Egemenliğin Yeni Biçimi: Para ve Ekonomik Hegemonya

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 53 - 70, 30.09.2021

Ahmet Taner

Öz

221. Yüzyılın ilk çeyreğini yaşadığımız bugünlerde, devletler artık 19. Yüzyılda veya 20. Yüzyılın ilk yarısında olduğu gibi, kendi mülki sınırları içinde egemenliklerini sürdürebilen, bunu siyasi ve ekonomik alanda mutlak anlamda icra edebilen aktörler olmaktan çıkmıştır. Küresel sermayenin hızında ve hacminde yaşanan hızlı değişim, devletlerin faiz ve döviz kurlarını etkileme yeteneğini tamamen ortadan kaldırmasa bile, önemli ölçüde daraltmıştır. Finans kaynaklı krizlerin hükümetlerin ve ülkelerin siyasal geleceğini belirleme potansiyelinin fazla olması, parasal egemenliğin ülkeler açısından yalnızca iktisadi bir mesele olarak görülemeyeceğini ortaya koydu. Para ve finansal sermayeye dayalı güç dengesizliklerinde, uluslararası sermaye hareketlerinin serbest ve doğal seyri etkili olabilse de spekülatif işlem ve müdahalelerin bundaki etkisi göz ardı edilemez. Bu çalışmada, ekonomik küreselleşmenin ulus devletlerin egemenlik hakları üzerindeki dönüştürücü etkisi incelenmekte, paranın yükselişinin ülkeler arasındaki kur savaşları ve finansal güç mücadelesi üzerindeki rolleri tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Egemenlik, Küreselleşme, Kur savaşları, hegemonya

