HEMŞİRELİKTE MESLEKİ DEĞERLER VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2019, Cilt: 35 Sayı: 1, 11 - 19, 30.04.2019

Tuğba Dündar , Sevgi Özsoy , Belma Toptaş , Hilmiye Aksu

Öz

Başlık: HEMŞİRELİKTE MESLEKİ DEĞERLER VE
ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Özet:

Amaç:
Bu
araştırmanın amacı hemşirelerin mesleki değerlerini etkileyen faktörleri
belirlemektir.

Gereç
ve Yöntem: Tanımlayıcı olarak yürütülen araştırmanın evrenini,
Aydın ilindeki üç devlet ve bir üniversite hastanesinin yataklı tedavi
birimlerinde çalışan hemşireler oluşturmuştur. Tabakalı örnekleme yöntemi
kullanılarak hesaplanan örneklemi 250 hemşire oluşturmuştur. Veriler, Hemşirelikte
Mesleki Değerler Ölçeği (HMDÖ) ve mesleki özelliklerin sorgulandığı soru formu
kullanılarak Mart-Nisan 2017 tarihleri arasında, yüz yüze görüşme yöntemiyle
toplanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini: HMDÖ puanı, bağımsız
değişkenlerini: çalıştıkları hastane, eğitim düzeyi, hastanedeki görev,
çalışılan klinik, meslekten memnuniyet durumu, meslekteki, hastanedeki ve
klinikteki çalışma yılları oluşturmuştur. Analizde, tanımlayıcı istatistikler, regresyon
analizi, parametrik ve non-parametrik testler kullanılmıştır.

Bulgular
ve Sonuç: Hemşireler, ortalama 34.48±8.30 yaşında olup %92’si
kadın ve %55.2’si lisans mezunudur. Katılımcıların %38’i üniversite
hastanesinde, %80,4’ü vardiyalı çalışmaktadır. Hemşirelerin %22.8’i 21 yıl ve
üzerinde, %28.4’ü 5 yıldan az çalışma yılına sahip olup, %44.4’ü özelleşmiş
birimlerde, %44’ü servis hemşiresi olarak görev yapmaktadır. %82’si klinikte
kendi istekleri ile çalışmaktadır. %75.6’sı mesleği isteyerek seçmiş, %60’ı
meslekten memnundur.

Hemşirelerin HMDÖ puan
ortalaması 99.94±15.26 olup, eğitim durumu ve çalışma şeklinin HMDÖ puanını
etkilediği istatistiksel olarak saptanmıştır (p<0.05). Hemşirelerin
çalıştıkları klinik, klinikte kendi istekleri ile çalışmaları, mesleği isteme
durumları, meslekten memnuniyet durumları, etik toplantılara katılmalarının
HMDÖ puanını etkilemediği saptanmıştır. Hemşirelerin eğitim düzeylerinin yüksek
olması ve sadece gündüz çalışmaları mesleki değerlerini olumlu yönde
artırmaktadır.

Anahtar kelimeler:   hemşirelik,
mesleki değerler, etik

Destekleyen kurumlar: bulunmamaktadır. 

Kaynakça: 

Acaroğlu
R. Revize Edilen Hemşirelerin Mesleki Değerleri Ölçeği Türkçe Formunun
Güvenirlik ve Geçerliği. Florence
Nightingale Hemşirelik Dergisi 2014;22(1):8–16.

Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Sönmez Özkan D. Mesleki
Profesyonellik Ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi 2011;9(2):261–278.

Altun İ. Nursing Values. In:Callara L, Callara L (eds.), Nursing Education Challenges İn The 21st Century.Nova
Publishers; 2008. 243–269.

Baillie L, Black S. Professional
Values in Nursing. First edition.CRC Press;2014.303.

Can Ş, Acaroğlu R. Hemşirelerin Mesleki Değerlerinin
Bireyselleştirilmiş Bakım Algıları ile İlişkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2015;23(1):32–40.

Esen, B. Yeni̇doğan
Yoğun Bakım Ebe ve Hemşi̇relerinin Eti̇k İ̇kilemleri̇ ve Mesleki̇
Profesyonelli̇k Düzeyleri̇ İ̇le İ̇lişkisi. Marmara Üniversitesi.Sağlık
Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2013.89.

Göriş S, Kılıç Z, Ceyhan Ö, Şentürk A. Hemşirelerin Profesyonel
Değerleri Ve Etkileyen Faktörler. Journal
of Psychiatric Nursing 2014;5(3):137–142.

International Council of Nurses. The Code of Ethics For Nurses. International Council of Nurses. Geneva. 2012.12.

Karadağlı F. Hemşirelik Öğrencilerinin Profesyonel Değer
Algıları ve Etkileyen Faktörler. Mersin
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;9(2):81–91.

Karamanoğlu AY, Özer FG, Tuğcu A. Klinik Araştırma Denizli
İlindeki Hastanelerin Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Mesleki
Profesyonelliklerinin Değerlendirilmesi. Fırat
Tıp Dergisi 2009;14(1):12–17.

Kaya A, Boz İ. The Development of the Professional Values
Model in Nursing. Nursing Ethics
2017; 969733017730685.

Kaya A, Kantek F. Yönetici Hemşirelerin Profesyonel Değerler
Algısı ve Etkileyen Faktörler. Sağlık
ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2016;3(1):18–25.

