TURİZM COĞRAFYASINDA YENİ EĞİLİMLER: BİBLİYOMETRİK GÖSTERGELER ÜZERİNDEN BİR AĞ ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 2, 297 - 319, 29.12.2020

İsmet Güney , Mehmet Somuncu

Öz

Toplumsal bir olgu olarak sürekli bir değişim içerisinde olan turizm, bir araştırma olgusu olarak da sürekli değişmektedir. Bu araştırma, turizmi bilimsel bir olgu olarak inceleyen turizm coğrafyasının bu olguyu ele alış biçiminin zamansal olarak nasıl değiştiğini irdelemektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, sayısal verilerle turizm coğrafyasındaki yeni kavramları irdeleyip, Türkiye’de yapılacak olan turizm coğrafyası araştırmaları için somut öneriler sunmaktır. Araştırmada şu sorulara yanıt aranmıştır. Bilimsel çalışmalarda turizm coğrafyasında ana ve yeni temalar nelerdir? Bu bağlamda hangi kavramlar öne çıkmaktadır? Bu araştırma sorularının yanıtlanabilmesi için turizm coğrafyası için en önemli dergilerden biri olan Tourism Geographies dergisi seçilmiştir. Tourism Geographies dergisinde yayımlanan 774 yazının başlık, anahtar kelimeler ve özet bölümlerinden oluşan bir veri seti VOSviewer programı kullanılarak bibliyometrik ağ analizi yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre turizm coğrafyasında ekonomik coğrafya ve fiziki coğrafya temelli turizm araştırmalarına ek olarak post-modern durumun ve temaların batıdaki turizm coğrafyası araştırmalarında belirgin bir varlığı söz konusudur. Dolayısıyla Türkiye’de yapılan turizm coğrafyası çalışmalarından çok farklı kavram ve temalar kullanılmaktadır. Bu nedenle farklılıkların araştırma boyunca incelenmesi, Türkiye’de turizm coğrafyası konusunda özellikle araştırma alanına yeni giren araştırmacılara katkı sağlanması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm Coğrafyası, Yeni eğilimler, Yeni kavramlar, Bibliyometrik ağ analizi, Vosviewer

New trends in tourism geography: A network analysis using bibliometric indicators

Öz

Tourism, as a constantly changing social phenomenon, is constantly changing as a research phenomenon. This research aims to understand how tourism geography, which examines tourism as a scientific phenomenon, changes the way it handles this phenomenon. The main aim is, in this regard, to examine new concepts in tourism geography by using a quantitative data set in tourism geography in order to present concrete proposals for tourism geogrphy researchers in Turkey. The research answers to the following questions. What are the main and new themes in tourism geography in scientific studies? What concepts stand out in this context? In order to answer these research questions, one of the most important journals for tourism geography, Tourism Geographies Journal was selected. A bibliometric network analysis was carried out by using the data set of 774 works published in the journal. Their titles, keywords and summary sections have been analysied and the results have been evaluated. According to the findings, in addition to tourism studies based on economic geography and physical geography in tourism geography, post-modern status and themes have a prominent presence in western tourism geography research. Therefore, the geography of tourism concepts and themes are used in many different studies in Turkey. Therefore, throughout the study to examine the differences in geography of tourism in Turkey it is expected to contribute to new entrants, especially researchers in the field of research.

Anahtar Kelimeler

Tourism geography, new trends, new consepts, bibliometric network analysis, VOSviewer

