Endüstri 4.0 ve Sendikalar

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 248 - 275, 30.06.2020

Mehmet Murat Tunçbilek , Hüsnü Akın Özcan

https://doi.org/10.35342/econder.743042

Öz

Sendikalar iş
dünyasında çalışanların ortak menfaatlerini koruyan ve geliştiren en önemli
örgütlerin başında gelir. Üretim süreçlerinde bilgi teknolojilerinin
kullanılması günümüzde dördüncü sanayi devrimi yani Endüstri 4.0 olarak ifade
edilmektedir. Üretimde insana yer vermeyen bu sistem yakın gelecekte istihdamı
azaltarak yeni çalışma modelleri ve meslekler ortaya çıkartacaktır. Bu çalışmada Türkiye’deki sendikaların ekonomik ve sosyal
hayatı büyük oranda etkileyecek olan Endüstri 4.0 devrimine bakış açısı
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında öncelikle sendikalarda
üyelik ve Endüstri 4.0 kavramları açıklanarak, sendikaların bu yeni teknoloji
çağına hazır olup olmadığı, gelecekte güçlenecekler mi zayıflayacaklar mı
sorusuna yanıt aranmaya çalışılmıştır. TÜRK-İŞ,
HAK-İŞ ve DİSK’in Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Avrupa Sendikalar
Konfederasyonu (ETUC)’nun Endüstri 4.0’a ilişkin kararlarını yakından takip
ettikleri görülmüştür. Sendikaların Endüstri 4.0 çağına uyum
sağlayabilen stratejiler ile güçlenebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sendika, Endüstri 4.0, Akıllı Fabrikalar, Teknoloji, Üyelik

Industry 4.0 and Unions

Öz

Unions are among the most important organizations that protect and improve the common interests of employees in the business world. The use of information technologies in production processes is expressed as the fourth industrial revolution, namely Industry 4.0. This system, which does not include people in production, will reduce employment and create new working models and professions in the near future. In this study, Industry 4.0 revolution, which will greatly affect the economic and social life of the unions in Turkey, will be evaluated. Within the scope of the research, firstly, the concepts of membership and Industry 4.0 in unions have been explained and an answer has been tried to be searched for the question of whether unions are ready for this new technology age, whether they will get stronger in the future or weaken. It has been understood that TÜRK-İŞ, HAK-İŞ and DİSK have been following closely the latest decisions of the International Labor Organization (ILO) and the European Trade Union Confederation (ETUC) regarding Industry 4.0. It is concluded that unions can be strengthened with strategies that can adapt to the Industry 4.0 era.

Anahtar Kelimeler

Union, Industry 4.0, Smart Factories, Technology, Membership

Kaynakça

• 4688 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
• 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
• Akyiğit, E. (2013). Yeni Sistemde Sendika Üyeliği ve Güvencesi, Çalışma ve Toplum, 37, 41-90.
• Avrupa Sendikalar Konfederasyonu ( ETUC). “Adil Dijital Çalışmaya Doğru”: 8-9 Haziran 2016. https://www.etuc.org/en/document/etuc-resolution-digitalisation-towards-fair-digital-work%0A%0A
• Büyükakan, İ., Sendikal Hareketi Yeni Gelişen Tehlikelere Karşı Uyarıyoruz ”Endüstri 4.0 Kapıya Dayandı”, https://emarvakfi.org/DIGITA1.pdf.
• Ceylan, E., Diken, A. (2018). Akademisyenlerin Sendikalaşma Eğilimlerinin İş Tatmini Üzerine Etkisi: Necmettin Erbakan Üniversitesi Örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 9 (2), 61-74.
• Çelik, A., Lordoğlu, K. (2006). Türkiye’de Resmi Sendikalaşma İstatistiklerinin Sorunları Üstüne, Çalışma ve Toplum, 9, 11-30.
• Demir, F. (2013). Sendikaların Kuruluşu ve İşleyişi, Çalışma ve Toplum, 39, 17-42.
• Dereli, T. (2013). 6356 Sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu: Genel Bir Değerlendirme, Çalışma ve Toplum, 36, 41-64.
• Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR). (2019). Türkiye’de Sendikalaşma, Toplu İş Sözleşmesi Kapsamı ve Grevler (2013-2019). Endüstri 4.0 Aslında Ne anlama Geliyor? http://disk.org.tr/2019/02/disk-ar-raporu-sendikalasma-ve-toplu-is-sozlesmesi-kapsaminda-vahim-tablo/
• Eldem, M. O. (2017). Endüstri 4.0, TMMOB EMO Ankara Şubesi Haber Bülteni (3).
• Fincan, M. (2018). Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 136, 39-74.
• Güler, B. K., Sarıipek, D. B. (2018). Göç ile Sendika Üyeliği Etkileşiminin Yaşam Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi: Kocaeli Örneği , Çalışma İlişkileri Dergisi, 9 (1), 1-23.
• HAK-İŞ Konfederasyonu, 14. Olağan Genel Kurulu Faaliyet Raporu, 10-11 Temmuz 2019: Ankara.
• ILO Türkiye Ofisi. (2019). No Title. https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_679792/lang--tr/index.htm
• Kaya, M. (2018). Yeni Bir Sanayi Devrimi Başladı: Sanayi 4.0 En Fazla İşçiyi Etkileyecek, Türk Metal Dergisi, Sayı:224, 28-33. Otomasyon. (2018). No Title. http://otomasyondergisi.com.tr/bolumler/fokus/endustri-4-0-aslinda-ne-anlama-geliyor/
• Öztürk, M. (2011). Türkiye'de ve Dünyada Yeni Sendikal Perspektifler. Journal Of Social Policy Conferences, 0 (53), 477-514.
• Pamuk, N., Soysal, M. (2018). Yeni Sanayi Devrimi Endüstri 4.0 Üzerine Bir İnceleme. Verimlilik Dergisi, (1), 41-66.
• RESMİ GAZETE, 30848. (2019). 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Gereğince; İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayılarına İlişkin 2019 Temmuz Ayı İstatistikleri Hakkında Tebliğ. https://ailevecalisma.gov.tr/media/11652/2019-temmuz.pdf
• Soylu, A. (2018). Endüstri 4.0 ve Girişimcilikte Yeni Yaklaşımlar, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 43-57.
• Sümer, H. H. (2017). İş Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 22.Baskı
• Şakar, M. (2014). İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul: Beta Basım. Şahlanan, F. (2013). 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun Sendikalara İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi, Çalışma ve Toplum, 39, 110-142.
• Urhan, B. (2005). Türkiye’de Sendikal Örgütlenmede Yaşanan Güven ve Dayanışma Sorunları, Çalışma ve Toplum, 4, 57-88.