Çocukların Ebeveynler Arası Çatışmalara İlişkin Algıları: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 376 - 407, 07.07.2017

Ali Serdar Sağkal , Abbas Türnüklü

https://doi.org/10.12984/egeefd.329139

Öz

Bu araştırmanın amacı, çocukların ebeveynler arası çatışmalara ilişkin algılarının incelenmesidir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Görüşme yapılacak çocukların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği kullanılmıştır. Çalışmada, toplam 40 katılımcı (n = 23 kız, % 57,5; n = 17 erkek, % 42,5) yer almış ve katılımcıların yaşları 11 ile 14 ( = 12.80, ss = .16) arasında değişmiştir. Çalışmada toplanan nitel veriler içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, ailede eşler arası çatışmaların evlilik yaşamının doğal ve kaçınılmaz bir parçası olduğunu; ebeveynlerin daha çok çocukla bağlantılı konularda ve aile bütçesinin yönetimi üzerine anlaşmazlık yaşadıklarını; eşler arası çatışmaların çözümünde kullanılan strateji ve taktiklerin çocukların duygusal, bilişsel ve davranışsal tepkilerini etkilediğini; eşler arası çatışmaların ebeveyn-çocuk ilişkilerini olumsuz yönde etkilediğini ve ebeveynlerin eşleriyle yaşadıkları gerginlikleri çocuklarıyla olan ilişkilerine yansıttıklarını göstermiştir. Türk kültüründe 11-14 yaş çocukların ebeveynler arası çatışmalara ilişkin deneyimlerinin ortaya çıkarılmasında katkılar sağlayan bu çalışmanın uygulamaya dönük etkileri tartışılmış ve gelecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ebeveynler arası çatışma, yıkıcı evlilik çatışması, yapıcı evlilik çatışması, çocukların ebeveynler arası çatışmalara yönelik tepkileri

