Biyoloji Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 34 - 45, 31.07.2018

Esra Çakırlar-altuntaş , Miraç Yılmaz , Salih Levent Turan

https://doi.org/10.12984/egeefd.306019

Cited By: 5

Öz

Biyoloji öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin
farklı değişkenler (empatik eğilim, sınıf, akademik başarı) açısından incelenmesini
amaçlayan bu araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel modelde
desenlemiştir. Bu araştırma, 2015-2016 Eğitim - Öğretim yılı Bahar Dönemi’nde
bir devlet üniversitesinin Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 82
biyoloji öğretmen adayının gönüllü katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Betimsel
istatistiklerin hesaplandığı, korelasyon ve regresyon analizlerinin yapıldığı
araştırmada California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği, Empatik Eğilim Ölçeği,
ayrıca araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgiler Anketi kullanılmıştır.
Elde edilen bulgular sonucunda çalışmaya katılan biyoloji öğretmen adaylarının
eleştirel düşünme eğilimlerinin ve empatik eğilimlerinin orta düzeyde kaldığı, çalışmaya
katılan biyoloji öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile empatik
eğilimleri arasında pozitif yönlü ve orta düzeyli bir korelasyonun varlığı
belirlenmiştir. Ancak söz konusu biyoloji öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri ile
akademik başarıları arasında bir korelasyonun varlığı tespit edilememiştir. Ayrıca
söz konusu biyoloji öğretmen adaylarının empatik eğilimlerinin eleştirel
düşünme eğilimlerinde tek yordayıcı değişken olduğu elde edilen bulgulardandır.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji Öğretmen adayı, eleştirel düşünme eğilimi

Kaynakça

• Acun Kapıkıran, N. (2009). Öğretmen adaylarının empatik eğilim ve kendini ayarlama açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-91.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (19. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cotton, K. (1991). Teaching thinking skills. Erişim tarihi:15.05.2016 http://educationnorthwest.org/sites/default/files/TeachingThinkingSkills.pdf Cüceloğlu, D. (1995). İyi düşün doğru karar ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dökmen, Ü. (1988) Empatinin Yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile ölçülmesi. A. Ü. Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(1-2), 155-190.
• Dökmen, Ü. (2005). İletişim çatışmaları ve empati (31. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ekici, Ö. & Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
• Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 34-57.
• Faciona, P. (2007). Critical thinking: What it is and why it is counts. California: California Academic Press.
• Ikuenobe, P. (2001). Teaching and assessing critical thinking abilities an as outcomes in an informal logic courses. Teaching in Higher Education. 6, (1), 21-32.
• Ip, W., Lee, D., Lee, I., Chau, J., Wootton, Y. & Chang, A. (2000). Dispositions toward critical thinking: A study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32, 84-90.
• Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme becerileri. (Doktora Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Korkmaz, Ö. (2009) Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 7(4), 879-902.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2011).Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü Orta Öğretim Projesi, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Ortaöğretim biyoloji dersi (9,10,11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Nosich, M.G. (2012). Eleştirel düşünme ve disiplinler arası eleştirel düşünme rehberi (B. Aybek, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özdemir, S.M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-314
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 13-23. Paul, R. (1995). Critical thinking: How to prepare students for a rapidly changing world. Santa Rosa, CA: Foundation for Critical Thinking.
• Paul, R. (1995). Critical thinking: How to prepare students for a rapidly changing world. Santa Rosa, CA: Foundation for Critical Thinking.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Boston: Pearson.
• Tutuk, A., Al, D. & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6 (2), 36-41. Van Haaften, A.W. (1997). Critical thinking and foundational development. Studies in Philosophy and Education, 16, 19-41.
• Walsh, D. & Paul, R. (1988). The goal of critical thinking: From educational ideal to educational reality . Washington D.C.: American Federation Of Teachers.
• Yıldırım, A. (2005). Türkçe ve Türk Dili Edebiyatı öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak.