Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişi-MS-VAR Analizi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 83 - 108, 30.09.2021

Fatih Mehmet Öcal , Asım Kar

Öz

Standart IS-LM modeline kredilerin eklenmesiyle açığa çıkan kredi kanalı ve alt birimi olan banka kredi kanalı, banka kredileri ile finansal varlıkların eksik ikame olması durumunda standart IS-LM modelinin üzerine kurulan para/faiz oranı kanalının alternatifi değil, etkilerini güçlendiren tamamlayıcı bir aktarım mekanizması olmaktadır. Para politikasının bankaların kredi arzını değiştirmesi sonucunda reel ekonomi üzerinde meydana gelen etkiler, banka kredi aktarım kanalı aracılığıyla gerçekleşmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, 2005:1-2019:12 dönemi boyunca aylık veriler kullanılarak Türkiye için banka kredi kanalının etkinliğini Markov rejim değişim vektör otoregresif (MS-VAR) modeli yöntemiyle ekonometrik olarak analiz etmektir. Analizde, banka kredi kanalının teorik işleyiş sürecinin adımlarına uygun olarak beş farklı MS-VAR modeli oluşturulmuştur. Genişleme ve daralma rejimi olarak iki rejimli oluşturulan MS-VAR modellerinden Türkiye örneği için elde edilen analiz sonuçlarında, genişleme dönemlerinde politika faiz oranındaki değişimin bankaların kredi arzı üzerinden reel ekonomik değişkenleri etkilediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Türkiye’de banka kredi kanalının genel olarak etkin işlediği ve önemli bir parasal aktarım mekanizması olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Parasal Aktarım Mekanizması, Banka Kredi Kanalı, MS-VAR Modeli

Processing of Bank Lending Channel in Turkey: MS-VAR Approach

Öz

Credit channel, proposed by adding the credits to standard IS-LM Model and its subunit the bank lending channel, where the bank credits and financial assets are imperfectly substituted, rather than an alternative to the money/interest rate channel based upon standard IS-LM model, runs its effects through a strengthened complementary transmission mechanism. Changes of the bank credit supply in monetary policy show their effects on the real economic activities through the transmission mechanism of bank lending channel. The main aim of this papers is to empirically investigate the efficiency of bank lending channel by employing Markov regime shift vector autoregressive (MS-VAR) model in Turkey, using the monthly data for the period of 2005:1-2019:12. There have been five different MS-VAR models which comply with the theoretical framework of the bank lending channel in the analysis. Empirical results based upon both contractionary and expansionary regimes from the case of Turkey show that changes of policy interest rate has an effect on the real economies variables though the bank credit supply. In conclusion, bank lending channel generally functions effectively and is an important monetary transmission mechanism in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Monetary Transmission Mechanism, Bank Lending Channel, MS-VAR Model.

