Hemşirelik Öğrencilerinin Lisansüstü Eğitime Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Vakıf Üniversitesi Örneği*

Yıl 2021, Cilt: 37 Sayı: 1, 59 - 67, 27.04.2021

Gülsüme Satır , Merve Murat

Öz

Amaç: Lisansüstü eğitimin en önemli amacı araştıran, yeni fikirler üreten, meraklı ve eleştiren, multidisipliner çalışmalara katılan ve etik ilkelere önem veren bilim insanı yetiştirmektir. Her yaştan bireylere bakım veren hemşirelerin, sağlık alanındaki ilerlemeleri takip ederek, gelişmelere açık olmaları hemşirelik bakımını iyileştirecektir. Bu araştırma, bir vakıf üniversitesi hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin lisansüstü eğitime yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, Temmuz-Ekim 2019 tarihleri arasında, İstanbul’da bulunan bir vakıf üniversitesinin hemşirelik bölümü öğrencileri ile tanımlayıcı tasarımda yapıldı. Örneklem seçimine gidilmeksizin evren kapsamındaki öğrencilerden (N: 260) araştırmaya katılmayı kabul edenlerin tümü (n: 167) örneklemi oluşturdu. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve Lisansüstü Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği ile elektronik ortamda toplandı. Ölçek yirmi yedi maddeden oluşan 5’li likert tipi bir ölçek olup; ilgi ve önem, korku ve kaygı, ihtiyaç duymama ile arzu ve istek olmak üzere dört alt boyuttan oluşmaktadır. Veriler, SPSS 24.0 paket programında tanımlayıcı testler (frekans, yüzde, ortalama gibi), Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri ile analiz edildi.
Bulgular: Öğrencilerin, %73.1’inin kadın, %40.7’sinin 2. sınıf ve %61.1’inin ekonomik durumunun orta düzeyde olduğu belirlendi. Öğrencilerin, %92.8’sinin lisansüstü eğitim almak istediği; lisansüstü eğitim almak isteyenlerin %34.8’inin akademisyen olmayı hedeflediği ve %24.5’inin Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği bilim dalında lisansüstü eğitim almak istediği saptandı. Öğrencilerin Lisansüstü Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği puan ortalaması 52.05±19,2’dir. Lisansüstü eğitim almak isteyenlerin, istemeyenlere göre lisansüstü eğitime yönelik tutum ölçeği puan ortalamasının tüm alt boyutlarda anlamlı olarak orta düzeyde olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Bu çalışmada, hemşirelik öğrencilerinin lisansüstü eğitime yönelik tutumlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Lisansüstü eğitim alma isteği durumuna bakıldığında; almak istemeyenlerin almak isteyenlere göre toplam ölçek ve alt boyut puan ortalamalarının istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edildi. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda; öğrencilere lisansüstü eğitim ile ilgili üniversitenin gerekli bilgileri vermesi ve öğrencileri lisansüstü eğitime teşvik etmek için desteklemesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencileri, Lisansüstü Eğitim, Tutum

Determination of Nursing Students' Attitudes Towards Graduate Education: A Private University Sample

Öz

Objective: The most important goal of graduate education is to train scientists who research, generate new ideas, are curious and critical, participate in multidisciplinary studies and act according to ethical principles. Nurses who care for individuals of all ages will be able to improve their nursing care by following the advances in health and being open to developments. This research was conducted to determine students' attitudes at the nursing department at a private university towards graduate education.
Methods: The research was conducted in a descriptive design with a private university's nursing students in Istanbul between July and October 2019. Without choosing the sample, all of the students (N: 260) who agreed to participate in the study constituted the sample (n: 167). The data were collected online via students’ mail by using “Personal Information Form” and “Attitude towards Graduate Education Scale”. The scale is a 5-point Likert type scale consisting of twenty-seven items. It consists of four sub-dimensions: interest and importance, fear and anxiety, lack of need and desire and want. The data were analyzed using descriptive tests (such as frequency, percentage, and average), Mann Whitney U, and Kruskal Wallis H tests in the SPSS 24.0 program.
Results: It was determined that 73.1% of the students were female, 40.7% were in 2nd grade, and 61.1% of student’s socioeconomic status were in the middle. And, 92.8% of the students continue with graduate education. It has been determined that 34.8% of those who want to get graduate degree want to be an academic and 24.5% of them want to get graduate study in the Department of Surgical Nursing. The mean score of the students' Attitude towards Graduate Education Scale is 52.05 ± 19.2. It has been determined that the mean score of the attitude scale towards graduate education for those who want to receive postgraduate education is significantly medium in all sub-dimensions.
Conclusion: In this study, it was determined that nursing students' attitudes towards graduate education were at a medium level. Considering the status of willingness to receive graduate education, it was found that the scale and sub-dimensions mean scores of those who did not want to take it were statistically significantly higher than those who did. In line with the results obtained from the research, the university should provide the information about graduate education and the students should be supported to encourage for graduate education.