Kırılmaz H, Kılıç Kırılmaz S. Sağlık Hizmetlerinde Etik
İkilemlerde Ampirik Etik Çalışmalarının Yararları. İnsan&İnsan 2014;1:35–44.

Lin YH, Wang LS. A Chinese Version Of The Revised Nurses
Professional Values Scale: Reliability And Validity Assessment. Nurse Education Today 2010;30(6):492–498.

Orak Niksarlı E. Hemşirelikte
Mesleki Değerler Ve Duygusal Zekâ İlişkisinin İncelenmesi. Haliç
Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.2017.97.

Rich L. İntroduction to Ethics. In Butts J,Rich K. (eds.), Nursing Ethics Jones & Bartlett
Publishers;2015:550.

Tunca N. İlköğretim
Öğretmenleri İçin Mesleki Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve İlköğretim
Öğretmenlerinin Mesleki Değerlerinin Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi.
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Eskişehir. 2012.232.

Türe Yılmaz A, Demirsoy N. Bir Kamu Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin
Profesyonel Değerleri Ve Etkileyen Faktörler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2018;66(March):108–120.

Utlu N. Hastane Ortaminda Hemsirelerin Etik Yaklasimi ve Etik
İkilemler. Istanbul Aydin Universitesi
Dergisi 2016;8(29):17–35.

Weis D, Schank MJ. Development and Psychometric Evaluation of
the Nurses Professional Values Scale—Revised. Journal of Nursing Measurement 2009;17(3):221–231.

Yazıcı Sorucuoğlu A, Güdücü Tüfekci F. Çocuk Hemşirelerinde
Mesleki Profesyonel Değerler. Acıbadem
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;6(2):105–109.

 

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, mesleki değerler, etik

Kaynakça

• Acaroğlu R. Revize Edilen Hemşirelerin Mesleki Değerleri Ölçeği Türkçe Formunun Güvenirlik ve Geçerliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2014;22(1):8–16.
• Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Sönmez Özkan D. Mesleki Profesyonellik Ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi 2011;9(2):261–278.
• Altun İ. Nursing Values. In:Callara L, Callara L (eds.), Nursing Education Challenges İn The 21st Century.Nova Publishers; 2008. 243–269.
• Baillie L, Black S. Professional Values in Nursing. First edition.CRC Press;2014.303.
• Can Ş, Acaroğlu R. Hemşirelerin Mesleki Değerlerinin Bireyselleştirilmiş Bakım Algıları ile İlişkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2015;23(1):32–40.
• Esen, B. Yeni̇doğan Yoğun Bakım Ebe ve Hemşi̇relerinin Eti̇k İ̇kilemleri̇ ve Mesleki̇ Profesyonelli̇k Düzeyleri̇ İ̇le İ̇lişkisi. Marmara Üniversitesi.Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2013.89.
• Göriş S, Kılıç Z, Ceyhan Ö, Şentürk A. Hemşirelerin Profesyonel Değerleri Ve Etkileyen Faktörler. Journal of Psychiatric Nursing 2014;5(3):137–142. International Council of Nurses. The Code of Ethics For Nurses. International Council of Nurses. Geneva. 2012.12.
• Karadağlı F. Hemşirelik Öğrencilerinin Profesyonel Değer Algıları ve Etkileyen Faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;9(2):81–91.
• Karamanoğlu AY, Özer FG, Tuğcu A. Klinik Araştırma Denizli İlindeki Hastanelerin Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Mesleki Profesyonelliklerinin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi 2009;14(1):12–17.
• Kaya A, Boz İ. The Development of the Professional Values Model in Nursing. Nursing Ethics 2017; 969733017730685.
• Kaya A, Kantek F. Yönetici Hemşirelerin Profesyonel Değerler Algısı ve Etkileyen Faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2016;3(1):18–25.
• Kırılmaz H, Kılıç Kırılmaz S. Sağlık Hizmetlerinde Etik İkilemlerde Ampirik Etik Çalışmalarının Yararları. İnsan&İnsan 2014;1:35–44.
• Lin YH, Wang LS. A Chinese Version Of The Revised Nurses Professional Values Scale: Reliability And Validity Assessment. Nurse Education Today 2010;30(6):492–498.
• Orak Niksarlı E. Hemşirelikte Mesleki Değerler Ve Duygusal Zekâ İlişkisinin İncelenmesi. Haliç Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.2017.97.
• Rich L. İntroduction to Ethics. In Butts J,Rich K. (eds.), Nursing Ethics Jones & Bartlett Publishers;2015:550.
• Tunca N. İlköğretim Öğretmenleri İçin Mesleki Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve İlköğretim Öğretmenlerinin Mesleki Değerlerinin Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Eskişehir. 2012.232.
• Türe Yılmaz A, Demirsoy N. Bir Kamu Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Profesyonel Değerleri Ve Etkileyen Faktörler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2018;66(March):108–120.
• Utlu N. Hastane Ortaminda Hemsirelerin Etik Yaklasimi ve Etik İkilemler. Istanbul Aydin Universitesi Dergisi 2016;8(29):17–35.
• Weis D, Schank MJ. Development and Psychometric Evaluation of the Nurses Professional Values Scale—Revised. Journal of Nursing Measurement 2009;17(3):221–231.
• Yazıcı Sorucuoğlu A, Güdücü Tüfekci F. Çocuk Hemşirelerinde Mesleki Profesyonel Değerler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;6(2):105–109.