Herakles-Deianeira-Nessos Bir Yunan Mitolojisi ve Görsel Yorumu

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 43 - 62, 30.06.2023

Cevat Başaran , Korkmaz Meral

https://doi.org/10.47948/efad.1284456

Öz

Mitolojik olaylar başlangıçta, sözlü anlatımla kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Ancak mitolojik hikâyenin her yeniden anlatımında dinleyicinin ilgisini çekebilmek için, yerel olaylarla da birleştirilip, günlük yaşamdan alıntılarla süslenerek geliştirildiği de gözlenmektedir. Yunan sanatı da Yunan mitlerinin görsel anlatımını kendisine temel kaynak olarak görmüştür. Bu yüzden, en erken dönemden itibaren yapılmış ister heykeltıraşlık eserleri olsun, isterse seramikler üzerinde olsun, mitolojik sahneler oldukça fazla yer tutmaktadır. Bu açıdan Yunanlı sanatçılar, mitlerin çoğuna bazen körü körüne inanmışlar, bazen de mitleri küçümseyerek kendileri farklı açılardan konuya yaklaşarak görsel yorumlama yoluna gitmişlerdir. Yunanlı sanatçılar tarafından çok sevilerek farklı sanat dallarında kullanılan ve modern sanat tarafından da sık resmedilen mitolojik olaylardan biri de Herakles-Deianeira-Nessos hikâyesidir. Eskiçağda sanatçılar için önemli olan hikâyenin temel anlamıydı; değişik görsel sunumlar işin fantastik ayrıntılarıydı. Bu yüzden Herakles-Deianeira-Nessos hikâyesi, çok sayıdaki sanatçı tarafından farklı görsel yorumlarla aktarılmıştır. Burada kesin olan şudur ki, ister kamu binalarındaki heykellere konu olmalarıyla olsun; isterse seramikler üzerine boyanmış aynı mite ait farklı sahneler olsun, sanattaki ortak ve farklı yorumlarla, Yunan toplumunun oldukça geniş bir kesimi tarafından sevilerek benimsenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Grek, Mitoloji, Herakles, Deianeira, Nessos

Heracles-Deianeira-Nessos A Greek Mythology and Visual Interpretation

Öz

Mythical events were initially passed down from generation to generation by oral narratives However, with each retelling of the mythological story, it is observed that the narrative evolves by combining it with local events and embellishing it with references from daily life in order to capture the attention of the listener. Greek art also found its primary source of expression in visual representations of Greek myths. For this reason, mythological scenes, whether depicted in sculptural works or on ceramics, have always held significant prominence since ancient times. In this respect, Greek artists sometimes blindly believed in most of the myths, and sometimes they disdained the myths and approached the subject from different angles and preferred visual interpretation. One of the mythological events loved by Greek artists and used in different branches of art and frequently depicted in modern art is the story of Heracles-Deianeira-Nessos. What mattered to artists in antiquity was the basic meaning of the story; different visual presentations were the fantastic details of the work. Therefore, the story of Heracles-Deianeira-Nessos has been conveyed by many artists through different visual interpretations. What remains certain) is that whether they serve as the subjects of sculptures in public buildings or as different scenes of the same myth painted on ceramics, it has been loved and adopted by a wide segment of Greek society, with common and different interpretations in art.

Anahtar Kelimeler

Greek, Mitologia, Heracles, Deianeira, Nessos

Kaynakça

• Agizza, R. (2006). Antik Yunan’da Mitoloji. (Çev. Z. Z. İlgelen). İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Baur, Paul V. C. (1912). Centaurs in Ancient Art The Archaic Period, Berlin, Karl Curtius.
• Bayladı, D. (1995). Mitoloji Tanrıların Öyküsü. İstanbul, Say Yayınları.
• Beazley, J. D (1963). Attic Red-Figure Vase-Painters. London, Oxford University Press.
• Beazley, J. D. (1956). Attic Black-Figure Vase-Painters. London, Oxford University Press.
• Beeson, A. & Nichol, M. & Appleton, J. (2019). The Boxford mosaic: A unique survivor from the Roman Age. Newbury, Berkshire Countryside Books.
• Berens, E. M., (2009). The Myths and Legends of Ancient Greece and Rome (Ed. S. M. Soares). Amsterdam, MetaLibri
• Boardman, J. (1975). Athenian Red Figure Vases The Archaic Period. Londra, Thames and Hudson Ltd.
• Boardman, J. (1988). Athenian Black Figure Vases. İstanbul, Homer Kitabevi.
• Boardman, J. (1989). Athenian Red Figure Vases The Classical Period. Londra, Thames and Hudson Ltd.
• Boardman, J. (2003). Siyah Figürlü Atina Vazoları. İstanbul, Homer Kitabevi.
• Can, Ş. (1994). Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul, İnkılap Kitabevi.
• Cömert B. (2010). Mitoloji ve İkonografi. Ankara, De Ki Basım Yayın LTD.
• Daniels, M. (2013). Bir Nefeste Dünya Mitoloisi (Çev. P. Üstel) İstanbul, Maya Kitap.
• Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica 4.27.1.
• Dixon-Kennedy, M. (1998). Encyclopedia of Greco-Roman Mythology. California, Santa Barbara.
• Dunbabin, K. M. D. (2020). The myths of Boxford: questions about the patron and the designer of the mosaic. Journal of Roman Archaeology, 33, 763-768.
• Erhat, A. (1972). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Estin, C & Laporte, H. (2013). Yunan ve Roma Mitolojisi. (Çev. M. Eran). İstanbul, Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Gantz, T. (1993). Early Greek Myth. London, The Johns Hopkins University Press Baltimore.
• Graves, R. (2004). Yunan Mitleri. (Çev. Uğur Akpur). İstanbul, Say Yayınları.
• Grimal, P. (1997). Mitoloji Sözlüğü. Yunan ve Roma (Çev. S. Tamgüç, C. Karakaya). İstanbul, Sosyal Yayınları.
• Hamilton E. (1990). Mitologya (Çev. Ü. Tamer). İstanbul, Varlık Yayınları.
• Hesiodos, (1991). Theogonia /Tanrıların Doğuşu (Çev. S. Eyuboğlu, A. Erhat). Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Homeros, (1993). İlyada. (Çev. A. Erhat, A. Kadir). İstanbul, Can Yayınları.
• Homeros, (1994) Odysseia. (Çev. A. Erhat, A. Kadir). İstanbul, Can Yayınları.
• Howatson, M. C. (2013). Oxford Antik Çağ Sözlüğü. (Çev. F. Ersöz). İstanbul, Kitap Yayınevi
• Mackay, E. A. (1995). Narrative Tradition in Early Greek Oral Poetry And Vase-Painting, Oral Tradition 10(2), 282-303
• March, Jenny. (2014). Dictionary of Classical Mythology. Philadelphia, Oxbow Books.
• Meral K. & Kumargal Ü. (2020) Altın Post ve Argo Gemicilerinin Efsanesi. H. Babacan (Ed.). Sosyal Bilimler Alanında Akademik Çalışmalar 3 içinde (ss. 121-150). Ankara, Gece Kitaplığı.
• Nardo, D. (2002). Greek and Roman Mythology. London, Greenhaven Press.
• Norris M. (2000). Greek Art. New York, The Metropolitan Museum of Art.
• Preller, L. (1861). Griechische Mythologie. Berlin, Weidmannche Buchhandlug.