Sınırları Aşanlar: Türkiye’den Yurtdışına Seyahat Eden Kadınların Deneyimleri

Yıl 2023, Cilt: 32 Sayı: Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı, 91 - 110, 29.10.2023

Kübra İskenderoğlu İsmail Kervankıran

https://doi.org/10.51800/ecd.1307060

Öz

Günümüzde iki milyara yaklaşan bir uluslararası seyahat hareketliliğinden bahsetmek mümkündür. Bu hareketlilik Türkiye’de de her geçen gün artmakla birlikte kadınların yurtdışına olan seyahatlerinin erkeklere oranla daha az sayıda olduğu göze çarpmaktadır. Bu sorunsaldan yola çıkarak çalışmanın amacı, kadınların erkeklere oranla yurtdışına seyahatlerinin önündeki engellerin neler olduğunu, bu engellerle nasıl mücadele ettiklerini boş zaman kısıtlamaları teorisi ile incelemek ve yurtdışına seyahat eden kadınların seyahat deneyimlerini, motivasyonlarını ve kısıtlayıcıları ortaya çıkarmaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi uygulanmış olup Türkiye’nin 13 farklı ilinde yaşayan 40 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları katılımcı kadınları kişisel kısıtlamalar kategorisinde en çok etkileyen faktörün özgüven eksikliği olduğunu, toplumsal kısıtlamalar kategorisinde toplumsal cinsiyet konumlandırmaları ve eşitsizliği olduğunu, yapısal kısıtlamalar kategorisinde ise finansal kaynak eksikliği olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Seyahat, Gezgin Kadınlar, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği, Feminist Coğrafya

Overcoming Barriers: Experiences of Women Traveling Abroad from Turkey

Öz

Today, there is an international travel mobility of nearly two billion. This mobility is increasing day by day in Turkey as well. However, it is seen that women travel abroad less than men. Starting from this problematic, the aim of the study is to examine what are the barriers for women to travel abroad compared to men, and how they struggle with these barriers with the theory of leisure time constraints. It is also to explore the travel experiences, motivations and constraints of women traveling abroad. In this study, qualitative research method was applied. In the study, in-depth interviews were conducted with 40 participants living in 13 different provinces of Turkey. According to the research findings, the factor that most affects women in the category of personal restrictions is lack of self-confidence, gender positioning and inequality in the category of social constraints, and lack of financial resources in the category of structural constraints. As a result, women participate in travel activities by developing various struggle strategies, travel experiences affect women's lives and change their perspectives. In addition, travel experiences, preferences and limitations of secular and conservative women differ from each other.

