Üniversite Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumlarının ve ilgili Değişkenlerin İncelenmesi: Gümüşhane Üniversitesi Örneği

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 31 - 38, 18.09.2021

Ramazan Aslan , Esra Özböke

Öz

Giriş: Çevre sorunları son birkaç yüzyıl boyunda her geçen yıl daha ciddi bir boyut kazanmıştır. Günümüzde bu sorunları tanımak ve bu sorunların çözümüne yönelik proaktif yaklaşımlar geliştirmek tüm bireylerin ortak sorumluluğudur. İnsanların tek başına karar vermeye başladıkları ve sivil topluma aktif katılıma başladıkları üniversite öğrenciliği dönemleri bu sorunlara yönelik tutumların önem kazandığı dönemlerdir. Amaç: Bu sebeple bu araştırmanın amacı “üniversite öğrencilerinin çevre sorularına yönelik tutumlarını ve bu tutumları etkileyen faktörleri belirlemek” olarak belirlenmiştir. Yöntem: Araştırma tarama modelinde kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir ve veriler online anket formu ile toplanmıştır. Örneklem seçiminde tabakalı örnekleme ve basit rastgele örnekleme metodu kullanılmıştır. SPSS paket programı kullanılarak 345 anket formu üzerinden analizler gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmanın yanıt oranı %63,5 olarak gerçekleşmiştir. Katılımcıların yaş ortanca değeri 21 yıl (EK=18, Q1=20, Q3=22, EB=36), tutum puanı ortanca değeri 2,62 puan (EK= 2, Q1= 2,44, Q3= 2,73, EB=3) olarak belirlenmiştir. Kadınların erkeklerden, doğa etkinliklerine katılanların katılmayanlardan, ücretli poşet ve tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması kampanyalarını destekleyenlerin desteklemeyenlerden daha yüksek olumlu tutuma sahip olduğu tespit edilmiştir. Fakülteye, sınıfa, yaşa ve coğrafi bölgeye göre tutumun farklılaşmadığı belirlenmiştir. Sonuç: Öğrencilerin tutum puanlarını yüksek düzeyde olduğu ancak STK'lılık oranının düşük düzeyde olduğu. Erkek öğrencilerin görece daha düşük puana sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

:Çevre Sorunları, Tutum, Üniversite Öğrencileri.

Investigation of University Students' Attitudes Towards Environmental Issues and Related Variables: The Case of Gümüşhane University

