Romanla Kimlikleşen Bir Yüz: Halide Edib Adıvar ve Edebi Yaratımları

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 8, 18.12.2018

Veysel Şahin

Öz

Son devir Türk edebiyatında önemli bir yere
sahip olan Halide Edib Adıvar, Türkiye’nin imparatorluktan cumhuriyete geçiş
sürecinde, Türk insanı ve toplumunun yaşadığı değişim ve dönüşümleri kendi
benliğinde yaşamış ve bunları da yazdığı metinlere taşımış, modern bir kadın,
düşün ve eylem insanıdır. Yaşadığı devre ve tarihi köklere, kopmaz bir bağ ile
bağlı olan yazar, dönem ve edebî eser arasındaki çift yönlü ilişkiyi güçlü bir
seziş, okuma ve gözlemleriyle eserlerine yansıtır. Yazın hayatına yirmi bir roman,
dört hikâye kitabı, iki tiyatro, onlarca çeviri, yüzlerce fikir yazısı, yedi
inceleme kitabı ve üç anı kitabı sığdıran Adıvar, yaşadığı döneme gerek
kişiliği gerekse eserleriyle damga vurur.

Cumhuriyet Dönemi Türk romanının önde gelen
isimleri arasında yer alan Halide Edib Adıvar’ın romanları, yapı ve izleksel
kurgusu açısından “Bireysel ve Psikolojik İzlekli Romanlar, Yeniden Kuruluş ve
Kurtuluş Savaşı İzlekli Romanlar ve Töre ve Toplumsal İzlekli Romanlar,” olmak
üzere temel üç ana başlığa ayrılır.

Anahtar Kelimeler

Halide Edib Adıvar, roman, yazın, edebi yaratımlar.

A Face With Roman: Halide Edib Adıvar and Literature Creations

Öz

Halide Edib Adıvar,
having an important position in the recent Turkish literature, has experienced
the change and the conversion of Turkish people and society in her own life in
Turkey’s transition process from the Empire into the Republic and she has
narrated these situations abovementioned. Also, she is the modern, intellectual
woman and the person of action. The author, who has adhered both to the period
in which she lived and to the historical roots, projects the bi-directional
relationship between the period and the literary works into her creations with
a strong intuition, observation and reading. Adıvar, who has produced twenty
one novels, four story books, two plays, over ten translations, over one
hundred essays, seven reviews and three memoirs during her writing career,
leaves her mark in her period with both her personality and her works.

               The novels of Halide Edib Adıvar, who is one of the
prominent figures in Republican Period Turkish novel, are distinguished into
three in terms of structure and thematic patterning: Psychology and Individual
themed novels, Re-establishment and War of Independence themed novels, Manners
and Societal themed novels.

Anahtar Kelimeler

Halide Edib Adıvar, novel

Kaynakça

• ACAROĞLU, Türker, (1964), “Halide Edib ve Eserleri”, Yeditepe, S.94, Şubat s.7.
• ADIVAR, Halide Edib (2004), Memoirs, Epsilon Yay., İstanbul.
• ADIVAR, Halide Edib (2008), Mor Salkımlı Ev, Can Yay., İstanbul.
• ADIVAR, Halide Edib, (2008), Türk’ün Ateşle İmtihanı, Can Yay., İstanbul.
• ENGİNÜN, İnci (1995), Halide Edib Adıvar’ın Eserlerinde Doğu Batı Meselesi, M.E.B., Yay., Anakara.
• ERLEVENT, Damla, “Halide Edib Adıvar’ın Son Dönem Romanlarında İstanbul’da Gündelik Hayat ve Müzik”, Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisan), Ankara, 2005
• KANBOLAT, Yahya (1986), Halide Edib Adıvar’ın Romanlarında Feminizm Sorunu, Bayır Yay., Ankara.
• KIRMIZI, Bülent (2015), “Man hat Arbeitskräftegerufen es kamen Schriftsteller, MigrantenundihreLiteraturen” adlı kitapta Heimweh in der Literatur adlı bölüm. Peter Lang, Frankfurt am Main.
• OĞUZ, Orhan, DABBAGH, Mustafa Serkut, (2018), “Filistin Direniş Şairlerinden Fedva Tukan’ın Hayatı ve Rıhle Cebeliyye Rıhle Sa’be Kitabı.” Kadın Çalışmalarında Güncel Konular, Eğitim Yayınevi, Konya.
• OĞUZ, Orhan, DABBAGH, Mustafa Serkut, (2018), “İmam Şafi Divanında İdeal İnsanın Özellikleri.” Uluslararası İslam ve Model İnsan Sempozyumu, Kültür ve Turizm Şube Müdürlüğü, Kahramanmaraş.
• SEVİNÇ, Canan (2009), “Atatürk Dönemi (1923-1938) Türk Romanında Millî Mücadele”, TurkishStudies, Volume 4 /1-II Winter, s.2011-2020.
• ŞAHİN, Veysel (2014), Bilge Kadının Aynadaki Yüzü (Halide Edib Adıvar’ın Romanlarında Yapı ve İzlek), Akçağ Yay., İstanbul.
• UYGUN AYTEMİZ, Beyhan, “Halide Edib Adıvar ve Feminist Yazın”,Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2001.
• ÜNAYDIN, Ruşen Eşref (1972), Diyorlar ki, MEB. Yay., İstanbul.