Anahtar Kelimeler

Travel, Traveler Women, Gender İnequality, Feminist Geography

Kaynakça

• Aitchison, C. C. (2005). Feminist and Gender Perspectives in Tourism Studies: The Social-Cultural Nexus of Critical and Cultural Theories. Tourist Studies, 5(3), ss. 207-224.
• Akçaoğlu, A. (2018). Zarif ve Dinen Makbul, Muhafazakâr Üst-Orta Sınıfın Habitusu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Alexandris, K. & Carroll, B. (1997). An Analysis of Leisure Constraints Based on Different Recreational Sport Participation Levels: Results From a Study in Greece. Leisure Sciences, 19(1), ss. 1-15.
• Alexandris, K., Du, J., Funk, D. & Theodorakis, N.D. (2017). Leisure Constraints and The Psychological Continuum Model: A Study Among Recreational Mountain Skiers. Leisure Studies, 36(5), ss. 670-683.
• Arab-Moghaddam, N., Henderson, K. A. & Sheikholeslami, R. (2007). Women's Leisure and Constraints to Participation: Iranian Perspectives. Journal of Leisure Research, 39(1), ss.109-126.
• Arslanalp, M. (2019). Yoldaki Kadınlar: Gezi Anlatılarında Toplumsal Cinsiyet ve Sınırları Aşmak. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aslantürk, E. & Unur, K. (2019). Yalnız Seyahat Eden Kadınların Seyahat Deneyimleri. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(3), ss.493-514.
• Bali, R.N. (2020). Tarz-ı Hayattan Life Style’a Yeni Seçkinler, Yeni Mekânlar, Yeni Yaşamlar. 13. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları
• Beauvoir, S. de (1993). İkinci Cins. Çev. Bertan Onaran, 7. Baskı, İstanbul: Payel Yayınları.
• Berdychevsky, L. & Gibson, H. J. (2015). Phenomenology of Young Women's Sexual Risk-Taking in Tourism. Tourism Management, 46, ss.299-310.
• Brown, L. & Osman, H. (2017). The Female Tourist Experience in Egypt as an Islamic Destination. Annals of Tourism Research, 63, ss.12-22.
• Cesur, M. (2014). Tek Başına Seyahat Eden Kadın Turistlerin Seyahat Kısıtlayıcıları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
• Crawford, D. W. & Godbey, G. (1987). Reconceptualizing Barriers to Family Leisure. Leisure Sciences, 9(2), ss. 119-127.
• Crawford, D. W., Jackson, E. L. ve Godbey, G. (1991). A Hierarchical Model of Leisure Constraints. Leisure Sciences, 13(4), ss. 309-320.
• Deniz, A. & Kervankıran, İ. (2020). Labour Force Participation and Violence: A Research About Female Tourism Workers in Turkey, İçinde İçinde P. Vizcaino, H. Jeffrey ve C. Eger (Edt.) Tourism and Gender-Based Violence Challenging Inequalities (s:65-79). UK: CABI
• Elkin, L. (2018). Flanöz: Şehirde Yürüyen Kadınlar. (Çev. Doğacan Dilcun Doğan). İstanbul: Nebula Kitap. Ertit, V. (2020). Endişeli Muhafazakârlar Çağı: Dinden Uzaklaşan Türkiye, Ankara: Orient Yayınları.
• Franklin, A. (2003). Tourism (An Introduction), Londra: Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.
• Godbey, G., Crawford, D. W. & Shen, X. S. (2010). Assessing Hierarchical Leisure Constraints Theory After Two Decades. Journal of Leisure Research, 42(1), ss. 111-134.
• Green, E. & Singleton, C. (2006). Risky Bodies at Leisure: Young Women Negotiating Space and Place. Sociology Research, 40(5), ss. 853-871.
• Henderson, K. A. (1991). The Contribution of Feminism to an Understanding of Leisure Constraints. Journal of Leisure Research, 23(4), ss. 363-377.
• Henderson, K. A. & Bialeschki, M. D. (1993). Fear as a Constraint to Active Lifestyles for Females. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 64(1), ss. 44-47.
• Hudson, S. (2000). The Segmentation of Potential Tourists: Constraint Differences Between Men and Women. Journal of Travel Research, 38(4), ss.363-368.
• Jackson, E. L. (2000). Will Research on Leisure Constraints Still be Relevant in The Twenty-First Century?. Journal of leisure Research, 32(1), ss. 62-68.
• Jackson, E. L., Crawford, D. W. & Godbey, G. (1993). Negotiation of Leisure Constraints. Leisure Sciences, 15(1), ss.1-11.
• Jackson, E. L. & Henderson, K. A. (1995). Gender Based Analysis of Leisure Constraints. Leisure Sciences, 17(1), ss.31-51.
• Jordan, F. & Aitchison, C. (2008). Tourism and the Sexualisation of the Gaze: Solo Female Tourists Experiences of Gendered Power, Surveillance and Embodiment. Leisure Studies, 27(3), ss. 329-349.
• Jordan, F. & Gibson, H. (2005). We're Not Stupid... But We'll Not Stay Home Either: Experiences of Solo Women Travelers. Tourism Review International, 9(2), ss.195-211.
• Kaba, B. & Emekli, G. (2018). Turizmde Yükselen Bir Eğilim: Yalnız Seyahat Eden Kadın Gezginler (Türkiye Örneği). Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), ss.111-126.