Öz

Kaynakça

• 1. Erten S. Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir, Çev- re Eğitimi Nasıl Olmalıdır? Çevre ve İnsan Derg. 2006;(65/66):1–13.
• 2. Parween T, Bhandari P, Sharma R, Jan S, Siddiqui ZH, Patanjali PK. Modern Age Environmental Problems and their Remediation. (Oves M, Zain Khan M, M.I. Ismail I, ed.). Cham: Springer International Publishing; 2018. doi:10.1007/978-3-319-64501-8
• 3. Pata UK. The effect of urbanization and industriali- zation on carbon emissions in Turkey: evidence from ARDL bounds testing procedure. Environ Sci Pollut Res. 2018;25(8):7740–7747. doi:10.1007/s11356-017- 1088-6
• 4. BP. Statistical Review of World Energy, 2020 | 69th Edi- tion.; 2020. https://www.bp.com/content/dam/bp/busi- ness-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-economics/ statistical-review/bp-stats-review-2020-full-report.pdf.
• 5. Casper JK. Greenhouse Gases: Worldwide Impacts (Global Warming). New York, USA: Facts On File, Inc.; 2010.
• 6. Rockström J, W. Steffen, K. Noone, vd. A safe opera- tion space for humanity. Nature. 2009;461(Septem- ber):472–475.
• 7. Güven İ, Yurdatapan M, Benzer E, Şahİn F. Fen Bil- gisi Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yö- nelik Tutumları ile Sağlıklı Yaşama Yönelik Tutum- larının Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Derg. 2013;21(4):1431–1448.
• 8. Genç M, Genç T. Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Asya Öğ- retim Derg. 2013;1(1):9–19.
• 9. Landrigan PJ, Fuller R, Acosta NJR, vd. The Lan- cet Commission on pollution and health. Lancet. 2018;391(10119):462–512. doi:10.1016/S0140- 6736(17)32345-0
• 10. Diaz JH. Global climate changes, natural disasters, and travel health risks. J Travel Med. 2006;13(6):361–372. doi:10.1111/j.1708-8305.2006.00072.x
• 11. Moriarty P, Honnery D. Rise and Fall of the Car- bon Civilisation. London: Springer London; 2011. doi:10.1007/978-1-84996-483-8
• 12. Nasiritousi N. NGOs and the environment. In: Da- vies T, ed. Routledge Handbook of NGOs and In- ternational Relations. Routledge; 2019:329–342. doi:10.4324/9781315268927
• 13. Bernauer T, Betzold C. Civil Society in Global Environ- mental Governance. J Environ Dev. 2012;21(1):62–66. doi:10.1177/1070496511435551
• 14. Bernauer T, Gampfer R. Effects of civil society involvement on popular legitimacy of global environmental governance. Glob Environ Chang. 2013;23(2):439–449. doi:10.1016/j.gloenvcha.2013.01.001
• 15. Yang Y, Egelund Holgaard J. The important role of civil society groups in eco-innovation: a triple helix perspe- ctive. J Knowledge-based Innov China. 2012;4(2):132– 148. doi:10.1108/17561411211235730
• 16. Holdsworth C. Why Volunteer? Understanding Mo- tivations For Student Volunteering. Br J Educ Stud. 2010;58(4):421–437. doi:10.1080/00071005.2010.527 666
• 17. Ajzen I, Fishbein M. The Influence of Attitudes on Be- havior. Handb attitudes. 2005:173–221.
• 18. Özgen N. Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları: Türkiye Örneği. Kastamonu Eğitim Derg. 2012;20(2):403–422. Mecmuası. 2004;57(3):117–127.
• 19. SinghNS,SharmaR,ParweenT,PatanjaliPK.Pesticide contamination and human health risk factor. In: Modern Age Environmental Problems and their Remediation. Springer; 2018:49–68. 53).
• 20. Wong KK. The environmental awareness of univer- sity students in Beijing, China. J Contemp China. 2003;12(36):519–536. doi:10.1080/10670560305472
• 21. Isabel R, Ph SR. Student Leadership Role for Environ- mental Protection. Asia Pacific Journal of Multidiscipli- nary Research. 2017;5(2):51–58.
• 22. Polat S, Kırpık C. Öğretmen Adaylarının Çevre Sorun- larına Yönelik Tutumları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fa- kültesi Derg. 2013;2(1):205–227.
• 23. ÖcalT.SosyalBilgilerÖğretmenAdaylarınınÇevreSo- runlarına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Marmara Coğrafya Derg. 2013;(27):333–352.
• 24. Güven E. Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Öğretmen Adaylarının Tutumlarının Belirlenmesi. GEFAD/GUJGEF. 2013;33(2):411–430.
• 25. Kahyaoğlu M, Özgen N. Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Derg. 2012;5(2):171–185.
• 26. Sadık F, Çakan H. Biyoloji Bölümü Öğrencilerinin Çev- re Bilgisi ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Düzey- leri. ÇÜ Sos Bilim Enstitüsü Derg. 2010;19(1):351–365.
• 27. Teksöz G, Şahin E, Ertepınar H. Çevre Okuryazar- lığı, Öğretmen Adayları ve Sürdürülebilir Bir Gele- cek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2010;(39):307–320.