Kaynakça

• Al, U., Sezen, U., ve Soydal, İ. 2012. Türkiye’nin bilimsel yayınlarının sosyal ağ analizi yöntemiyle değerlendirilmesi. TÜBİTAK Social Sciences and Humanities Research Group-Project No: SOBAG 110K044). Ankara, 2012.
• Allix, A. 1922. The geography of fairs: illustrated by old-world examples. Geographical Review, 12(4), 532-569. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/208590?seq=1#metadata_info_tab_contents
• Board, C., Brunsden, D., Gerrard, J., Morgan, B.S., Morley, C.D. ve Thornes, J.B. 1978. “Leisure and the countryside: The example of the Dartmoor National Park’, in J.Blunden, P.Haggett, C.Hamnett and P.Sarre (eds) Fundamentals of Human Geography: A Reader, London: Harper & Row, S. 44–52.
• Britton, S. 1991. Tourism, capital and place: towards a critical geography of tourism. Environment and Planning D: Society and Space, 9: 451–478. https://doi.org/10.1068/d090451
• Butler, R. W. 1980. The concept of a tourist area cycle of evolution: İmplications for management of resources. Canadian Geographer, 24(1), 5-12. https://doi.org/10.1111/j.1541-0064.1980.tb00970.x
• Butler, R. W. 2000. Tourism and the environment: A geographical perspective, Tourism Geographies, 2(3), 337–58. https://doi.org/10.1080/14616680050082553
• Butler, R. W. 2004. Geographical research on tourism, recreation and leisure: Origins, eras and directions, Tourism Geographies, 6(2), 143–62. https://doi.org/10.1080/1461668042000208453
• Carhart, A. H. 1920. Recreation in the forests. American Forests, 26, 268-72.
• Coppock, J. T., & Duffield, B. S. 1975. Recreation in the countryside. A spatial analysis. Macmillan: London.
• Coppock, J.T. 1977 ‘Tourism as a tool for regional development’, in B.S.Duffield (ed.) Tourism: A Tool for Regional Development, Edinburgh: Tourism and Recreation Research Unit, University of Edinburgh, pp. 1.1–1.5.
• Cosgrove, I., & Jackson, R. 1972. The Geography of Leisure and Recreation. Hutchinson, London.
• Crisler, R. M., & Hunt, M. S. 1952. Recreation Regions of Missouri. Journal of Geography, 51(1), 30-39. https://doi.org/10.1080/00221345208982728
• Crouch, D. (ed.) 1999. Leisure/Tourism Geographies: Practices and Geographical Knowledge. London: Routledge.
• Çakır, O. 2014. İstanbul Üniversitesi İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü ve Lisansüstü Turizm Programlarının Kurumsal Tarihi. III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi. 719-732. Kuşadası/Aydın. Türkiye.
• Eiselen, E. 1945. The Tourist Industry of a Modern Highway: US 16 in South Dakota. Economic Geography, 21(3), 221-230. https://www.jstor.org/stable/141298?seq=1#metadata_info_tab_contents
• Emekli, G. 2006. Coğrafya, kültür ve turizm: Kültürel turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15(1-2), 51-59.
• Freeman, L.C. 2004. The Development of Social Network Analysis: A Study İn The Sociology of Science. Vancouver: Empirical Press.
• Gilbert, E. W. 1939. The growth of Inland and seaside health resorts in England1. Scottish Geographical Magazine, 55(1), 16-35. https://doi.org/10.1080/00369223908735100
• Gold, R. and Ward, S.V. (eds) 1994. Place Promotion. The Use of Publicity and Marketing to Sell Towns and Regions. Chichester: Wiley.
• Graves, W. P. 1920. Gynecology. WB Saunders Company.
• Güney, İ., ve Somuncu, M. 2017. Coğrafyacıların turizm disiplinine akademik katkıları:“Annals of Tourısm Research” dergisi üzerinden betimsel bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 54(10), 453-462.
• Hall, C. M. 2009. Geography of tourism. Encyclopedia of Life Support Systems, 176-197. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.05.014
• Hall, C. M. 2013. Framing tourism geography: Notes from the underground. Annals of Tourism Research, 43, 601-623. https://doi.org/10.1016/j.annals.2013.06.007
• Hall, C. M., & Page, S. J. 2009. Progress in tourism management: From the geography of tourism to geographies of tourism–A review. Tourism Management, 30(1), 3-16. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.05.014
• Hall, C.Michael & Page, Stephen J. 2006. The geography of tourısm and recreatıon. (3rd ed.). London & New York: Routledge.
• Karagöz, D., ve Kozak, N. 2014. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi’nin bibliyometrik analizi: Araştırma konuları ve kurumlar arası iş birliğinin sosyal ağ analizi ile incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 28(1), 47-61.
• Kervankıran İ., Eteman Sert F., ve Şardağ A., 2019. Türkiye’de turizm coğrafyası araştırmalarında disipliner ilişkinin sosyal ağ analizi ile incelenmesi, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(3), 938-965.