Kaynakça

• Amanak, K., Şeker, S., Canbay, F.Ç., Esen, E. (2020). Ebelik öğrencilerinin lisansüstü eğitim ve kariyer tercihlerinin belirlenmesi: bir karma yöntem çalışması. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 58-67.
• Arslanoğlu, A., Köser, C.E. (2019). Ameliyathane hemşirelerinin sorunlarını inceleyen nitel bir araştırma. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-14.
• Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik öz yeterliliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 87-115.
• Atasoy, I., Sütütemiz, N. (2014). Bir grup hemşirelik son sınıf öğrencisinin hemşirelik eğitimi ile ilgili görüşleri. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(2), 94-104.
• Aydemir, S., Çam, Ş. (2015). Lisansüstü öğrencilerinin lisansüstü eğitimi almaya ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Education, 4(4), 4-16.
• Bezen, S., Aykutlu, I., Seçken, N., Bayrak, C. (2016). Developing the scale for attitude towards graduate studies: a validity and reliability study. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 41, 17-29.
• Brayer, A., Marcinowicz, L. (2018). Job satisfaction of nurses with master of nursing degrees in Poland: quantitative and qualitative analysis. BMC Health Services Research, 18(1), 239.
• Büyükgöze, H., Gelbal, S. (2016). Lisansüstü eğitime yönelik tutumda proaktif kişilik ve akademik kontrol odağının rolü. In K. Beycioğlu, N. Özer, D. Koşar, İ. Şahin (Eds.), Eğitim Yönetimi Araştırmaları (s. 91-103). Ankara: Pegem Akademi.
• Clark, L., Casey, D., Morris, S. (2015). The value of Master's degrees for registered nurses. British Journal of Nursing, 24(6), 328-334.
• Cotterill-Walker, S.M. (2012). Where is the evidence that master's level nursing education makes a difference to patient care? A literature review. Nurse Education Today, 32(1), 57-64.
• Çakar. Ö. (1997). Fen bilimleri alanında bilim adamı yetiştirme: Lisansüstü eğitim. Ankara: TÜBA Yayınları.
• Çimen, A. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri ve beklentilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Çoruk, A., Çağatay, Ş,. Öztürk, H. (2016). Lisansüstü eğitimde kayıt ve devam sorunları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 165-178.
• Dündar, T., Özsoy, S., Toptaş, B., Aksu, H. (2019). Hemşirelikte mesleki değerler ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 35(1), 11-19.
• Ergöl, Ş. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde hemşirelik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 152-155.
• Gömleksiz, M., Yıldırım, F. (2013). Lisansüstü eğitim alan öğrencilerin lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. 68-74.
• Gözüm, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin çalışmak istedikleri alanlara ilişkin lisans eğitiminin başında ve sonundaki tercihleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 10-17.
• Günay, D. (2018). Türkiye’de lisansüstü eğitim ve lisansüstü eğitime felsefi bir bakış. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(2). 71-88.
• Hajihosseini, F., Tafreshi, M.Z., Hosseini, M., Baghestani, A. R. (2017). Teachers’ and postgraduate nursing students’ experience of the educational environment in Iran: A qualitative Research. Electronic Physician, 9(8), 5049-5060.
• Ho, K.H., Chow, S.K., Chiang, V.C., Wong, J.S., Chow, M.C. (2019). The technology implications of master’s level education in the professionalization of nursing: A narrative inquiry. Journal of Advanced Nursing, 75(9), 1966-1975.
• İlhan, M., Sünkür, M.Ö., Yılmaz, F. (2012). İlköğretim öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi (Dicle Üniversitesi Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23). 22-42.
