Yunus Emre's Approach to Worship: Within the Framework of Concept and Scope

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2021 Yunus Emre ve Türkçe Yılı Yunus Emre Hatıra Sayısı, 50 - 60, 01.01.2022

Mehterhan Furkani

https://doi.org/10.47948/efad.1000654

Cited By: 1

Öz

Worship, which is the purpose of creation, is a term that covers the whole of obeying Allah's orders and avoiding His prohibitions. Some of them are related to the right of Allah, while others are related to the right of people. It is clear that being a real servant of Allah is only possible by observing both aspects of the mentioned worship. In fact, the rights of people are more sensitive than the rights of Allah in some respects. Although some people are sensitive to one of these, they may not attach importance to the other. In the Qur'an and Sunnah, the importance of the right of the people is emphasized along with the right of Allah. On one hand, Yunus Emre frequently expresses the importance of worship such as prayer and fasting and states that Islam without prayer is not possible, on the other hand, he also emphasizes the spiritual dimension of worship. He also stresses the necessity of staying away from things that destroy worship as a violation of the right of the human, showing off and being proud of worshipping and underlines that these are important parts of worship. In this article, we will first refer to the verses and hadiths by emphasizing the points that Yunus Emre wants to point out. Then, examples will be given from Yunus Emre's own words about his point on the importance of human rights and the right of Allah. The aim of the article is to support Yunus Emre's views in this regard with verses and hadiths. Therefore, his views will not be compared with other mystics etc.

Anahtar Kelimeler

Worship, Yunus Emre, Worship Concept, Worship’s Scope, Divine Rights, Interpersonal Rights.

Kul Hakkı Bağlamında Yunus Emre’nin İbadete Yaklaşımı

Öz

Allah ile kul arasındaki bağlantının sürekliliğini sağlayan ibadet, insanlar ile cinlerin yaratılış gayesi olup Allah’ın emrine uyma ve yasaklarından sakınmanın tamamını kapsayan bir terimdir. Bu anlamda ibadetlerin bir kısmı Allah (c.c.) hakkı ile alakalı iken diğer bir kısmı da kul hakkı ile ilgilidir. Allah’a (c.c.) gerçek bir kul olabilmenin ancak ibadetin her iki boyutuna riayet etmekle mümkün olduğu açıktır. İnsanların bir kısmı bunların biri konusunda hassasiyet gösterdiği halde diğerine önem vermeyebilmektedir. Yani bir kısım insanlar Allah (c.c.) hakkında gösterdiği hassasiyeti kul hakkında ve diğer bir kısmı ise kul hakkında gösterdiği hassasiyeti Allah (c.c.) hakkında göstermemektedir. Kur’an ve sünnette Allah (c.c.) hakkı ile beraber kul hakkının önemi de vurgulanmaktadır. Yunus Emre bir yandan namaz ve oruç gibi ibadetlerin bizzat kendilerinin önemini sıkça dile getirip namazsız bir İslam’ın mümkün olmadığını ifade ederken diğer yandan ibadetin manevî boyutuna da vurgu yapmaktadır. O yine her bir Müslüman’ın, kul hakkına girme, ibadette gösteriş, ibadetle mağrur olma gibi, ibadeti yok eden hususlardan uzak durulmasının gerekliliği üzerinde de durmakta ve bunların ibadetin önemli birer parçaları olduğunun altını çizmektedir. Bu makalede ilk önce Yunus Emre’nin dikkat çekmek istediği hususları vurgulayan ayet ve hadislere atıfta bulunulacak, ardından onun Divân’ında yer alan şiirlerinden hareketle kendisinin Allah hakkıyla kul hakkının önemine yaptığı vurgular ile ilgili beyitlerinden örnekler verilecektir. Makalenin hedefi sadece Yunus Emre’nin bu yöndeki görüşlerini ayet ve hadisler ile desteklemektir. Dolayısıyla görüşleri ayrıca başka mutasavvıflar vs. ile karşılaştırılmayacaktır.

Anahtar Kelimeler

İbadet, Yunus Emre, İbadetin Kapsamı, Allah Hakkı, Kul Hakkı.

Kaynakça

• Buhârî, M. b. İ. (1987). el-Cami’ü’s-Sahih. thk. Mustafa ed-Dîb. Beyrut, Dâru İbn Kesir.
• Çelik, A. (2015). Yunus Emre’nin Şiirlerinde İman-İbadet-Ahlak Esasları. Bursa, Emin Yayınları.
• Ceyhan, S. (2012). Ubûdiyyet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 42, ss. 43-44). İstanbul, TDV Yayınları.
• Ebû Dâvûd, S. b. E. b. İ. (2009). es-Sünen.Beyrut, Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî.
• Ezherî, M. b. A. (2001). Tehẕîbu’l-Luga. thk. Muḥammed ʿAvḍ Mirʿab. Beyrut, Dârü İhyâi’t-Turâs̱i’l-ʿArabî.
• Ḥâkim, M. b. A. (1411). el-Müstedrek âle’s-Ṣaḥiḥayn. thk. Muṣṭafâ ʿAbdulḳâdir ʿAṭâ. Beyrut, Dârü’l-Kütüb-i’l-İlmiyye.
• İbn Hanbel, A. (1995). Müsnedü’l-İmâm Ahmed bin Hanbel. Beyrut, Müessesetü’r-Risâle.
• İbn Kesîr, İ. b. Ö. (2000). Tefsirü’l-Kur’ani’l-azîm. thk. Mustafâ es-Seyyid Muhammed vd. Kahire, Müessesetü Kurtuba.
• İbn Mâce, M. b. Y. (2009). es-Sünen. thk. İsam Musa Hadî. Suûdî, Dârü’s-Sıddîk.
• İbn Teymiyye, A. b. A. (1426). el-Ubûdiyye. Beyrut, el-Mektebü’l-İslâmî.
• Kur’an Yolu Meali. (2015). (H. Kahraman, M. Çağrıcı, İ. K. Dönmez, S. Gümüş, Çev.). Ankara, DİB Yayınları.
• Müslim, b. H. (1991). el-Cami’u’s-Sahih. Kahire, Dârü İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye.
• Nesâî, A. b. Ş. (1406). es-Sünen. Halep, Mektebetu’l-Maṭbûʿâti’l-İslâmiyye.
• Nesefî, A. b. A. (1419). Medâriku’t-Tenzîl ve Ḥaḳâîḳu’t-Teʾvîl. thk. Yûsuf ʿAlî Budeyvî. Beyrut, Dârü’l-Kelimi’ṭ-Ṭayyib.
• Sinanoğlu, M. (1999). İbadet: Etimoloji ve Tanım. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. (C. 19, ss. 233-235. İstanbul, TDV Yayınları.
• Tirmizî, b. İ. b. S. (1977). es-Sünen. Mısır, Şirketü Mektebeti ve Matba‘ati Mustafâ el-Bâbî.
• Yûnus Emre. (2008). Yûnus Emre Külliyâtı, Yûnus Emre Dîvânı, Tenkitli Metin (Haz. M. Tatcı). İstanbul, H Yayınları.