The Development of Private Sector External Debt in Turkey and Impact on The Economy

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 3, 369 - 382, 01.09.2017

Hatice Dayar , İnci Sandalcı

Öz

Emerging economies need capital accumulation and savings to ensure economic growth and development. To address this need, domestic and international savings form the basis for public and private sector. States need foreign savings because capital accumulation and savings in the country are insufficient. At first, while public sector was benefiting more from foreign saving, today the private sector ,especially in developing countries, has begun to benefit . Especially in recent years, the private sector foreign debt in our country has been far behind the public sector external debt and the vast majority of total foreign borrowing is composed of private sector foreign debt. In this study, the development of the external debt of the private sector in Turkey was examined and the effects of the private sector external debt on the economy were evaluated

Anahtar Kelimeler

Private Sector External Debt, Public Sector External Debt, Economic Impacts

Türkiye’de Özel Sektör Dış Borçlarının Gelişimi ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri

Öz

Gelişmekte olan ekonomiler ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanması için sermaye birikimi ve tasarrufa ihtiyaç duyarlar. Bu ihtiyacın giderilmesinde yurtiçi ve yurtdışı tasarruflar kamu ve özel sektör için kaynak oluşturmaktadır. Yurtiçinde sermaye birikimi ve tasarrufların yetersiz olması devletleri yurtdışı tasarruflara yöneltmektedir. Önceleri kamu sektörünün sıklıkla kullandığı yurtdışı tasarruflardan günümüzde özellikle gelişmekte olan ülkelerde özel sektör de faydalanmaya başlamıştır. Öyle ki özellikle son yıllarda ülkemizde özel sektör dış borcu kamu sektörü dış borcunu oldukça geride bırakmış, hatta toplam dış borcumuzun büyük çoğunluğu özel sektör dış borçlarından oluşur hale gelmiştir. Çalışmanın amacı Türkiye’de özel sektörün dış borç gelişimi incelenerek, özel sektör dış borcunun ekonomi üzerindeki etkileri değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Özel Sektör Dış Borcu, Kamu Sektörü Dış Borcu, Ekonomik Etkiler