Kaynakça

• Bergman, K. N., Cummings, E. M. ve Warmuth, K. A. (2016). The benefits of marital conflict. İçinde D. Narvaez, J. M. Braungart-Rieker, L. E. Miller-Graff, L. T. Gettler ve P. D. Hastings (Ed.), Contexts for young child flourishing: Evolution, family, and society (s. 233-245). New York: Oxford University Press.
• Buehler, C., Anthony, C., Krishnakumar, A., Stone, G., Gerard, J. ve Pemberton, S. (1997). Interparental conflict and youth problem behaviors: A meta-analysis. Journal of Child and Family Studies, 6(2), 233-247. doi: 10.1023/A:1025006909538
• Coln, K. L., Jordan, S. S. ve Mercer, S. H. (2013). A unified model exploring parenting practices as mediators of marital conflict and children’s adjustment. Child Psychiatry & Human Development, 44(3), 419-429. doi:10.1007/s10578-012-0336-8
• Cummings, E. M. ve Davies, P. T. (2002). Effects of marital conflict on children: Recent advances and emerging themes in process-oriented research. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 43(1), 31-63. doi: 10.1111/1469-7610.00003
• Cummings, E. M., George, M. R. W., McCoy, K. P. ve Davies, P. T. (2012). Interparental conflict in kindergarten and adolescent adjustment: Prospective investigation of emotional security as an explanatory mechanism. Child Development, 83(5), 1703-1715. doi: 10.1111/j.1467-8624.2012.01807.x
• Cummings, E. M., Goeke-Morey, M. C. ve Papp, L. M. (2003). Children’s responses to everyday marital conflict tactics in the home. Child Development, 74(6), 1918-1929. doi: 10.1046/j.1467-8624.2003.00646.x
• Cummings, E. M., Goeke-Morey, M. C., Papp, L. M. ve Dukewich, T. L. (2002). Children’s responses to mothers’ and fathers’ emotionality and tactics in marital conflict in the home. Journal of Family Psychology, 16(4), 478-492. doi: 10.1037//0893-3200.16.4.478
• Davies, P. T. ve Cummings, E. M. (1994). Marital conflict and child adjustment: An emotional security hypothesis. Psychological Bulletin, 116(3), 387-411.
• Dillon, L. M., Nowak, N., Weisfeld, G. E., Weisfeld, C. C., Shattuck, K. S., Imamoğlu, O. E., … Shen, J. (2015). Sources of marital conflict in five cultures. Evolutionary Psychology, 13(1), 1-15. doi:10.1177/147470491501300101 Erel, O. ve Burman, B. (1995). Interrelatedness of marital relations and parent-child relations: A meta-analytic review. Psychological Bulletin, 118(1), 108-132.
• Fincham, F. D. (2003). Marital conflict: Correlates, structure, and context. Current Directions in Psychological Science, 12(1), 23-27. doi: 10.1111/1467-8721.01215
• Fincham, F. D., Grych, J. H. ve Osborne, L. N. (1994). Does marital conflict cause child maladjustment? Directions and challenges for longitudinal research. Journal of Family Psychology, 8(2), 128-140.
• Gentles, S. J., Charles, C., Ploeg, J. ve McKibbon, K. A. (2015). Sampling in qualitative research: Insights from an overview of the methods literature. The Qualitative Report, 20(11), 1772-1789.
• Ghazarian, S. R. ve Buehler, C. (2010). Interparental conflict and academic achievement: An examination of mediating and moderating factors. Journal of Youth and Adolescence, 39(1), 23-35. doi:10.1007/s10964-008-9360-1
• Goeke-Morey, M. C., Cummings, E. M., Harold, G. T. ve Shelton, K. H. (2003). Categories and continua of destructive and constructive marital conflict tactics from the perspective of U.S. and Welsh children. Journal of Family Psychology, 17(3), 327-338. doi: 10.1037/0893-3200.17.3.327
• Goodman, S. H., Barfoot, B., Frye, A. A. ve Belli, A. M. (1999). Dimensions of marital conflict and children’s social problem-solving skills. Journal of Family Psychology, 13(1), 33-45. Grych, J. H. ve Fincham, F. D. (1990). Marital conflict and children’s adjustment: A cognitive-contextual framework. Psychological Bulletin, 108(2), 267-290.
• Grych, J. H., Seid, M. ve Fincham, F. D. (1992). Assessing marital conflict from the child’s perspective: The Children’s Perception of Interparental Conflict Scale. Child Development, 63(3), 558-572. doi: 10.1111/j.1467-8624.1992.tb01646.x
• Güven, E. ve Erden, G. (2014). Çocuğun algıladığı evlilik çatışması ve davranış sorunları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32, 33-54.
• Harold, G. T., Shelton, K. H., Goeke-Morey, M. C. ve Cummings, E. M. (2004). Marital conflict, child emotional insecurity about family relationships and child adjustment. Social Development, 13(3), 350-376. doi: 10.1111/j.1467-9507.2004.00272.x
• Holt, J. L. ve DeVore, C. J. (2005). Culture, gender, organizational role, and styles of conflict resolution: A meta-analysis. International Journal of Intercultural Relations, 29(2), 165-196.
• Johnson, H. D., LaVoie, J. C. ve Mahoney, M. (2001). Interparental conflict and family cohesion predictors of loneliness, social anxiety, and social avoidance in late adolescence. Journal of Adolescent Research, 16(3), 304-318. doi: 10.1177/0743558401163004
• Kızıldağ, Ö. ve Şendil, G. (2006). Evlilik çatışması ve çocuk davranış problemleri arasındaki ilişkinin bilişsel-bağlamsal çerçeve açısından incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 26, 1-20.
• Krishnakumar, A. ve Buehler, C. (2000). Interparental conflict and parenting behaviors: A meta-analytic review. Family Relations, 49(1), 25-44. doi: 10.1111/j.1741-3729.2000.00025.x
• McCoy, K., Cummings, E. M. ve Davies, P. T. (2009). Constructive and destructive marital conflict, emotional security and children’s prosocial behavior. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 50(3), 270-279. doi: 10.1111/j.1469-7610.2008.01945.x
• McCoy, K. P., George, M. R. W., Cummings, E. M. ve Davies, P. T. (2013). Constructive and destructive marital conflict, parenting, and children’s school and social adjustment. Social Development, 22(4), 641-662. doi: 10.1111/sode.12015
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2. Baskı.). Thousand Oaks, CA: SAGE. Papp, L. M., Cummings, E. M. ve Goeke-Morey, M. C. (2009). For richer, for poorer: Money as a topic of marital conflict in the home. Family Relations, 58(1), 91-103. doi: 10.1111/j.1741-3729.2008.00537.x
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3. Baskı.). Thousand Oaks, CA: SAGE. Peksaygılı, M. ve Güre, A. (2008). Eşler arasındaki çatışma ile erken ergenlik dönemindeki çocukların uyum davranışları: Algılanan çatışmanın aracı ve düzenleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 43-62.
• Şirvanlı, D. (1999). Eşler arası çatışma ve boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri I: Davranış ve uyum problemleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 6(1), 19-29.
• Ulu, İ. P. ve Fışıloğlu, H. (2004). Çocukların Evlilik Çatışmasını Algılaması Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 7(14), 61-75.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. New York: The Guilford Press.
• Zimet, D. M. ve Jacob, T. (2001). Influences of marital conflict on child adjustment: Review of theory and research. Clinical Child and Family Psychology Review, 4(4), 319-335. doi: 10.1023/A:1013595304718