Hemşirelik Öğrencilerinin Periferik Intravenöz Kateter Uygulamasına ilişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 39 Sayı: 2, 203 - 215, 21.08.2023

Nihal Taşkıran , Dilek Sarı , Hatice Erdem Önder , Sıla Adakaya , Esra Özer

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1172441

Öz

Amaç: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin periferik intravenöz kateter yerleştirme uygulamasına ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek ve sınıflar arası bilgi düzeylerini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanının evrenini, bir hemşirelik fakültesinde 2021-2022 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde iki, üç ve dördüncü sınıfta öğrenim gören 935 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Sınıflarına göre tabakalı rastgele örnekleme yapılan 328 hemşirelik öğrencisi ise araştırmanın örnekleminde yer almıştır. Araştırmanın verileri “Sosyodemografik Bilgi Formu” ve “Periferik İntravenöz Kateter Yerleştirme İşlemi Bilgi Formu” kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verileri normal dağılım gösterdiği için bağımsız grupların karşılaştırılmasında parametrik testler (t testi, ANOVA) kullanılmıştır. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada yer alan öğrencilerin yaş ortalamasının 22±1.45 ve büyük çoğunluğunun (%79.3) kadın olduğu, öğrencilerin yarısından fazlasının (%54.3) periferik intravenöz kateter yerleştirmesine ilişkin bilgi edindiği kaynakların; Hemşirelik Esasları dersi, hemşireler, kitaplar ve internet olduğu belirlenmiştir. İkinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerin periferik intravenöz kateter yerleştirme işlemi bilgi puanı ortalamaları sırasıyla 33.53±4.38, 32.00±4.44, 36.99±3.13,’dür. Dördüncü ve ikinci sınıf öğrencilerin bilgi puan ortalamalarının 3. sınıf öğrencilere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05).
Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin periferik intravenöz kateter yerleştirme işlemi bilgi puan ortalamasının orta düzeyin üzerinde olduğu görülmüştür. Bununla beraber müfredatta Hemşirelik Esasları dersinin yer almadığı 3. sınıfta puanın daha düşük olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

periferik intravenöz kateter, bilgi, hemşirelik öğrencisi

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

Araştırmaya katılan öğrencilere teşekkür ederiz.

Determination of The Level of Nursing Students' Knowledge on Peripheral Intravenous Catheherization

Öz

Aim: This descriptive research was carried out to determine the level of nursing students’ knowledge about peripheral intravenous catheter placement and make an inter-class comparison of their knowledge levels.
Method: The population of research consisted of 935 second, third, and fourth-year nursing students in the spring semester of the 2021-2022 academic year in a nursing faculty. A total of 328 nursing students who were selected using the stratified random sampling according to their school years were included in the sample of the study. Study data were collected using a “Sociodemographic Information Form” and “Peripheral Intravenous Catheter Placement Procedure Knowledge Questionnaire”. Parametric tests (t-test, ANOVA) were employed to compare independent groups since the research data showed a normal distribution. The significance level was accepted as p<0.05.
Results: The mean age of students in the study was 22±1.45, and the majority (79.3%) were female. It was determined that the information sources of more than half of the students (54.3%) about peripheral intravenous catheter placement were the Fundamentals of Nursing course, nurses, books, and the Internet. The mean scores of the second, third, and fourth-year students on the peripheral intravenous catheter placement procedure knowledge were 33.53±4.38, 32.00±4.44, and 36.99±3.13, respectively. It was found that the mean scores of the fourth and second-year students on the peripheral intravenous catheter placement procedure knowledge questionnaire were higher than those of the third-year students (p<0.05).
Conclusion: It was found that the mean score of nursing students on the peripheral intravenous catheter placement procedure knowledge was above the medium level. However, it was determined that mean scores were lower in the third-year, where the Fundamentals of Nursing course was not included in the curriculum.