• Kaçar, S. (2021). Turizm Mekânlarında Yaşlı Kadınların Gündelik Hayat Pratikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kaçar, S. & Kervankıran, İ. (2023). Gündelik Hayatın İzini Sürmek: Yaşlı Kadınların Gündelik Hayat Bilgisinden Turizm Mekânlarına Erişimlerini, Mekânsal Deneyimlerini ve Sınırlılıklarını Anlamak. Fe Dergi, 15, ss.122-146
• Kervankıran, İ., Deniz, A. & İlban, K. (2022). The travel pattern and experiences of Turkish female outbound tourists. In C. Michael Hall, Siamak Seyfi, S. Mostafa Rasoolimanesh (Eds.) Contemporary Muslim Travel Cultures Practices, Complexities and Emerging Issues. (p. 183-197) London: Routledge.
• Kervankıran, İ. & Bağmancı, M. F. (2020). Turizm Hareketliliğine Karşı İstikametten Bakmak: Türkiye’den Yurtdışına Olan Seyahatlerin Görünümü. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), ss. 686-712.
• Kinnaird, V. & Hall, D. (1996). Understanding Tourism Processes: A Gender-Aware Framework. Tourism Management, 17(2), ss.95-102.
• Lenskyj, H. (1988). Measured Time: Women, Sport and Leisure. Leisure Studies, 7(3), ss. 233-240.
• Löschburg, W. (1998). Seyahatin Kültür Tarihi (J. Traub, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Moal, G. M. (2020). The Travel Constraints Faced by Retired Travelers in the 21st. Journal of Consumer Marketing, 38(1), ss. 69-77.
• Nyaupane, G. P. & Andereck, K. L. (2008). Understanding Travel Constraints: Application and Extension of a Leisure Constraints Model. Journal of Travel Research, 46(4), ss. 433-439.
• Orakani, S. N., Smith, K. & Weaver, A. (2021). Reframing the Experiences of Travellers With Mobility Impairments: Enhancing the Leisure Constraints Model. Journal of Hospitality and Tourism Management, 47, ss. 84-92.
• Öz, Ş. M. & Turan, P. (2021). Kadının Güçlenmesi Kapsamında Yaşlı Kadınların Çalışma Hayatına Katılmalarındaki İmkân ve Kısıtların Belirlenmesi Üzerine Nitel Bir Çalışma: Karabük İli Örneği. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 5(2), 30-47.
• Pekiner, A. B. (2019). Yalnız Seyahat Eden Kadınların Motivasyon ve Deneyimleri: Diyarbakır’ı Ziyaret Eden Kadınlar Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Batman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
• Pennington-Gray, L. A. & Kerstetter, D. L. (2002). Testing a Constraints Model Within the Context of Nature-Based Tourism. Journal of Travel Research, 40(4), ss. 416-423.
• Philipp, S. F. (1995). Race and Leisure Constraints. Leisure Sciences, 17(2), ss. 109-120.
• Raymore, L., Godbey, G., Crawford, D. & Eye, A.v. (1993). Nature and Process of Leisure Constraints: An Empirical Test. Leisure Sciences, 15(2), ss. 99-113.
• Seow, D. & Brown, L. (2018). The Solo Female Asian Tourist. Current Issues in Tourism, 21(10), ss. 1187-1206.
• Stark, J. & Meschik, M. (2018). Women’s Everyday Mobility: Frightening Situations and Their Impacts on Travel Behaviour. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 54, ss.311-323.
• Tuncer, S. (2015). Dışarı Çıkmak: Özelden Kamusala Feminist Bir Saha Hikâyesi. Moment Dergi, 2(2), ss. 30-58.
• TÜİK (2019, 2020). Yurtdışına Seyahat Amaçlı Giden Vatandaşlarımızın Turizm Giderleri Araştırma Sonuçları. https://www.tuik.gov.tr/ (Ulaşım tarihi: 25.05.2021)
• Tükenmez, E. G. (2019). Türkiye’de Yalnız Seyahat Eden Kadınlar: Deneyimleri, Tercihleri, Motivasyon ve Kısıtları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Valaja, E. (2018). Solo Female Travellers' Risk Perceptions and Risk Reduction Strategies - As Expressed in Online Travel Blog Narratives. Unpublished Master Thesis. Lund University Department of Service Management and Service Studies, Lund.
• White, D. D. (2008). A Structural Model of Leisure Constraints Negotiation In Outdoor Recreation. Leisure Sciences, 30(4), ss. 342-359.
• Wilson, E. (2004). A Journey of Her Own? The Impact of Constraints on Women’s Solo Travel. Unpublished PhD Thesis. Griffith University, Australia.
• Wilson, E. & Harris, C. (2006). Meaningful Travel: Women, Independent Travel and The Search For Self and Meaning. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 54(2), ss. 161-172.
• Wilson, E. & Little, D. E. (2005). A “Relative Escape”? The Impact of Constraints On Women Who Travel Solo. Tourism Review International, 9(2), ss. 155-175.
• Wilson, E. & Little, D. E. (2008). The Solo Female Travel Experience: Exploring the Geography of Women's Fear. Current Issues in Tourism, 11(2), ss.167-186.
• Yang, E., Khoo-Lattimore, C. & Arcodia, C. (2018). Constructing Space and Self through Risk Taking: A Case of Asian Solo Female Travelers. Journal of Travel Research, (57), ss.260-267.