Kültürlerarası Çalışmalarda Yöntemler, Yaklaşımlar ve Kuramlar Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 182 - 200, 31.12.2020

Tuba Altunbey , Mustafa Yağbasan

Öz

İnsanoğlu artık teknolojik gelişmelerin hızla evirildiği ve dönüştüğü bir dünyada yaşamaktadır. ‘Dijitalizim’ olarak adlandırılan bu dönüşümün son çeyrek yüzyılda; teknolojik, ekonomik ve diğer alanlarda sağladığı imkânlar bir taraftan ülkelerarası etkileşimi artırırken diğer taraftan sınırları sıvılaştırmakta, ortadan kaldırmakta veya yok etmektedir. Adeta küresel bir köy haline dönüşen dünyada kültürler de doğal olarak bir etkileşim içerisine girmekte ve dil de dâhil olmak üzere kültürle ilintili pek çok unsuru mutasyona ve yozlaşmaya uğratabilmektedir. Küresel hegemonik güçlerin lehine işleyen bu süreçte değişimin galibinin okzidantal, mağdurunun ise hiç şüphesiz oryantalist coğrafya olduğunu söylemek mümkün görünmektedir. Ancak dünyayı sarmalayan, ırakları yakın kılan ve farklı coğrafyalardaki kültürleri bir araya getiren bu zorunluluk hali, tabii olarak insanların birbirlerini kültürel anlamda anlama ihtiyacını da ortaya çıkarmıştır. ‘Kültürel Esperanto’ şeklinde de tanımlanabilecek bu oluşumun bir sonucu olarak, kültürlerarası iletişimin müstakil bir disiplin olarak ortaya çıktığını söylemek mümkün görünmektedir. Ancak ampirik ve kuramsal çalışmaların sınırlılığı henüz emekleme periyodunda bulunan söz konusu bu alan yazınının beklenilen düzeyde olmadığını göstermektedir. Bu temel felsefeden hareketle bu çalışmada kültürlerarası iletişim disiplini; tarihi, yöntemleri, yaklaşımları ve kuramları açısından kısa değerlendirilmeye tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültürlerarası İletişim, Kültür, Yöntemler, Kuramlar, Yaklaşımlar

