Hüseyin Cahit Yalçın’ın Fransız Sembolist Şairleri Üzerine Edebî Sohbetleri

Yıl 2021, Takvîm-i Vekâyi'den 1928 Yılına Süreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı, 352 - 380, 30.12.2021

Hakan Soydaş

https://doi.org/10.31465/eeder.1023644

Öz

Servet-i Fünûn edebiyat topluluğu yenileşme devri Türk edebiyatı için önemli bir devredir. Bu edebiyat topluluğunu oluşturan isimlerin bir araya gelmesinde, ortak duyuş özelliklerine sahip olmalarının yanı sıra gelenekli sanat taraftarlarının baskıları da etkili olmuştur. Topluluğun ortaya çıktığı 1896’da Hüseyin Cahit Yalçın Mülkiye’den henüz yeni mezun olmuştur. Servet-i Fünûn öncesinde kimi edebî dergilerde ilk kalem tecrübeleri yayımlanan yazarın, bahse konu edilen derginin yazar kadrosunda ise öncelikle hikâye yazarı olarak yer almıştır. Yayımladığı ilk hikâyelerin ardından “Musâhabe-i Edebiyye”, “Hayat-ı Matbûat” ve “Numûne-i Tenkit” sütunlarında eleştiri tarzında eserleri görülmeye başlanır. Bu eserlerinde modern Fransız eleştiri tarzının etkisi altında kaldığı anlaşılmaktadır. “Musâhabe-i Edebiyye” başlığı altında 539-542. sayılar arasında yayımlanan yazılarında sembolizm edebî hareketine dikkatleri çekmeye çalıştığı görülür. İlgili yazılar George Pellisier’in Le Mouvement Littéraire Contemporain isimli eserinden nakledilmiştir. Hüseyin Cahit Yalçın naklettiği bu yazılarla birlikte Fransız edebiyatı sınırları dâhilinde kalan sembolist şairlere ve eserlere dair bilgileri devrin Türk okuyucusuna ve sanatkârlarına tanıtmayı amaçlar. Bu yazıyla birlikte Yalçın’ın Fransız eleştirmenden naklettiği makaleler günümüz Türk okuyucusunun dikkatlerine arz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Cahit Yalçın, Servet-i Fünûn, Edebî Eleştiri, Sembolizm, Fransız Edebiyatı

Literary Conversations of Hüseyin Cahit Yalçın On French Symbolist Poets

Öz

The modernization period of the Servet-i Fünûn literary community is an important period for Turkish literature. The pressures of traditional art supporters, as well as having common sense, were also effective in bringing together the names that make up this literary community. In 1896, when the group emerged, Hüseyin Cahit Yalçın had just graduated from Mülkiye. The author, whose first pen experiences were published in some literary journals before Servet-i Fünûn, was primarily a story writer in the writer's staff of the aforementioned journal. After the first stories he published, his works of criticism began to appear in the columns of "Musâhabe-i Edebiyye", "Hayat-ı Matbûat" and "Numûne-i Tenkit". It is understood that he was under the influence of the modern French criticism style in these works. It is seen that he tried to draw attention to the literary movement of symbolism in his writings published between the numbers 539-542 under the title "Musâhabe-i Edebiyye". Related articles are quoted from George Pellisier's Le Mouvement Littéraire Contemporain. With these articles, Hüseyin Cahit Yalçın aims to introduce the information about the symbolist poets and works within the borders of French literature to the Turkish readers and artists of the period. Along with this article, the articles that Yalçın quoted from the French critic are brought to the attention of today's Turkish readers.

Kaynakça

• Andı, Kübra (1997). Servet-i Fünun Mecmuası'nın Sistematik İndeksi (1891-1901), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Kariper. Cafer (1992). Mehmed Rauf’un Tenkîdî Yazıları ve Bunlar Üzerinde Edebî Tespitler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
• Huret, Jules (1891). Enquête sur l’Évolution Littéraire, Paris: Bibliotheque-Charpentier.
• Huyugüzel, Ömer Faruk (1984). Hüseyin Cahit Yalçın'ın Hayatı ve Edebî Eserleri Üzerinde Bir Araştırma, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Hüseyin Cahid (1318/1901). “Fransız Şuarâ-yı Hazırası”, Servet-i Fünûn, N.539, s.292-298.
• Hüseyin Cahid (1318/1901). “Sembolizmin Mübeşşirleri ve Üstatları”, Servet-i Fünûn, N.540, s.309-312.
• Hüseyin Cahid (1318/1901). “Sembolistlerin Gösterdikleri Teceddüt”, Servet-i Fünûn, N.541, s.326-330.
• Hüseyin Cahid (1318/1901). “Sembolist Şairler”. Servet-i Fünûn, N.542, s.346-349.
• Mehmet Rauf (2008). Edebî Hatıralar, haz. Mehmet Törenek, İstanbul: Kitabevi.
• Moréas, Jean (14 Septembre 1891). “Échos/Sur l’École Romane”, Le Figaro, p.1.
• Moréas, Jean (18 Septembre 1886). “Le Symbolisme”, Le Figaro/Supplément Littéraire, p.1-2.
• Özbek, Seda (2016). Nesir Yazarı Olarak Cenap Şahabettin, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Pellissier, George (1891). Le Mouvement Littéraire Contemporain, Paris: Librarie Hachette et Cie.
• Törenek Mehmet (1999). Hikâye ve Romanlarıyla Mehmet Rauf, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2014). Kırk Yıl, haz. Nur Özmel Akın, İstanbul: Özgür Yayınları.
• Yalçın, Hüseyin Cahit (1935). Edebî Hatıralar, İstanbul: Akşam Kitaphanesi.