Kaynakça

• Barca, Onur (2019). “Türkiye’de Faiz Oranı Kanalı: MS-VAR Modeli Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bean, Charles, Larsen, Jens ve Nikolov, Kalın (2002). “Financial Frictions and the Monetary Transmission Mechanism: Theory, Evidence and Policy Implications”, European Central Bank (ECB) Working Paper, 113, 1-59.
• Belke, Murat ve Kaya, Harun (2017). “Türkiye’de Para Politikalarının Kredi Kanalı Aktarımı: VAR Yaklaşımı”, Finans, Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 185-208.
• Bernanke, Ben S. (1993). “Credit in the Macroeconomy”, Federal Reserve Bank of New York Quarterly Review, 18(1), 50-70.
• Bernanke, Ben S. ve Blinder, Alan S. (1988). “Credit Money and Aggregate Demand”, The American Economic Review, 78(2), 435–439.
• Bernanke, Ben S. ve Blinder, Alan S. (1992). “The Federal Funds Rate and the Channels of Monetary Transmission”, The American Economic Review, 82(4), 901-921.
• Bernanke, Ben S. ve Gertler, Mark (1995). “Inside The Black Box: The Credit Channel of Monetary Policy Transmission”, The Journal of Economic Perspectives, 9(4), 27-48.
• Bozoklu, Ümit (2010). “MS-VAR Yönteminin Çoklu Denge Modellemesinde Kullanılması” Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cengiz, Vedat ve Duman, Mehmet (2008). “Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Önemi Üzerine Etki Tepki Fonksiyonlarına Dayalı Bir Değerlendirme (1990-2006)”, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 26(2), 81-104.
• Chowdhury, Rosen Azad ve Duncan Maclennan (2014). “Asymmetric Effects of Monetary Policy on the UK House Prices: A Markov- Switching Vector Autoregression Model ( MS-VAR ).” In Housing Economics and Market Analysis. Centre for Housing Research, University of St Andrews, 1–28.
• Çavuşoğlu, Fazilet (2010). “Para Politikası Faiz Oranlarından Mevduat ve Kredi Faiz Oranlarına Geçişkenlik: Türkiye Örneği”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Dale, S. ve Haldane, A.G. (1993), “Bank Behaviour and the Monetary Transmission Mechanism”, Bank of England Quarterly Bulletin, 478- 491.
• Dickey, David A. ve Fuller, Wayne A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root,” Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
• Dickey, David A. ve Fuller, Wayne A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4), 1057–1072.
• Droumaguet, Matthieu (2012). “Markov-Switching Vector Autoregressive Models: Monte Carlo Experiment, Impulse Response Analysis, and Granger-Causal Analysis”, European University Institute Department of Economics.
• Enders, Walter (2015). Applied Econometric Time Series, Fourth Edition, Wiley University of Alabama.
• Gujarati, Damodar N. ve Porter, Dawn C. (2018). Temel Ekonometri, (Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen), 5.Baskı, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Gündüz, Lokman (2001). “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı”, İMKB Dergisi, 5(18), 13-30.
• Hamilton, James D. (1989). “A New Approach to the Economic Analysis of Nonstationary Time Series and the Business Cycle,” Econometrica, 57(2), 357-384.
• Hamilton, James D. (1990). “Analysis of Time Series Subject to Change in Regime,” Journal of Econometrics, 45, 39-70.
• Hubbard, Glenn R. (1995). “Is There A ‘Credit Channel’ For Monetary Policy?”, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 77(3), 63-77.
• İğde, Esra (2010). “Yapısal Değişiklik Altında Birim Kök Testleri ve Bazı Makro İktisadi Değişkenler Üzerine Uygulamalar” Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnan, Emre Alpan (2001). “Parasal Aktarım Mekanizmasının Kredi Kanalı ve Türkiye”, Bankacılar Dergisi, 39, 3-19.
• Juks, Reimo (2004). “The Importance of the Bank-Lending Channel in Estonia: Evidence from Micro-Economic Data”, Working Papers of Eesti Pank, 6, 1-39.
• Kashyap, Anil K., Lamont, Owen A. ve Stein, Jeremy C. (1994). “Credit Conditions and the Cyclical Behavior of Inventories”, The Quarterly Journal of Economics, 109(3), 565-592.
• Kashyap, Anil K., Stein, Jeremy C. ve Wilcox, David W. (1993). “Monetary Policy and Credit Conditions: Evidence from The Composition of External Finance”, American Economic Review, 83(1), 78-98.
• Kayhan, Selim, Bayat, Tayfur ve Koçyiğit, Ali (2013). “Enflasyon Hedeflemesi Rejiminde Öğrenme Süreci ve Asimetri: Markov Switching Yaklaşımı”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 191-192.
• Krolzig, Hans-Martin (1997). Markov-Switching Vector Autoregressions Modeling, Statistical Inference, and Application to Business Cycle Analysis, Berlin: Springer.
• Krolzig, Hans-Martin (1998). “Econometric Modeling of Markov-Switching Vector Autoregressions Using MSVAR for Ox”, Institute of Economics and Statistics and Nuffield College, Oxford University.
• Krolzig, Hans-Martin (2000). “Predicting Markov-Switching Vector Autoregressive Processes", Oxford University. Krolzig, Hans-Martin (2003). “Constructing Turning Point Chronologies with Markov Switching Vector Autoregressive Models: The Euro-Zone Business Cycle”, Department of Economics and Nuffield College, Oxford University.
• Lange, Ronald Henry (2017). “Macroeconomic Switching Regimes and Monetary Policy in Canada” Applied Economics and Finance, 4(4), 17–31.
• Loayza, Norman ve Schmidt-Hebbel, Klaus (2002). “Monetary Policy Functions and Transmission Mechanism: An Overview”, Monetary Policy: Rules and Transmission Mechanism, Ed. Norman Loayza ve Klaus Schmidt-Hebbel. Central Bank of Chile: Santiago. 1-20.
• Mishkin, Frederic S. (1996). “The Channels of Monetary Transmission: Lesson For Monetary Policy”, National Bureau Of Economic Research (NBER) Working Series, Working Paper No:5464, 1-27.
• Meltzer, Allan H. (1995). “Monetary, Credit and (Other) Transmission Processes: A Monetarist Perspective”, The Journal of Economic Perspectives, 9(4), 49-72.
• Peker, Osman ve Canbazoğlu, Birgül (2011). “Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Ampirik Bir Analiz”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 127-143.
• Phillips, Peter C. B. ve Perron, Pierre (1988). “Testing For A Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), 335-346.
• Ramirez, Carlos D. (2004). “Monetary policy and the credit channel in an open economy” International Review of Economics and Finance, 13, 363-369.
• Sarac, Taha Bahadır ve Ucan, Okyay (2013). “The Interest Rate Channel in Turkey: An Investigation with Kalman Filter Approach.” International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 874–884.
• Sellon, Gordon H. (2002). “The Changing US Financial System: Some Implications for the Monetary Transmission Mechanism”, Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, First Quarter, 5-35.
• Sevüktekin, Mustafa ve Çınar, Mehmet (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı, 5.Baskı, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Sims, Chirstopher A. (1980). “Macroeconomics and Reality”, Econometrica. 48(1), 1-48.
• Sun, Lixin, Ford, J.L. ve Dickinson, David G. (2010). “Bank Loans and the Effects of Monetary Policy in China: VAR/VECM approach”. China Economic Review, 21, 65–97.
• Suzuki, Tomaya (2004). “Is the Lending Channel of Monetary Policy Dominant in Australia”, The Economic Record, 80(249), 145-156.
• Tarı, Recep (2011). Ekonometri, 7.Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.