Kaynakça

• Agnew ,John A. (2005). Hegemony: The New Shape Of Global Power, Temple University, Philadelphia
• Ağaoğulları, M.A. (2015). "Demokratik Mitoslar: Halk-Ulus Egemenliği ve Siyasal Temsil". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Sayı 46,21-30
• Akdoğan, Ece C. (2020). “Uluslarasası Para sisteminin Geçmişi, Bugünü ve Geleceği”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 91-120
• Aybudak, Utku (2017). Modern Devlet Bağlamında Ortaya Çıkan Egemenlik Kavramı ve Egemenliğin Dönüşümü, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 10 Sayı. 54,226-237
• Avcıoğlu, Şevket (2014). “Immanuel Wallerstein’ın Dünya Sistemi, Jeopolitik Ve Jeokültür Kuramı”, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı. 31, 97-110
• Bassanini, Franco and Edoardo Reviglio (2014). "National States Sovereignty, Democracy and Global Financial Markets: The European Issue - International Economics, Camera di Commercio Industria Artigianato Agricoltura di Genova, Vol. 67(1), 79-109.
• Beriş, Hamid Emrah (2008), “Egemenlik Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Geleceği Üzerine Bir Değerlendirme” AÜ SBF Dergisi, Cilt.63, Sayı 1, 55-80.
• Cao, Lan (2016). “Currency Wars and the Erosion of Dollar Hegemony”, Michigan Journal of International Law V.38L. 57-118., https://repository.law.umich.edu/mjil/vol38/iss1/2.
• Chang, Ha-Joon (2015). Sanayileşmenin Gizli Tarihi, çev.: Emin Akçaoğlu, Yayınevi, Efil Yayınevi Yayınları.
• Cohen, Benjamin J., (2008). Global Monetary Governance, Routledge Press, London and Newyork
• Çağlar, Ünal ve Senem K.Dışkaya (2018). “Küreselleşme, Uluslararası Para Sistemi Ve Kriz”, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi Cilt:5, Sayı:2, 1-24
• FED, (2021) The Federal Reserve System , “Currency in Circulation: Value” https://www.federalreserve.gov/paymentsystems/coin_currcircvalue.htm) (Erişim Tarihi, 05.02.2021)
• Ferguson, Niall (2018). Paranın Yükselişi, çev.: Barış Pala, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları
• Fraser, Nancy (2015). Legitimation Crisis? On the Political Contradictions of Financialized Capitalism Critical Historical Studies, Vol. 2, No. 2 (Fall ), 157-189 Giddens, A. (2008a). “Modernliğin Küreselleşmesi”, Küresel Dönüşümler-Büyük Küreselleşme Tartışması, Edit. David Held ve Anthony Mcgrew, çev.Ezgi Sarıtaş, Ankara, Phoneix Yayınları. 81-87.
• Giddens, Anthony (2008b). Ulus Devlet ve Şiddet, çev.: Cumhur Atay, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• Grinin Leonid. E.(2008). ”Transformation of Sovereignty and Globalization” , Hierarchy and Power in the History of Civilisations: Political Aspects of Modernity, Edited by Leonid Grinin, Dmitry Beliaev & Andrey Korotayev, Moscow, 191–224.
• Habermas, Jurgen (2008). Küreselleşeme ve Milli Devletlerin Akıbeti, çev.: M. Beyaztaş, İstanbul, Bakış Yayınları
• Hanson, J., Honohan P.,and Majnoni, G. (2003). “Globalization and National Financial Systems: Issues of Integration and Size 1”, Globalization and National Financial Systems Edited by James A. Hanson Patrick, Honohan, Giovanni Majnoni, World Bank and Oxford University Press.
• Held, David (2008). Uluslararası Hukukun Değişen Yapısı: Egemenlik Dönüştü mü, Küresel Dönüşümler-Büyük Küreselleşme Tartışması, Edit. David Held ve Anthony Mcgrew, çev.:Ezgi Sarıtaş, Ankara, Phoneix Yayınları, 196-214 Held, David ve Anthony Mcgrew (2008), Büyük Küreselleşme Tartışması, Küresel Dönüşümler-Büyük Küreselleşme Tartışması, Edit. David Held ve Anthony Mcgrew, çev.Ezgi Sarıtaş, Ankara, Phoneix Yayınları, 7-69.
• Held, David ve Anthony Mcgrew, David Goldblatt, Jonathan Perraton (2008), “Küreselleşmeyi Yeniden Düşünmek”, Küresel Dönüşümler-Büyük Küreselleşme Tartışması, Edit. David Held ve Anthony Mcgrew, çev.: Ezgi Sarıtaş, Ankara, Phoneix Yayınları, 88-96
• Krasner, Stephen D. “Globalization and Sovereignty”, States and Sovereignty in the Global Economy, Edited by David A. Smith, Dorothy J. Solinger and Steven C. Topik, Routledge, 2002.
• Krugman, Paul R., Maurice Obstfeld, Marc J. Melitz (2018), International Economics Theory & Policy, Eleventh Edition, Global Edition, Pearson Press.
• Li, Guoping and Hong Zhou (2015). Globalization of Financial Capitalism and Its Impact on Financial Sovereignty, World Review of Political Economy, Vol. 6, No. 2 (Summer) 176-191
• Matthews, Jesssica (2008). “Küresel Sivil Toplumun Yükselişi”, Küresel Dönüşümler-Büyük Küreselleşme Tartışması, Edit. David Held ve Anthony Mcgrew, çev.:Ezgi Sarıtaş, Ankara, Phoneix Yayınları, 247-268.
• McKinsey (2017), The New Dynamics of Financial Globalization, McKinsey Global Institute, The new dynamics of financial globalization | McKinsey .
• Norberg, Johan (2003). Küresel Kapitalizmi Savunmak, Editör: Mustafa Acar ve Metin Toprak, Liberte Yayınları, Ankara
• Okur, Mehmet Akif (2015). “Gramsci, Cox ve Hegemonya: Yerelden Küresele, İktidarın Sosyolojisi Üzerine”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 12, Sayı 46, 131-151.
• Özen, Çınar (2004). "Dünya Düzeni ve Gelişmekte Olan Ülkeler," Ekonomik Yaklasim, 15(52-53), 185-207.
• Perraton, Jonathon, David Goldblatt, David Held, Anthony McGrew (2009), “Küreselleşen Bir Dünyada Ekonomik Aktivite”, Küreselleşme Temel Metinler, Edited by Kudret Bülbül, Orion Yayınları.
• Pistor, Katharina (2017) .From Territorial to Monetary Sovereignty, Theoretical Inquiries L. 491 , 492-517
• Poggi, Gianfranco (2014), Devlet Doğası, Gelişimi ve Gelecegi, çev.: Eviren Aysun Babacan, İstanbul Bilgi Üniv. Yayınları, Ankara
• Rickards, James (2017), Kur Savaşları Bir Sonraki Küresel Krizin Oluşumu, çev. : Nusret Alhan , Neşenur Domaniç– Scala Yayıncılık, İstanbul
• Sassen, Saskia (1996), Losing Control? Sovereignty in an Age of Globalization (New York: Columbia University Press.
• Tatlıyer, Mevlüt (2019). Çok Kutuplu Dünyada Dolarin Yerini Ne Alacak, SETA Raporu, Seta Yayınları, Ankara
• Woods Ngaire (2006). The Globalizers: The IMF, The World Bank, And Their Borrowers, Cornell University Press, Ithaca and London.