Kaynakça

• Bennett, J. M. (2015). “The SAGE Encyclopedia of Intercultural Competence”, Sage Publication, USA.
• Bergiel, E. B.; Bergiel, B. J. ve Upson, J. W. (2012). “Revisiting Hofstede’s Dimensions: Examining the Cultural Convergence of the United States and Japan”, American Journal of Management vol. 12(1), ss:69-79.
• Bozkaya, M, ve Aydın, İ. E. (2010). “Kültürlerarası İletişi Kaygısı: Anadolu Üniversitesi Erasmus Öğrencileri Değişim Programı Örneği”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı:39, ss: 29-42.
• Burrell, G. ve Morgan, G. (1979). “Sociological Paradigms and Organisational Analysis: Elements of the Sociology of Corporate Life”, New Hampshire: Heinemann Portsmouth.
• Çelik, C. ve Görpe, S. (2003). “Yerel Kültürlerde Uluslararası Halkla İlişkilerin Temel Kriterleri”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, Sayı 17., 379-390.
• Ercan, M. (2015). “Kültürlerarası İletişim: Eskişehir’de Yaşayan Alt kültür Gruplarından Biri Olan Arnavutların, Hâkim Kültürle İletişimi Bağlamında İncelenmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir. Erdoğan, İ. (2011). İletişimi Anlamak, Pozitif Matbaacılık, Ankara.
• Fırıncıoğulları, S. (2016). “Sosyal Bilimler ve Hermeneutik Üzerine Kısa Bir Değerlendirme”, Sosyoloji Dergisi, sayı:33, ss:37-48.
• Flammia, M. ve Sadri, H. A. (2011). “Intercultural Communication From an Interdisciplinary Perspective”, US-China Education Review, 8(1), 103-109.
• Hofstede, G. J and Minkov, M. (2010). “Cultures And Organizations Software Of The Mind”, McGraw-Hill, New York.
• Hofstede, G. (1993). “Cultural Constraints in Management Theories”, Academy of Management Executive, Vol:7, ss: 81-94.
• Güngör, N. (2018). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar, Siyasal Kitabevi, 4.Baskı, Ankara.
• Gürbüz, S. ve Bingöl, D. (2007). “Çeşitli Örgüt Yöneticilerinin Güç Mesafesi, Belirsizlikten Kaçınma, Eril-Dişil ve Bireyci-Toplulukçu Kültür Boyutlarına Yönelik Eğilimleri Üzerine Görgül Bir Araştırma”, The Journal of Defense Sciences. 6.2, 68- 87.
• Güven, M. S. (2015). “Kültürler Arası İletişim Engelleri: 1991’den Günümüze Türkiye-Ermenistan İlişkileri Örneği”, International Journal of Science Culture and Sport, Sayı:4, ss: 105-111.
• Hall, B,J., Covarrubias, P. O, and Kirschbaum, K.A. (2018). “Among Cultures: The Challenge of Communication”, (3.Baskı), Routledge, New York.
• Hall, E. T. (1976). Beyond Culture, Anchor Books, New York. Hall, E. T. (1990). The Silent Language. New York: Random House.
• Kartarı, A. (2001). Farklılıklarla Yaşamak: Kültürlerarası İletişim, Ürün Yayınları, Ankara.
• Kartarı, A. (2017). “Nitel Düşünce ve Etnografi: Etnografik Yönteme Düşünsel Bir Yaklaşım”, Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, ss:207-220.
• Martin, N. J. ve Nakayama, T. (2010). “Intercultural Communication In Context”, (5. Baskı). McGraw-Hill, New York.
• Mooij, M. ve Hofstede, G. (2010). The Hofstede Model: Applications to Global Branding and Advertising Strategy and Research. International Journal of Advertising, 29/1, ss:85-110.https://cpb-us-w2.wpmucdn.com/sites.gsu.edu/dist/4/1635/files/2015/07/8-Hofstede-CulturalDimensions-1pur3x7.pdf 9.9.2019. Özdemir, İ. (2011). “Kültürlerarası İletişimin Önemi”, Folklor/Edebiyat, Cilt:17, Sayı:66, ss: 29-38.
• Samovar, L. A,. Porter, R.E,. Mcdaniel, E.R, & Roy, C. S. (2013). “Communication Between Cultures” Wadsworth, Boston.
• Selçuk, A. (1999). “Kültürlerarası İletişimi Engelleyen Bazı Faktörler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:5, ss: 319-324.
• Sığrı, Ü. ve Tığlı, M. (2006). “Hofstede`nin ‘Belirsizlikten Kaçınma’ Kültürel Boyutunun Yönetsel-Örgütsel Süreçlere ve Pazarlama Açısından Tüketici Davranışlarına Etkisi”, Marmara Üniversitesi I.I.B.F. Dergisi. 21.1, 327-342.
• Spitzberg, B. H. (2009). A Model of Intercultural Communication Competence. (Ed.). L. A. Samovar, R. E. Porter, R.M. Edwin Intercultural Communication- A Reader, Wadsworth Publishing, Boston, ss: 381-392.
• Sriramesh, K. ve White, J. (2005), “Toplum Kültürü ve Halkla İlişkiler, Halkla İlişkiler ve İletişim Yönetiminde Mükemmellik’’, 1. Baskı, Ed. James E. Grunig, v.d., çev: Elif Özsayar, Rota Yayınları, İstanbul, ss: 623-640.
• Soydaş, A, U,. (2010). “Kültürlerarası İletişim Farklı Kültürel Ortamlarda Çalışma ve İletişim”, Parşömen Yayıncılık, İstanbul.
• Turan, S., B. Durceylan, ve M. Şişman. (2005). “Üniversite Yöneticilerinin Benimsedikleri İdari ve Kültürel Değerler”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi. 13, 181-202.
• Vermeulen, H. G. (1997). “What Differences in the Cultural Backgrounds of Partners Are Detrimental for International Joint Ventures?” Journal of International Business Studies, Vol. 28, No. 4 ss: 845-864.
• Yağbasan, M. (2016). “Almanya ve Türkiye Özelinde Kültürlerarası İletişim”, Literatürk Academia, Konya.
• Yıldırım, A, ve Şimşek, H. (2018). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”, Seçkin Yayıncılık, 11.Baskı, Ankara.
• https://www.ataaof.edu.tr/Dosyalar/KulturlerarasiIletisim.pdf