İSLAM VE OSMANLI CEZA HUKUKUNDA KAZF SUÇU

Yıl 2018, Cilt: XXII Sayı: 3-4, 313 - 392, 01.12.2018

Beşir Babayiğit

Öz

Çalışmanın konusu günümüzden dört bin yıl öncesindeki hukuk metinlerinde bile yer alan kazf suçudur. Kazf, bir kişiye onun zina ettiği isnadında bulunmak veya kişinin nesebini inkâr etmektir. Kur’an’da yer alan suçlardan biri olan kazf, çalışmamızda İslam ve Osmanlı ceza hukuku bakımından ayrıntılı olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmaya günümüz ceza hukuku açısından da şekil verilmeye gayret gösterilmiştir Ayrıca kazfin günümüzde ayrı bir suç olarak yer alıp almamasının gerekliliği çalışmada sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kazf, iffete iftira, zina iftirası, hakaret, iftira

KAZF (FALSE ACCUSATION OF FORNICATION WITHOUT EVIDENCE) CRIME IN THE ISLAMIC AND OTTOMAN PENAL LAW

Öz

The subject of the study is kazf crime, which takes place in law texts that are four thousand years ago. Kazf means to accuse that he/she fornicated or to blame him/her as illegitimate. Kazf, one of the crimes in the Quran, has been discussed in detail on our study in terms of Islamic and Ottoman’ penal law. It has been showed maximum effort to shape this study from the point of today’s penal law. Additionally, the necessity has been examined whether kazf should be taken place as a separate crime today or not.

