NAMIK KEMAL VE ANAYASAL DÜZEN

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 429 - 447, 31.10.2021

Ferhat Korkmaz

https://doi.org/10.31465/eeder.957242

Öz

Osmanlı Devleti’nde anayasacılık faaliyetlerinin genellikle Sened-i İttifak ile başladığı kabul edilmektedir. Tanzimat ve Islahat Fermanlarıyla Osmanlı Devleti’nde anayasal rejim kurma mücadelesi ekseninde önemli bir mesafe kat edilir. 1876 yılında ilan edilen Kanun-i Esasi ile önceki faaliyetlerin olgunlaştırıldığı ve yeni düzenin temelini oluşturan anayasal bir metne ulaşıldığı görülmektedir. Osmanlı Devleti’nde anayasal bir düzenin kurulması ve mutlakıyete dayalı bir düzenden meşruti monarşiye geçilmesi hususunda önemli mücadeleler vermiş olan aydınlar arasında Namık Kemal’in de ismi önemli ölçüde zikredilmektedir. Özellikle anayasal düzen ve meşruti monarşi hususunda dile getirdiği fikirler, İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde önemli ölçüde uygulama imkânı bulmuştur. Çalışmamızda Namık Kemal’in makale ve mektuplarında ele aldığı anayasal düzen konusundaki fikirlerine yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Namık Kemal, Meşruti Monarşi, Anayasal Düzen

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk (2006). “Namık Kemal md.” İslam Ansiklopedisi, C. 32, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Berkes, Niyazi (2003). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Ebuzziya Tevfik (1299). Cümel-i Müntehabe-i Kemâl. İstanbul: Matbaa-i Ebuzziya.
• Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri (1941). “Türk Hukuk Tarihinde Namık Kemal” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl 1941, Cilt 7, Sayı 1, 177 – 223.
• Gözler, Kemal (2020). Anayasa Hukukuna Giriş-Genel Esaslar ve Türk Anayasa Hukuku. Bursa: Ekin Yayınları
• İba, Şeref (2008). Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Köküsarı, İsmail (2018). “Osmanlı-Türk Anayasal Tarihinde Yasama Yorumu ve Uygulaması” Ankara Üni. Hukuk Fak. Dergisi, 67 (4). ss.807-855
• Kuntay, M.Cemal (2009a). Namık Kemal-Devrinin İnsanları ve Olayları Arasında I”. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Kuntay, M.Cemal (2009b). Namık Kemal-Devrinin İnsanları ve Olayları Arasında II”. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Mardin, Şerif (Eylül 2006), “Tanzimat Fermanı’nın Manası Yeni Bir İzah Denemesi”, Tanzimat - Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, Phoenix Yayınlar, İstanbul, ss. 109-124.
• Namık Kemal (1327a). Makalat-ı Siyasiye ve Edebiye. Cüz 1. İstanbul: Selanik Matbaası.
• Namık Kemal (1327b). Makalat-ı Siyasiye ve Edebiye. Cüz 2. İstanbul: Selanik Matbaası.
• Namık Kemal (1327c). Makalat-ı Siyasiye ve Edebiye. Cüz 3. İstanbul: Selanik Matbaası.
• Namık Kemal (1327ç). Makalat-ı Siyasiye ve Edebiye. Cüz 4. İstanbul: Selanik Matbaası.
• Namık Kemal (1327d). Makalat-ı Siyasiye ve Edebiye. Cüz 5. İstanbul: Amedi Matbaası.
• Namık Kemal (2014). Makalat-ı Siyasiye ve Edebiye. Latinize Eden: Erdoğan Kul. Ankara: Birleşik Yayınları.
• Özbudun, Ergun (2013). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Tanör, Bülent (2010). Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri. İstanbul: YKY.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1988). On Dokuzuncu Asrı Türk Edebiyatı Tarihi. Çağlayan Yayınları: İstanbul.
• Tansel, Fevziye Abdullah (1967). Namık Kemal’in Husûsî Mektupları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Tuğluk, Abdulhakim (2018). “Ebüzziya Tevfik’in “Merhûm Nâmık Kemâl Bey” Adlı Eseri (İnceleme-Metin)”. Türkiyat Mecmuası, c.28/1, 179-199. Uç, Himmet (2012). Namık Kemal Kitabı. Ankara: Bizim Büro Yayınları. Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet (1999). “Kanunlaştırma Hareketleri ve Tanzimat”, Tanzimat, C.I, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, ss.139-209.