• 28. Kayalı H. Sosyal Bilgiler, Türkçe ve Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tu- tumları. Marmara Coğrafya Derg. 2010:258–268.
• 29. Çınar N, Akduran F, Dede C, Altınkaynak S. Hemşire- lik Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunları- na Yönelik Tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Derg. 2010;(Sempozyum Özel Sayısı 2010):242–252.
• 30. ÖzdemirO,YıldızA,OcaktanE,SarışenÖ.Tıpfakülte- si öğrencilerinin çevre sorunları konusundaki farkında- lık ve duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi31. Ek HN, Kılıç N, Öğdüm P, Düzgün G, Şeker S. Adnan Menderes Üniversitesinin Farklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları. Kasta- monu Eğitim Derg. 2009;17(1):125–136.
• 31. Ek HN, Kılıç N, Öğdüm P, Düzgün G, Şeker S. Adnan Menderes Üniversitesinin Farklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları. Kasta- monu Eğitim Derg. 2009;17(1):125–136.
• 32. Özmen D, Çetinkaya AÇ, Nehir S. Üniversite Öğrenci- lerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. TSK Koru- yucu Hekim Bülteni. 2005;4(6):330–344.
• 33. Acungil Y. Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Davranış Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Çalış- ma: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği. Ankara Üniversitesi SBF Derg. 2020;75(3):1–36. doi:10.33630/ ausbf.780600
• 34. Gümüşhane Üniversitesi. Öğrenci Sayıları. https://obs. gumushane.edu.tr/oibs/public_stats/index.aspx. Publis- hed 2019. Erişim Kasım 10, 2019.
• 35. Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S. SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara. 2004;(s
• 36. Karadağ Y, Acar F. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayla- rının Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalıklarının İn- celenmesi. Uluslararası Sos Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Derg. 2020;4(1):62–78. doi:10.38015/sbyy.693956
• 37. Aydın F, Ünaldı ÜE. Coğrafya Öğretmen Adaylarının Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Tutumları. Kalem Eği- tim ve İnsan Bilim Derg. 2013;3(1):11–42.
• 38. Arık S, Yılmaz M. Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Çevre Kirliliği- ne Yönelik Metaforik Algıları. Kastamonu Eğitim Derg. 2017;25(3):1147–1164.
• 39. Sadık F, Sarı M. Student teachers’ attitudes towards en- vironmental problems and their level of environmental knowledge. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2010;3(39):129–141.
• 40. Straughan RD, Roberts JA. Environmental segmentati- on alternatives: a look at green consumer behavior in the new millennium. J Consum Mark. 1999;16(6):558–575.
• 41. Erol GH, Gezer K. Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Aday- larına Çevreye ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Int J Environ Sci Educ. 2006;1(1):65–77.
• 42. Şama E. Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Derg. 2003;23(2):99–110.
• 43. Çabuk B, Karacaoğlu C. Üniversite Öğrencilerinin Çev- re Duyarlılıklarının İncelenmesi. Ankara Univ Egit Bi- lim Fak Derg. 2003;36(1–2):189–198. doi:10.1501/Egi- fak_0000000079
• 44. Güşta Şahin H, Doğu S. Okul Öncesi Öğretmen Adayla- rının Çevre Sorunlarına İlişkin Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi. İlköğretim Online. 2018;17(3):1402–1416. doi:10.17051/ilkonline.2018.466359
• 45. Xiao C, McCright AM. Gender Differences in Environ- mental Concern: Revisiting the Institutional Trust Hy- pothesis in the USA. Environ Behav. 2015;47(1):17–37. doi:10.1177/0013916513491571
• 46. Zelezny LC, Chua P-P, Aldrich C. New Ways of Thinking about Environmentalism: Elaborating on Gen- der Differences in Environmentalism. J Soc Issues. 2000;56(3):443–457. doi:10.1111/0022-4537.00177
• 47. Kahyaoğlu M, Daban Ş, Yangın S. İlköğretim Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları. D.Ü. Ziya Gö- kalp Eğitim Fakültesi Derg. 2008;(11):42–52.
• 48. Davidson DJ, Freudenburg WR. Gender and environ- mental risk concerns: a review and analysis of avai- lable research. Environ Behav. 1996;28(3):302–339. Öğrencilerin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumu doi:10.1177/0013916596283003
• 49. Bord RJ, O’Connor RE. The gender gap in environmen- tal attitudes: The case of perceived vulnerability to risk. Soc Sci Q. 1997;78(4):830–840.
• 50. Xiao C, McCright AM. Explaining Gender Differences in Concern about Environmental Problems in the United States. Soc Nat Resour. 2012;25(11):1067–1084. doi:10. 1080/08941920.2011.651191