Kaynakça

• Adıyaman, Ahmet Turan (2006), “Dış Borçlarımız ve Ekonomik Etkileri”, Sayıştay Dergisi, Temmuz-Eylül, sayı 62.
• Aysu, Ahmet (2007), Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erciyes.
• Batırel, Ö. Faruk (1990), Kamu Maliyesi Teorisine Giriş, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Bocutoğlu, Ersan (2009), Makro İktisat Teoriler ve Politiklar (6.Basım), Murathan Yayınevi, Ankara.
• Cangöaz, M.Coşkun; Balıbek, Emre (2012), Hazine İşlemleri ve Çağdaş Hazine Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Chhibber, Ajan ve Wijnbergen, Sweder (1988), Public Policy and Private Investment in Turkey, Policy, Planning and Research Working Papers, World Bank.
• Çetinkaya, Ahmet Turan ve Emrah Türk (2014), Tasarruf ve Yatırımların Ekonomik Büyümeye Etkisi Türkiye Örneği (1975-2012), Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, Aralık, Cilt 24, Sayı 2, ss.45-60.
• Egeli, Haluk(1999), Gelişmekte Olan Ülkelerde Bütçe Açıkları, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, sayı 4/güz, ss. 293-303.
• Eğilmez, Mahfi (2013), Dış Borçlarımız, http://www.mahfiegilmez.com/2013/12/dsborclarmz.html, 08.10.2015
• Türkiye İş Bankası, Ekonomik Büyüme (2015), Mart, https://ekonomi.isbank.com.tr/UserFiles/pdf/gsyh_2014q4.pdf, 10.03.2016
• Eşiyok, B. Ali (2005), AB Sürecinde Türkiye’de Kalkınmanın Dinamikleri: Sabit Sermaye Yatırımları, Tasarruflar ve Büyüme, Genel araştırmalar, Türkiye Kalkınma Bankası Yayını, aralık,Ankara.
• Evgin, Tülay (1996), “Dış Borçlanma ve Dış Borçlarımızda Yapılan Düzenlemeler”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 23, s. 15–33.
• Günay, Ayşe (2007), Mali Disiplin Sağlanmasında Anayasal Denk Bütçe Yaklaşımı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No:2007/375, Ankara.
• Karagöz, Kadir (2007), Türkiye’de Dış Borçlanmanın Nedenleri Ekonometrik Bir Değerlendirme, Sayıştay Dergisi, Temmuz-Aralık, sayı: 66-67, ss.99-110.
• Reddy, Sudeep (2011), Number of the Week: Total World Debt Load at 313% of GDP, The Wall Street Journal, http://blogs.wsj.com/economics/2013/05/11/number-of-theweek-total-world-debt-load-at-313-of-gdp/, 25.08.2015
• Rodrick, Dani (2015), Turkish Economic Myths, http://rodrik.typepad.com/dani_rodriks_weblog/2015/04/turkish-economicmyths.html, Erişim Tarihi: 08.10.2015
• Sarı, Müslim ( 2004), Dış Borç Yönetimi ve Türkiye Uygulamaları, Uzmanlık Alan Tezi,T.C. Merkez Bankası Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Seyidoğlu, Halil (2006), İktisat Biliminin Temelleri, İstanbul, Güzem Can Yayınları No:21
• Şeker, Murat (2006), “Dış Borçlanmaya Teorik Bir Bakış ve Dış Borçların Ekonomik Etkileri”, Sosyoekonomi, Ocak-Haziran 2006-1,ss 73-92.
• Şenol, Coşkun (2007), “Türkiye’nin İhracatı Üzerine Bir Değerlendirme”, , Gümrük Dünyası Dergisi, Gümrük Kontrolörleri Derneği Yayını, Sayı 54, Ankara, ss. 30-37.
• Takım, Abdullah (2010), “Türkiye’de GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 14 (2): ss.1-16.
• Turan, Türkan (2008), İktisadi Büyüme Teorisine Giriş, Yalın yayıncılık, İstanbul.
• Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (2005),Özel sektör Borçlanma Araçları Raporu: Mevcut durum ve Öneriler, https://www.tspb.org.tr/wpcontent/uploads/2015/06/AIM_Yayin_ve_Raporlar_Arastirma_Raporlari_osba_ra poru.pdf, erişim Tarihi: 05.01.2016
• Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (2012), Türkiye’de ve Dünyada Özel Sektör Borçlanma Araçları: Avrasya Borsaları , Sermaye Piyasasında Gündem, sayı 116, Nisan, ISSN 1304-8155,https://www.tspb.org.tr/wpcontent/uploads/2015/08/gundem_201204.pdf, 07.03.2016.
• Ulusoy, Ahmet (2007), Devlet Borçlanması, 4. Baskı, Aksakal Kitabevi, Trabzon.
• Ulusoy, Ahmet (2012), ‘Türkiye’de Dış Borçlanma’, Fazıl Tekin ve Şebnem Tosunoğlu(Edt). Devlet Borçları, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Yentürk, Nurhan ( 2008), Körlerin Yürüyüşü: Türkiye Ekonomisi ve 1990 Sonrası Krizler, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, http://www.obarsiv.com/pdf/NurhanYenturk_NB.pdf, 22.08.2015
• World Bank, World Bank/http://data.worldbank.org/indicator/DT.DOD.DPNG.CD/countries, 22.09.2015
• World Trade Organization (2015), Trade Profiles, https://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/trade_profiles15_e.pdf, erişim Tarihi: 18.11.2015
• 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (2002), T.C. Resmi Gazete, 24721, 9/4/2002
• 2023 Türkiye İhracat Stratejisi Ve Eylem Planı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120613-31-1.pdf, Erişim Tarihi: 11.08.2015