Öz
Günümüz dünyasında devletlerin küresel ya da bölgesel düzeyde bir araya gelerek birliktelik oluşturduğunu söylemek mümkündür. Bu birliktelikler kimi zaman ekonomik kimi zaman kültürel kimi zaman askerî kimi zaman da siyasi birliktelikler olarak tezahür etmektedir. Özellikle 1991 yılında SSCB’nin dağılması ile birlikte Orta Asya’da ortaya çıkan bağımsız Türk cumhuriyetleri ile temasa geçen ve ilişkileri geliştirme gayreti gösteren Türkiye, 90’lı yıllarda TİKA ve TÜRKSOY gibi kuruluşlarla bölge ülkeleri ve halkları ile etkileşim içerisine girme gayreti göstermiştir. Aynı şekilde bölgede ihdas edilen bağımsız cumhuriyetlerin de Türkiye’ye karşı göstermiş olduğu teveccüh 2008 yılına gelindiğinde TÜRKPA’nın kuruluşuna vesile olmuştur. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan’ın 2008 yılında bir araya gelerek kurduğu TÜRKPA, ilişkilerin her platformda geliştirildiğinin bir göstergesi olmuştur. Nitekim bu çalışma parlamenter diplomasi çerçevesinde bölgesel bir bütünleşme hamlesi olarak ön plana çıkan TÜRKPA’nın oluşumu, kurumsal yapısı ve üye ülkelerin parlamenter sistem görünümleri çerçevesinde incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
TÜRKPA Parlamenter Diplomasi Dış politika Bölgesel bütünleşme
Kaynakça
- akorda.kz. (1995), “Kazakistan Cumhuriyeti Anayasası”, İnternet Adresi: https://www.akorda.kz/en/official_documents/constitution, Erişim Tarihi: 13.05.2023.
- anayasa.gov. (1982), “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası”, İnternet Adresi: https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/, Erişim Tarihi: 13.05.2023.
- Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası. (1995), “Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası”, İnternet Adresi: https://www.meclis.gov.az/news-az.php?id=3&lang=az, Erişim Tarihi: 13.05.2023.
- DEDEOĞLU, Beril (2015), Uluslararası İlişkilerde Özel Bir Alan, Bölgesel Bütünleşme, Kuramlar - Yaklaşımlar - Modeller. Yeniyüzyıl Yayınları, İstanbul.
- ERDOĞAN, Hakan (2014), “Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesinin (TÜRKPA) Uluslararası Hukuki Kişiliği”, Yasama Dergisi (27): 5-30.
- ERGÜL, Ozan ve Abdullayev, Cavid (1998), “Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(4): 221-278.
- gov.kg. (2023), “Kırgız Cumhuriyeti Anayasası”, İnternet Adresi: https://www.gov.kg/ky/p/constitution, Erişim Tarihi: 11.05.2023.
- HALE, William (2021), 1774'ten Günümüze Türk Dış Politikası, Çev.: N. Uslu, Serbest Akademi, Ankara.
- ipu.org. (2023), “About the IPU – Members”, İnternet Adresi: https://www.ipu.org/about-ipu/members, Erişim Tarihi: 25.05.2023.
- kenesh.kg. (2016), www.kenesh.kg. 05 10, 2023 tarihinde Kırgız Parlamentosu Tarihi: http://www.kenesh.kg/ru/article/show/38/istoriya-kirgizskogo-parlamenta adresinden alındı
- MACHLUP, Fritz (1978), A History of Thought on Economic Integration, Mac Millan Press, London.
- NALÇINKAYA, Öznur (2022), Algı Yönetiminde Yumuşak Güç, Adalet Yayınevi, Ankara.
- ÖZDAL, Barış ve KARACA, Kutay (2020), Diplomasi Tarihi I, 4. Baskı, Dora Basım-Yayın Dağıtım, Bursa.
- ÖZKAN, Ahmet (2022), Dış Politika ve Güvenlik Ekseninde Erdoğan Türkiye'si ve Putin Rusya'sı, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
- PURTAŞ, Fırat (2013), “Türk Dış Politikasının Yükselen Değeri: Kültürel Diplomasi”, Gazi Akademik Bakış, 7(3): 1-14.
- REHİMLİ, Recep (2020), “Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Devlet Yönetimi Yapısı ve Siyasal Sistemi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1): 364-384.
- SÖNMEZOĞLU, Faruk (2017), Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, DER Yayınları, İstanbul.
- tbmm.gov.tr (2023a), “TÜRKPA Dönem Başkanlığı Türkiye'ye Geçti”, İnternet Adresi: www.tbmm.gov.tr, Erişim Tarihi: 16.05.2023.
- tbmm.gov.tr (2023b), “TÜRKPA Ankara Deklarasyonu Kabul Edildi”, İnternet Adresi: https://www.tbmm.gov.tr/Haber/Detay?Id=705da86a-ae6e-4071-b516-0187c8bb1d11.
- TUNCER, Hüner (1982), “Eski ve Yeni Diplomasi (Doktora Tez Özeti)”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 37(1): 251-257.
- turk-pa.org (2023), “TÜRKPA Hakkında”. İnternet Adresi: https://turk-pa.org/about, Erişim Tarihi: 06.05.2023.
- turk-pa.org/az (2023), “Azerbaycan Ulusal Delegasyonu”, İnternet Adresi: https://turk-pa.org/delegation/az, Erişim Tarihi: 06.05.2023.
- turk-pa.org/declaration (2023), “Deklarasyonlar”, İnternet Adresi: https://turk-pa.org/declaration/all, Erişim Tarihi: 05.05.2023.
- turk-pa.org/kg. (2023), “Kırgızistan Ulusal Delegasyonu”, İnternet Adresi: https://turk-pa.org/delegation/kg, Erişim Tarihi: 06.05.2023.
- turk-pa.org/kz. (2023), “Kazakistan Ulusal Delegasyonu”. İnternet Adresi: https://turk-pa.org/delegation/kz, Erişim Tarihi: 06.05.2023.
- turk-pa.org/tr (2023), “Türkiye Ulusal Delegasyonu”, İnternet Adresi: https://turk-pa.org/delegation/tr, Erişim Tarihi: 06.05.2023
- TÜRKPA (2008), Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi İstanbul Anlaşması. Anlaşma, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Politika ve Yönetim (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Kabul Tarihi | 22 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 5 Sayı: 1 |