Anahtar Kelimeler

Kazf, slander of pudicity, slander of fornication, defamation, slander

Kaynakça

• Akbulut, Berrin (2017) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Akgündüz, Ahmed (2011) İslam ve Osmanlı Hukuku Külliyatı Kamu Hukuku, 1. Cilt, Ankara, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları (Akgündüz, Kamu Hukuku).
• Akgündüz, Ahmed (1999) “Kanunnâmelerdeki Ceza Hukuku Hükümleri ve Şer’î Tahlili” İslâmi Araştırmalar Dergisi, C. 12, S. 1, s. 1-16 (Akgündüz, Kanunnâmelerdeki Ceza).
• Akgündüz, Ahmed (1990) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 1. Kitap Osmanlı Hukukuna Giriş ve Fatih Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 1. Kitap).
• Akgündüz, Ahmed (1990) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 2. Kitap II. Bâyezid Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 2. Kitap).
• Akgündüz, Ahmed (1991) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 3. Kitap Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 3. Kitap).
• Akgündüz, Ahmed (1992) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 4. Kitap Kanunî Devri Kanunnâmeleri, I. Kısım Merkezî ve Umumî Kanunnâmeler, İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 4. Kitap).
• Akgündüz, Ahmed (1993) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 6. Kitap Kanunî Devri Kanunnâmeleri, II. Kısım Eyâlet Kanunnâmeleri (II), İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 6. Kitap).
• Akgündüz, Ahmed (1994) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 8/I. Kitap III. Murad Devri Kanunnâmeleri, 8/II. Kitap III. Mehmed Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 8/I. Kitap).
• Akgündüz, Ahmed (1996) Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, 9/I. Kitap I. Ahmed Devri Kanunnâmeleri, 9/II. Kitap II. Osman Devri Kanunnâmeleri, İstanbul, Fey Vakfı Yayınları (Akgündüz, 9/II. Kitap).
• Akman, Mehmet (2004) Osmanlı Devleti’nde Ceza Yargılaması, İstanbul, Eren Yayıncılık.
• Aksu, Ali (2004) “İfk Olayı Üzerine Bir Değerlendirme (Sebep ve Sonuçları Açısından)” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. VIII/1, s. 1-21.
• Alacakaptan, Uğur (1961) Suçun Unsurları, Ankara, Ajans-Türk Matbaası.
• Artuk, M. Emin/Gökcen, Ahmet/Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim (2017) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi (Artuk/Gökcen/Alşahin/Çakır, Genel Hükümler).
• Artuk, M. Emin/Gökcen, Ahmet/ Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim (2017) Ceza Hukuku Özel Hükümler, 16. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi (Artuk/Gökcen/Alşahin/Çakır, Özel Hükümler).
• Âşûr, Muhammed Tâhir İbn (2013) İslâm Hukuk Felsefesi Gaye Problemi, İstanbul, Rağbet Yayınları (Çev.: Akyüz, Vecdi/Erdoğan, Mehmet).
• Avcı, Mustafa (2006) “İslâm’ın Ceza Hukukuna Katkısı” İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S. 8, s. 113-147 (Avcı, İslâm’ın Ceza).
• Avcı, Mustafa (2010) Osmanlı Ceza Hukuku Genel Hükümler, Konya, Mimoza Yayınları (Avcı, Genel Hükümler).
• Avcı, Mustafa (2014) Osmanlı Ceza Hukuku Özel Hükümler, Konya, Mimoza Yayınları (Avcı, Özel Hükümler).
• Avcı, Mustafa (2012) Türk Hukuk Tarihi Dersleri, Konya, Mimoza Yayınları (Avcı, Türk Hukuk).
• Aydın, M. Âkif (2009) Türk Hukuk Tarihi, 7. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı (2000) 82 Numaralı Mühimme Defteri (1026-1027 / 1617-1618) Özet-Transkripsiyon-İndeks ve Tıpkıbasım, Ankara.
• Bayındır, Abdülaziz (1984) Şer’iyye Sicilleri Işığında Osmanlılarda Muhakeme Usulleri, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Beccaria, Cesare (2004) Suçlar ve Cezalar Hakkında, Ankara, İmge Kitabevi.
• Beroje, Sahip (2007) Ceza Muhâkemesi Hukuku Açısından İslâm İspat Hukuku, Ankara, FCR Yayınları.
• Büyükbaş, Nazım (2013) “İslam Ceza Hukukunda Hadlerin Caydırıcılığı” Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2, 2013/II, s. 97-126.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem (2016) Türk Ceza Hukukuna Giriş, 9. Bası, İstanbul, Beta Yayınları (Centel/Zafer/Çakmut, Türk Ceza).
• Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem (2016) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, 3. Bası, İstanbul, Beta Yayınları (Centel/Zafer/Çakmut, Kişilere Karşı).
• Cezîrî, Abdurrahman (1993) Dört Mezhebe Göre İslâm Fıkhı, 7. Cilt, 3. Baskı, İstanbul, Çağrı Yayınları (Çev.: Keskin, Mehmet).
• Cin, Halil/Akgündüz, Ahmet (1990) Türk-İslam Hukuk Tarihi, 1. Cilt Kamu Hukuku, İstanbul, Timaş Yayınları.
• Cin, Halil/Akyılmaz, Gül (2014) Türk Hukuk Tarihi, 5. (İlave) Baskı, Konya, Sayram Yayıncılık.
• Çolak, Abdullah (2017) İslâm Hukuku (Ceza ve Borçlar), 2. Baskı, Ankara, Öncü Yayınevi (Çolak, İslâm Hukuku).
• Çolak, Mücahit (2011) “İslâm Hukukunda Ceza Ehliyeti Açısından Yaş Küçüklüğü” Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 35, s. 103-124 (Çolak, Yaş Küçüklüğü).