• Kervankıran, İ. ve Şardağ, A. 2019. Tourism geography researches in Turkey: A content analysis for graduate theses. International Journal of Geography and Geography Education, 39, 151-170. https://doi.org/10.32003/iggei.490913
• Kervankıran, i., Eteman, F. S., ve Çuhadar, M. 2018. Türkiye’de iç turizm hareketlerinin sosyal ağ analizi ile incelenmesi, Turizm Akademik Dergisi, 5(1), 28-49.
• Kozak, M. 2018, Akademik yazım: ilkeler, uygulamalar, örnekler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, M. A., Evren, S., ve Çakır, O. 2013. Tarihsel süreç içinde turizm paradigması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1), 7-22.
• Kozak, N. 2000. Türkiye’de akademik turizm literatürünün gelişim süreci üzerine bir inceleme. DAÜ: Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 15-55.
• Lavery, P. (ed.) 1971. Recreational Geography, Newton Abbott: David and Charles.
• Lew, A. A. (2001). Literature review: Defining a geography of tourism. Tourism Geographies, 3(1), 105-114. https://doi.org/10.1080/14616680010008739
• Lucas, R. C. 1964. The recreational capacity of the Quetico-Superior area (Vol. 15). Lake States Forest Experiment Station, Forest Service, US Department of Agriculture.
• Mathieson, A. ve Wall, G. 1982. Tourism: Economic, Physical and Social Impacts, London: Longman.
• Matley, I. M. 1976. The geography of international tourism. Washington, DC: Association of American Geographers.
• Meinecke, E. P. 1929. The effect of excessive tourist travel on the California Redwood parks. State Printing Office.
• Mercer, D. C. 1970. The geography of leisure-a contemporary growth point. Geography: Journal of the Geographical Association, 55(3), 261. https://search.proquest.com/openview/689d1652ce2b40d1a39a7d6f4f7ab8ca/1?pq-origsite=gscholar&cbl=1818801
• Mitchell, L. S. 1969. Recreatıonal geography: evolutıon and research needs. The Professional Geographer, 21(2), 117-119. https://doi.org/10.1111/j.0033-0124.1969.00117.x
• Morris, S. A., ve Van der Veer Martens, B. 2008. Mapping research specialties. Annual Review of İnformation Science And Technology, 42, 213-295. https://doi.org/10.1002/aris.2008.1440420113
• Mowforth, M. and Munt, I. 2003. Tourism and Sustainability: Development and New Tourism in the Third World, 2nd edn. London: Routledge.
• Murphy, P. 1985. Tourism. A Community Approach. London: Methuen.
• Murphy, R. E. 1963. Geography and outdoor recreation: An opportunity and an obligation. The Professional Geographer, 15(5), 33-34. https://doi.org/10.1111/j.0033-0124.1963.033_i.x
• Nepal, S. K. 2009. Traditions and trends: A review of geographical scholarship in tourism. Tourism Geographies, 11(1), 2-22. https://doi.org/10.1080/14616680802643219
• Özgüç, N. 2003. Turizm coğrafyası (4. bs). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Patmore, J.A. 1983 Recreation and Resources: Leisure Patterns and Leisure Places, Oxford: Blackwell.
• Pearce, D.G. 1981 Tourist Development, Harlow: Longman.
• Pearce, D.G. 1987. Motel location and choice in Christchurch, New Zealand Geographer, 43(1): 10–17. https://doi.org/10.1111/j.1745-7939.1987.tb01203.x
• Pearce, D.G. 1995. Tourism today: A geographical analysis. (2nd ed.). Harlow: Longman.
• Pigram, J.J. 1983 Outdoor Recreation and Resource Management, London: Croom Helm.
• Robinson, H. 1976. A geography of tourism. MacDonald & Evans.
• Shaw, G. and Williams, A.M. 1994 Critical Issues in Tourism: A Geographical Perspective, Oxford: Blackwell: ch. 1.
• Smith, S.L.J. 1983. Recreational Geography, Harlow: Longman.
• Şardağ, A. 2016. Türkiye'de coğrafya alanında turizm ile ilgili yapılan lisansüstü tezler üzerine bir içerik analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Tekeli, İ. 2010. Çok Paradigmalı Bir Sosyal Bilim Alanında Yaşamak. İ. Tekeli içinde, Mekansal ve Toplumsal Olanın Bilgibilimi Yazıları (s. 237-248). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tindall, D.B. ve Wellman, B. 2001. Canada as social structure: Social network analysis and Canadian Sociology. The Canadian Journal of Sociology, 26, 265-308. https://www.jstor.org/stable/3341889?casa_token=9vsM6XRtObYAAAAA:oBmy7QCXm0p9eGoeO3lSd_cWxhUiW-F-w6mq8_WsfyHR6y7WDM4HVUJ2-PQGzdLADXjMpoKEnAn0BGE_doHEHfjoURCB3qpeW4hhqjbr_xdODtR_vSmMqQ&seq=1#metadata_info_tab_contents
• Ullman, E. L. 1954. Amenities as a factor in regional growth. Geographical Review, 44(1), 119-132. https://www.jstor.org/stable/211789?casa_token=TMGESkEscTsAAAAA:HfxU9D1vAqSGLqgVuUJbNLl642rSWCP9E9xgqlzIi4BHo0HG10Nu2iKmQQkToZpR8hAdiyO7O9uCpHuQOnd8C8Vnfe-spYQwQrhNAUUcgwOr6b2BxJg0Vw&seq=1#metadata_info_tab_contents
• Ullman, Edward L. ve Volk, D.J. 1961. An Operational Model for Predicting Reservoir Attendance and Benefits: İmplications of a Location Approach to Water Recreation, Papers of the Michigan Academy of Science, Arts and Letters, S. 47, s. 473–84.