• İzgi, S. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin lisansüstü eğitime ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Karabulut, N., Çetinkaya, F. (2011). Cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin hasta bakımında karşılaştıkları güçlükler ve motivasyon düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 14-23.
• Karadaş, A., Duran, S., Kaynak, S. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin kariyer planlamaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 1-8.
• Karagözoğlu, Ş. (2008). Hemşirelikte bireysel ve profesyonel özerklik. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 10(3), 41-50.
• Karaman, S,. Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 94-114.
• Kocaman, G., Arslan Yürümezoğlu, H. (2015). Türkiye'de hemşirelik eğitiminin durum analizi: sayılarla hemşirelik eğitimi (1996-2015). Journal of Higher Education & Science, 5(3), 255-62.
• Mareno, N., Hart, P.L. (2014). Cultural competency among nurses with undergraduate and graduate degrees: Implications for nursing education. Nursing Education Perspectives, 35(2), 83-88.
• Nazı̇k, E., Arslan, S. (2014). Hemşirelik mesleğinin geleceği: öğrencilerin beklentileri. Bozok Tıp Dergisi, 4(1), 33-40.
• Ng, L., Eley, R., Tuckett, A. (2016). Exploring factors affecting registered nurses' pursuit of postgraduate education in Australia. Nursing & Health Sciences, 18(4), 435-441.
• Özkütük, N., Orgun, F., Akçakoca, B. (2018). General situation report about the higher education institutes providing nursing education in Turkey. Journal of Higher Education 8, 150–7.
• Öztürk, N., Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-25.
• Sarpkaya, D., Dal, Ü. (2015). Hemşirelik dördüncü sınıf öğrencilerinin hemşirelikte lisans eğitimine ilişkin görüşleri. Yükseköğretim Dergisi, 5(2) , 73-80
• Scott, E. S., Yoder-Wise, P.S. (2013). Increasing the intensity of nursing leadership: Graduate preparation for nurse leaders. The Journal of Nursing Administration, 43(1), 1-3.
• Sıvacı, S. Y., Gülbahar, B., Çöplü, F. (2018). Öğretmen adaylarının araştırma ve lisansüstü eğitime yönelik tutumları. Turkish Studies (Elektronik), 13(3), 911 - 926.
• Tercan, B, Saka, Y, Kasap, S, Gün, S. (2017). Lise ve üniversite düzeyinde eğitim gören hemşirelik öğrencilerinin mesleğe bakış açıları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4) , 98-105.
• Turhan, M., Yaraş, Z. (2013). Lisansüstü programların öğretmen, yönetici ve denetmenlerin mesleki gelişimine katkısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 200-218.
• Türer, B., Balçın. M.D., Sevindik, N., Er, Ö. (2013). Eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime karşı tutumları: Demirci Eğitim Fakültesi örneği. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. 61.
• Ünal, Ç., İlter, İ. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 147-164.
• Ünsal, A. (2010). Lisansüstü eğitimlere ilişkin yapılan eğitimin hemşirelik öğrencilerinin bilgi düzeyleri üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(15), 45-57.
• Wilkinson, J., Carryer, J., Budge, C. (2018). Impact of postgraduate education on advanced practice nurse activity–a national survey. International Nursing Review, 65(3), 417-424.
• Yıldırım, D., Keçeci, A., Bulduk, S. (2011). How do Turkish nursing students plan their career after the graduation?: a questionnaire survey. Asia Pasific Education Review, 12, 373-380.
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK). Hemşirelik lisans eğitimi çalıştayı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Hemsirelik_Lisans_Egitimi_Calistayi_Sonuc_Raporu.pdf Erişim Tarihi: 27 Kasım 2020.
• Zahran, Z. (2013). Master's level education in Jordan: A qualitative study of key motivational factors and perceived impact on practice. Nurse Education Today, 33(9), 1051-1056.