• Çöpoğlu, Binnaz (2008) Bolu Şer’iye Sicili, Bolu, Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Daştan, Eda (2014) Tophane 2 Numaralı Şeriye Sicili Defteri H. 966-967/1558-1560 (İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Demir, Abdullah (2011) Türk Hukuk Tarihi, İstanbul, Yitik Hazine Yayınları.
• Demirbaş, Timur (2016) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Demirtaş, H. Necâti (2011) Açıklamalı Osmanlı Fetvâları, İstanbul, Kubbealtı Yayınevi.
• Doğan, Hasan (2008) İslâm Hukukunda İftira Suçu ve Cezası, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir (1985) Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım, C. 1, 9. Bası, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Ekinci, Ekrem Buğra (2011) Hukukun Serüveni, İstanbul, Arı Sanat Yayınevi (Ekinci, Hukukun Serüveni).
• Ekinci, Ekrem Buğra (2016) Osmanlı Hukuku Adalet ve Mülk, 4. Baskı, Arı Sanat Yayınları, İstanbul (Ekinci, Osmanlı Hukuku).
• Erem, Faruk (1971) Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, 9. Baskı, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Erkocaaslan, Recep (2015) “Benî Müstakil Gazvesi Esnasında Ortaya Çıkan Nifak Hareketleri ve İfk Olayı” Diyanet İlmi Dergi, C. 51, S. 1, s. 129-158.
• Garofalo, Baron Raffaele (1957) Criminologia «Suç, Suçlu ve Ceza», İstanbul, Nurgök Yayıncılık (Çev.: Göklü, Muhittin).
• Gökcen, Ahmet (1989) Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanundaki Ceza Müeyyideleri, İstanbul.
• Hakeri, Hakan (2010) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem (2015) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Ankara, US-A Yayıncılık (Hafızoğulları/Özen, Genel Hükümler).
• Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem (2016) Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar, 5. Baskı, Ankara, US-A Yayıncılık (Hafızoğulları/Özen, Özel Hükümler).
• Haviland, William A./Prins, Harald E. L./Walrath, Dana/McBride, Bunny (2008) Kültürel Antropoloji, İstanbul, Kaknüs Yayınları (Çev.: Sarıoğlu, Erguvan/Deniz, İnan).
• İbn-i Abidin (1983) Redd’ül-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, 8. Cilt, İstanbul, Şamil Yayınevi (Çev.: Davudoğlu, Ahmed).
• İçel, Kayıhan (2016) Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yenilenmiş Bası, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Karaman, Hayrettin (1978) Mukayeseli İslâm Hukuku, İstanbul, İrfan Yayınevi.
• Kılınç, Ahmet (2014) Mukayeseli Hukuk ve Hukuk Tarihinde Teşhir Cezası, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan (2017) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi (Koca/Üzülmez, Genel Hükümler).
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan (2017) Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 4. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi (Koca/Üzülmez, Özel Hükümler).
• Koçak, Muhsin/Dalgın, Nihat/Şahin, Osman (2013) İslâm Hukuku, İstanbul, Ensar Yayıncılık.
• Kozak, İbrahim Erol (2011) Kadim Dönemler Genel Hukuk Tarihi, Ankara, Adalet Yayınevi.
• Örsten Esirgen, Seda (2015) “İslam-Osmanlı Ceza Hukukunda Zımmiler” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Mehmet Âkif Aydın’a Armağan Özel Sayı, C. 21, S. 2, s. 187-213.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker (2016) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi (Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, Genel Hükümler).
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker (2016) Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi (Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, Genel Hükümler).
• Özdil, Orhan/Gül, Mustafa Fırat/Azap, Eralp Yaşar (2014) Aksaray’ın Tek Şer’iyye Sicili, Ankara, TBB ve Aksaray Barosu Ortak Yayını.
• Özgenç, İzzet (2017) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Bası, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan (2016) Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 16. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Özer, Salim (2008) “Günahların Affında ve Cezaların Düşmesinde Tövbenin Etkisi” Bilimname, S. 14 (XIV), 2008/1, s. 79-107.
• Schacht, Joseph (1986) İslâm Hukukuna Giriş, Ankara, Ankara İlahiyat Fakültesi Yayınları (Çev.: Dağ, Mehmet/Şener, Abdulkadir).
• Serahsî (2011) Mebsût, 9. Cilt, İstanbul, Gümüşev Yayıncılık.
• Soyaslan, Doğan (2016) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları (Soyaslan, Genel Hükümler).
• Soyaslan, Doğan (2016) Ceza Hukuku Özel Hükümler, 11. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları (Soyaslan, Özel Hükümler).
• Şahin, Cumhur (2015) Ceza Muhakemesi Hukuku-I, 6. Bası, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Şahin, İskender (2013) “Dünya Hayatı Çerçevesinde Kur’an’da Yer Alan Fiilî Cezalar” Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 2, s. 61-110.
• Şeyh Bedreddin (2012) Fıkıh Ekolleri Arasındaki Tartışmalı Konuların İncelikleri (Letâifu’l-İşârât fi Beyâni’l-Mesâili’l-Hilâfiyyât), Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları (Editör: Apaydın, Yunus Hacı).
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat (2010) Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınevi.
