155 - 1184, 30.09.2021

Pınar Basmacı

https://doi.org/10.19145/e-gifder.826643

Öz

Egemen ideoloji için halkın rızasını kazanmak önemlidir ki bu noktada devreye hegemonya girmektedir. Rıza kazanma pratikleri olan hegemonya, rıza ve baskıyı bir arada kullanmakta ve olası başkaldırıları engellemektedir. Bununla birlikte kaybedilebilir olan hegemonya, karşı hegemonya başarılı bir şekilde kurulduğunda egemenliğini yitirmektedir. Bu yüzden hegemonya ve karşı hegemonya için ikna önem arz etmektedir. Karşı hegemonyanın nasıl kurulduğunun iyi bir örneği olan La Casa De Papel dizisi, birçok izleyici için ele aldığı sistem eleştirilerinden dolayı sistem karşıtı ve direniş dizisi olarak görülmekte ve diziyle, dizideki ikonik simgeler de pek çok kesim tarafından benimsenmektedir. Bu noktadan hareketle, dizinin bir sistem eleştirisi mi yaptığını yoksa karşı hegemonya mı kurduğunu ortaya koymak çalışmanın problemini; dizide sistem eleştirileri olup olmadığını bulmak ise amacını oluşturmaktadır. Eleştirel söylem çözümlemesinin kullanıldığı çalışmada, dizinin bir soygun dizisi olmasından dolayı kurulan karşı hegemonyanın, hegemonik sistemi yıkmak için değil, soygunun gerçekleşmesi için kurulduğunu söylemek gerekmektedir. Bununla birlikte, dizinin sistem eleştirisi yapmaktan daha çok başarılı bir soygun hikâyesi anlattığı ve bu bağlamda da izleyicilerin esasında soyguncularla özdeşleştiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hegemonya, karşı hegemonya, sistem eleştirisi, soygun

THE SERIES BETWEEN SYSTEM CRITICISM AND HEGEMONIC DISCOURSE GENERATION: “LA CASA DE PAPEL”

Öz

It is important to gain the consent of the people for the dominant ideology, at which point hegemony comes into play. Hegemony, which is the practice of gaining consent, uses consent and pressure together and prevents possible revolts. Nevertheless, hegemony, which is lost, loses its sovereignty when counter-hegemony is successfully established. Therefore, persuasion is important for hegemony and counter-hegemony. La Casa De Papel series, which is a good example of how counter-hegemony is established, is seen as an anti-system and resistance series due to the system criticism it handles for many viewers, and the iconic symbols in the series are also adopted by many segments. From this point of view, the problem of trying to reveal whether the TV series criticize a system or establishe counter-hegemony; finding out whether there are system criticisms in the series is its purpose. In the study in which critical discourse analysis is used, it should be said that the counter-hegemony established due to the fact that the series is a robbery series was established not to destroy the hegemonic system, but to realize the robbery. However, it has been concluded that the series tells a successful story of robbery rather than making a system criticism, and in this context, the audience is actually identified with the robbers.

Anahtar Kelimeler

Hegemony, Counter-Hegemony, System Criticism, Robbery.

