Romansal Hakikatin Peşinde: Karamazov Kardeşler'de Mimetik Arzunun Eril Yönünün Ortaya Çıkışı

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 65 - 80, 30.04.2018

Tuğba Sivri

https://doi.org/10.31465/eeder.407783

Öz

Romansal
Hakikatin Peşinde: Karamazov Kardeşler’de Mimetik Arzunun Eril Yönünün Ortaya
Çıkışı

ÖZ

“Tanrı’nın ölümü” ile birlikte
modern insan, otorite kaybını telafi etmenin farklı yollarını bulmuş, adeta
‘özgürlükle başa çıkma’nın yollarını aramıştır. Fransız edebiyat eleştirmeni
René Girard, dünya genelinde git gide yükselen muhafazakâr, radikal grupları ve
insanların totaliter rejimlere olan eğilimini açıklamada da yardımcı olabilecek
kuramın edebiyatta saklı olduğunu; romanların, modern insanın Tanrı arayışını
ve arzunun bir dolayımlayıcı vasıtasıyla ortaya çıkışını (üçgen arzu)
açıklamada tek kaynak olduklarını iddia etmektedir. Bu çalışma, Girard’ın
romansal hakikate en yakın yazar olarak gördüğü Dostoyevski’nin son eseri
Karamazov Kardeşler’i mimetik arzu tezine dayanarak analiz ederek, hem modern
insanı ve modern toplumu anlamaya yarayacak ipuçları bulmayı hem de Girard’ın
teorisine bir toplumsal cinsiyet perspektifi ekleyerek edebiyat eleştirisine
farklı bir pencere açmayı amaçlamaktadır. Bunun için Girard’ın “efendi-köle”,
“sadizm-mazoşizm”, din, iktidar ve gurur gibi kavramları kullanılmıştır.

Anahtar
Kelimeler: Üçgen
arzu, Mimetik arzu, Toplumsal cinsiyet, İktidar

After the
Romanesque Truth: TheAppearence of Masculine Side of Mimetic Desire in The
Brothers Karamazov

ABSTRACT

After “the death of the God”,
modern human found new ways to fill the blank of the lost of the authority and
tried to ‘deal with the freedom’. René Girard, the French literary critic, suggests
that it is hidden in the literature why people are tend to be more
conservative, radical and to support totalitarian regimes. He claims that real
novels are the only way to uncover this modern truth –that modern people is
stil seeking for a God and the desire appears via a mediator. He says all
desires are mimetic. In this study, the last book of Dostoyevski –The Brothers
Karamazov- whom Girard thinks the closest writer to the romanesque truth, is analysed
by the mimetic desire theory. It aims both to find some clues to understand the
modern human and add a gender perspective to Girard’s theory to open a
different point-of-view to literary criticism. Fort his purpose, Girard’s
concepts of  “master-slave”,
“sadism-masochism”, religion, power and pride are used.

Key
Words: Mimetic
desire, Gender, Power 

Anahtar Kelimeler

mimetik arzu, üçgen arzu, iktidar, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Dostoyevski, F. Karamazov Kardeşler, Ankara, Öteki Yayınevi, 1999b, 1. cilt
• Dostoyevski, F. Karamazov Kardeşler, Ankara, Öteki Yayınevi, 1999a, 2. cilt
• Girard, R. Dostoyevski: Yeraltı İnsanı, İstanbul, Everest, 2014
• Girard, R. Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki, İstanbul, Metis, 2013
• Gürbilek, N. “Romanın Karanlık Yüzü”, Virgül, Sayı 49, Mart/2002, s. 8-13
• Lloyd, G. Erkek Akıl, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2015
• Rushdie, S. Floransa Büyücüsü, İstanbul, Can Yayınları, 2012
• Yıldız, E. “AKP Devletinin İdeolojik Mekanizmasına Kavramsal Bir Bakış”, Birikim, Sayı 336, Nisan/2017, s. 51-69