• Toroslu, Nevzat/Toroslu, Haluk (2015) Ceza Hukuku Genel Kısım, 21. Baskı, Ankara, Savaş Yayınevi.
• Tosun, Mebrure/Yalvaç, Kadriye (1989) Sümer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Tuğlacı, Pars (1971) 20. Yüzyıl Ansiklopedik Türkçe Sözlük, 2. Cilt, İstanbul, Pars Yayınevi.
• Türcan, Talip (2015) İslâm Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Grafiker Yayınlar.
• Udeh, Abdülkadir (1976) İslam Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk, 1. Cilt, İstanbul, Özdemir Basımevi (Çev.: Nuri, Akif) (Udeh, İslam Ceza Hukuku, C. 1).
• Udeh, Abdülkadir (1978) İslam Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk, 3. Cilt, İstanbul, Özdemir Basımevi (Çev.: Nuri, Akif) (Udeh, İslam Ceza Hukuku, C. 3).
• Udeh, Abdülkadir (1979) İslam Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk, 4. Cilt, İstanbul, Özdemir Basımevi (Çev.: Nuri, Akif) (Udeh, İslam Ceza Hukuku, C. 4).
• Udeh, Abdulkadir (1992) İslam ve Beşeri Kanunlar, 3. Baskı, İstanbul, Ravza Yayınları (Çev.: Nuhoğlu, Mustafa) (Udeh, İslam ve Beşeri).
• Udeh, Abdulkadir (2012) Seküler Ceza Hukuku Kurumlarıyla Mukayeseli İslâm Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, İstanbul, Kayıhan Yayınları (Çev.: Şafak, Ali) (Udeh, Genel Hükümler).
• Udeh, Abdulkadir (2012) Seküler Ceza Hukuku Kurumlarıyla Mukayeseli İslâm Ceza Hukuku Özel Hükümler, 2. Baskı, İstanbul, Kayıhan Yayınları (Çev.: Şafak, Ali) (Udeh, Özel Hükümler).
• Uslu, Rifat (2015) “Beşeri Hukukla Karşılaştırmalı Olarak Ceza Hukukunun İslam Hukukundaki Yeri” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 8, S. 38, s. 1049-1055.
• Üçok, Coşkun/Mumcu, Ahmet/Bozkurt, Gülnihal (2011) Türk Hukuk Tarihi, 15. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Ünsal, Ahmet (2008) İslâm Ceza Hukukunda İnfaz Yetkisi, İstanbul, Mizan Yayınevi.
• Vehbe, Tevfik Ali (1974) “İslâm Hukukunda ve Mısır Hukukunda Kazif Suçu” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Ord. Prof. Dr. Sıddık Sami Onar Hatıra Sayısı, C. 39, S. 1-4, s. 417-425 (Çev.: Armağan, Servet).
• Yiğit, Yaşar (2004) “İnsanlık Onur ve Şerefinin Korunması Açısından Kazf Suçu ve Cezasının Değerlendirilmesi” Diyanet İlmi Dergi, S. 4, s. 131-144 (Yiğit, Kazf Suçu).
• Yiğit, Yaşar (2012) İslam Ceza Hukuku Hükümlerinin Yürürlüğü, Ankara, Sistem Ofset Yayıncılık (Yiğit, İslam Ceza).
• Zafer, Hamide (2016) Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, 5. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Zehra, Muhammed Ebu (1981) İslâm Hukuku Metodolojisi, 3. Baskı, Ankara, Fon Matbaası.
• Zeydan, Abdulkerim (1976) İslâm Hukukuna Giriş, İstanbul, Sırdaş Yayınları (Çev.: Şafak, Ali).
• http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf#/kuran-meal-2/nur-suresi-24/ayet-4/ diyanet-isleri-baskanligi-meali-1 s.e.t. 27.03.2017.
• http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf#/kuran-meal-2/nur-suresi-12/ayet-4/ diyanet-isleri-baskanligi-meali-1 s.e.t. 27.03.2017.
• http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf#/kuran-meal-2/nur-suresi-24/ayet-4/ diyanet -isleri-baskanligi-meali-1 s.e.t. 27.03.2017.
• http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf#/kuran-meal-2/mumtehine-suresi-60/ ayet- 12/diyanet-isleri-baskanligi-meali-1 s.e.t. 27.03.2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, BAB54, C. 20, s. 440, Hüküm No. 537, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=15468 s.e.t. 26. 07.2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, EYÜB82, C. 29, s. 131, Hüküm No. 146, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=19249 s.e.t. 26. 07.2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, GALATA90, C. 40, s. 217, Hüküm No. 253, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=23128 s.e.t. 26.07. 2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, ÜSKÜDAR01, C. 1, s. 159, Hüküm No. 154, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=154 s.e.t. 26.07. 2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, ÜSKÜDAR01, C. 1, s. 342, Hüküm No. 608, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=608 s.e.t. 26.07. 2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, ÜSKÜDAR02, C. 2, s. 96, Hüküm No. 85, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=911 s.e.t. 26.07. 2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, ÜSKÜDAR02, C. 2, s. 251, Hüküm No. 490, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=1316 s.e.t. 26.07. 2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, ÜSKÜDAR84, C. 10, s. 107, Hüküm No. 37, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=7329 s.e.t. 26.07. 2017.
• İstanbul Kadı Sicilleri, ÜSKÜDAR84, C. 10, s. 429, Hüküm No. 788, http://www.kadisicilleri.org/arascl/ayrmetin.php?idno=8086 s.e.t. 26.07. 2017.
• Fayda, Mustafa “Hz. Aişe'ye zina iftirası atılması olayı”, İslam Ansiklopedisi, C. 21, s. 508, http://www.islamansiklopedisi. info/dia/pdf /c21/c210344.pdf s.e.t. 31.07.2017.