Kaynakça

• AKA, Asiye (2009). “Antonio Gramsci ve “Hegemonik Okul””, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 21, Sayfa: 329-338.
• AKSOY, İlhan ve CAN, Candan (2016). “Hegemonya ve Karşı-Hegemonik Sızıntılar: Yeni Bir Kavramsallaştırma Denemesi”, Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, Sayfa: 62-76.
• ALFARO, Luis ve Lejarreta, Pablo (Yönetmen). “La Casa De Papel: El Fenómeno”, Netflix, Yayın Tarihi: 03.04.2020, https://www.netflix.com/title/81098822.
• BANK, Berker (2015). “Gramsci’nin Devlet ve Hegemonya Kavramlarının Kuramsal Çözümlemesi”, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, Sayfa: 2-40.
• BARRETT, Michele (2013). “İdeoloji, Siyaset, Hegemonya: Gramsci’den Laclau ve Mouffe’a”, Salavoj Zizek (der.), İdeolojiyi Haritalamak (353-416) içinde, Sibel Kibar (çev.), Ankara: Dipnot Yayınları.
• BOBBİO, Norberto (1993). “Gramsci ve Sivil Toplum Kavramı”, John Keane (der.), Sivil Toplum ve Devlet (91-118) içinde, Mehmet Küçük (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BÜYÜKKANTARCIOĞLU, S. Nalan (2012) “Söylem İncelemelerinde Eleştirel Dilbilimsel Boyut: Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Ötesi”, Ömer Özer (ed.), Haberi Eleştirmek (161-198) içinde, Konya: Literatürk Yayınları.
• CARNOY, Martin (2014). “Devlet ve Siyaset Teorisi”, Aykut Örküp, Simtel Coşar ve Mehmet Yetiş (çev.), Ankara: Dipnot Yayınları.
• CUMHURİYET (2021). “Netflix, Şimdiye Kadar En Çok İzlenen Beş Orjinal Dizisini Açıkladı”. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/netflix-simdiye-kadar-en-cok-izlenen-bes-orjinal-dizisini-acikladi-1804377. Erişim Tarihi: 08.01.2021.
• ÇOBAN, Savaş (2013). “Hegemonya Aracı ve İdeolojik Aygıt Olarak Medya”, İstanbul: Parşömen Yayıncılık.
• DEVRAN, Yusuf (2010). “Haber Söylem İdeoloji”, İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• DOYURAN, Levent (2018). “Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde)”, Erciyes İletişim Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 4, Sayfa: 301-323.
• DURAN, Baran (2012). “Antonio Gramsci ve Hegemonya”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 39, Sayfa: 309-321.
• EAGLETON, Terry (2015). “İdeoloji”, Muttalip Özcan (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• GRAMSCİ, Antonio (1986). “Hapishane Defterleri”, Kenan Somer (çev.), İstanbul: Onur Yayınları.
• GRAMSCİ, Antonio (2018). “Modern Prens-Machiavelli, Siyaset ve Modern Devlet Üzerine”, Pars Esin (çev.), Ankara: Dipnot Yayınları.
• GÜLTEKİN, Gökhan (2019). “Popüler Suç Filmlerinin İdeolojisi: Kabadayı Filmi Örneği”, Curr Res Soc Sci, Cilt: 5, Sayı: 2, Sayfa: 143-160.
• FAİRCLOUGH, Norman (2003). “Dil ve İdeoloji”, Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (haz.), Söylem ve İdeoloji (173-184) içinde, Barış Çoban (çev.), İstanbul: Su Yayınevi.
• GÜNGÖR, Nazife (2018). “İletişim-Kuramlar ve Yaklaşımlar”, Ankara: Siyasal Kitapevi.
• İNAL, M. Ayşe (1996). “Haberi Okumak”, İstanbul: Temuçin Yayınları.
• KARADUMAN, Sibel (2017). “Eleştirel Söylem Çözümlemesinin Eleştirel Haber Araştırmalarına Katkısı ve Sunduğu Perspektif”, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, Sayfa: 31-46.
• KAZKONDU, Şeyda B. ve AYDİLEK, Emre (2015). “Antonio Gramsci’nin Marksist Düşünceye Katkıları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 9, Sayfa: 9-18.
• NTV (2019). “La Casa De Papel Dizisi Rekor Kırdı”. https://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/la-casa-de-papel-dizisi-rekor-kirdi,jPgPoF07Ck-workFXCeTAA, Erişim Tarihi: 02.04.2020.
• ÖZÖN, Nijat (2008). “Sinema Sanatına Giriş”, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• PİNA, Alex (Yönetmen). “La Casa De Papel”, Netflix, Yayın Tarihi: 2017-2018, https://www.netflix.com/title/80192098.
• PORTELLİ, Hugues (1982). “Gramsci ve Tarihsel Blok”, Kenan Somer (çev.), Ankara: Zafer Yayınları.
• THOMAS, Peter D. (2012). “Gramsci Çağı: Felsefe Hegemonya Marksizm”, İlker Akçay ve Ekrem Ekici (çev.), Ankara: Dipnot Yayınları.
• TRT (t.y.). “Film Türleri”, https://www.trttvfilmleri.com/tr/film-turleri. Erişim Tarihi: 08.01.2021.
• YAYLAGÜL, Levent (2016). “Kitle İletişim Kuramları”, Ankara: Dipnot Yayınları.
• YETİŞ, Mehmet (2014). “Hegemonya”, Gökhan Atılgan ve E. Atilla Aytekin (haz.), Siyaset Bilimi-Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler (87-98) içinde, İstanbul: Yordam Kitap.