Anahtar Kelimeler

peripheral intravenosus catheter, knowledge, nursing students

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Ahlin, C., Klang-Söderkvist, B., Johansson, E., Björkholm, M., & Löfmark, A. (2017). Assessing nursing students' knowledge and skills in performing venepuncture and inserting peripheral venous catheters. J Nurs Educ., 23, 8-14. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2017.01.003
• Alexandrou, E., Ray-Barruel, G., Carr, P. J., Frost, S. A., Inwood, S., Higgins, N., …. Rickard, C. M. (2018). Use of short peripheral intravenous catheters: characteristics, management, and outcomes worldwide. J Hosp Med, 13(5), E1-E7. doi: https://doi.org/10.12788/jhm.3039
• Araujo ,T., Rodriguez, L. P., & Patel, S. A. (2020). Does my patient need a peripheral intravenous catheter? British Journal of Hospital Medicine, 81(1), 1-3. doi: https://doi.org/10.12968/hmed.2019.0151
• Aydın ,S., & Arslan, G. G. (2018). Hemşirelerin periferal intravenöz kateter girişimlerine ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(4), 290-299.Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1759117
• Bayram, Ş. B., Eren, H., & Çalışkan, N. (2021). Kemoterapi alan hastalarda ven görünürlüğü ve venöz dolgunluğu sağlayıcı teknikler. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(2), 273-278. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1087507
• Biçer, T., & Temiz, G. (2021). Öğrenci hemşirelerin intravenöz kateter bakımı ile ilgili bilgi düzeyleri. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 4(2), 61-81. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1678085
• Carroll, H., & Bennett, S. (2015). Guideline: Peripheral intravenous catheter (PIVC). QueenslandGovernment2015. Erişim adresi: https://www.health.qld.gov.au/data/assets/pdf_file/ 0025/444490/icare-pivc-guideline.pdf. Erişim tarihi:25.08.2022
• Cura, Ş. Ü., Atay, S., & Efil, S. (2019). Hemşirelerin periferik venöz kateter uygulamasına ilişkin beceri durumlarının incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 30-38. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/878994
• Çukurlu, D., & Atay, S. (2021). Hemşirelerin periferik venöz katetere bağlı komplikasyonların önlenmesine yönelik kanıt temelli uygulamaları kullanma durumlarının belirlenmesi. Sağlık ve Yönetim Dergisi, 8(1), 94-103. doi:10.5222/SHYD.2021.97820
• Dayan, A., Owusu Ansah, N., & İnce, S. (2021). Hemşirelerin kanıt temelli uygulamalardan haberdarlık düzeyi: Periferik intravenöz kateter uygulamaları. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 235-254. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1634314
• Denat, Y., & Eşer, İ. (2006). Yaşlı hastalarda periferal intravenöz kateterizasyon. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 43-49. Erişim adresi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/1275.pdf
• Doğru, B. V., & Akyol, A. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde kesici ve delici alet yaralanmalarının değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (1), 59-66. Erişim adresi: http://journal.acibadem.edu.tr/en/download/article-file/1701663
• Durgun, H., Dalcalı, B. K., & Can, Ş. (2019). Evaluaion of nursing students’ knowledge levels about peripheral intravenous catheter insertion skill. Middle Black Sea Journal of Health Science, 6(2), 145-151. Erişi adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1155787
• Erdoğan, C. B., & Denat, Y. (2016)a. Periferik intravenöz kateter komplikasyonlarından flebit ve hemşirelik bakımı, Journal of Human Rhytm, 2(1), 6-12. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/566342
• Erdoğan, B. C, & Baykara, Z. G. (2020). Periferik IV katater ilişkili flebit gelişimini önlemede hemşirelik bakımı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 30-36. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1166887
• Erdoğan, C. B., & Denat, Y. (2016)b. Periferik intravenöz kateter komplikasyonlarından infiltrasyon ve hemşirelik bakımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 13(2), 157-162. E
• Eren, H., Topuz, A., & Türkmen, A. S. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin periferal intravenöz kateter yerleştirme işlemi hakkındaki bilgi ve beceri düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(2), 113-121. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1184952
• Ertuğrul, E., & Denat, Y. (2022). Hemşirelerin flebit risk faktörlerine yönelik algıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 9(1), 31-38. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2375613
• Etafa, W., Wakuma, B., Tsegaye, R., & Takele, T. (2020). Nursing students’ knowledge on the management of peripheral venous catheters at Wollega University. Plos One, 15(9), e0238881. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0238881
• García-Expósito, J., Reguant, M., Canet-Vélez, O., Mata, F. R., Botigué, T., & Roca, J. (2021). Evidence of learning on the insertion and care of peripheral venous catheters in nursing students: A mixed study. Nurse Education Today, 107, 105157. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.105157
• İsmailoğlu, E. G., & Zaybak, A. (2018). Comparison of the effectiveness of a virtual simulator with a plastic arm model in teaching intravenous catheter insertion skills. Computers Informatics Nursing, 36(2), 98-105. doi: 10.1097/CIN.0000000000000405
• İşeri, A., Çınar, B., Düzkaya, D.S., Sözeri, E., Uğur, E., Baykara, F., …İşçimen, R. (2019). Ulusal damar erişimi yönetimi rehberi 2019. Hastane İnfeksiyonları Dergisi, 23(1), 1-54. Erişim adresi: http://www.hider.org.tr/global/Dernek_Kilavuzlari/HID_Damar%20Erisimi%20Rehberi_2019.pdf
• Keleekai, N. L., Schuster, C. A., Murray, C. L., King, M. A., Stahl, B. R., Labrozzi, L. J., …Glover, K. R. (2016). Improving nurses' peripheral intravenous catheter insertion knowledge, confidence, and skills using a simulation-based blended learning program: A randomized trial. Simulation in Healthcare, 11(6), 376. https://doi.org/10.1097/SIH.0000000000000186
• Kuş, B., & Büyükyılmaz, F. (2019). Periferik intravenöz kateter uygulamalarında güncel kılavuz önerileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 326-332. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/820538
• Mattox, E., (2017). Complications of peripheral venous access devices: Prevention, detection, and recovery strategies. Crit. Care Nurse, 37(2), e1–e14. https://doi.org/10.4037/ccn2017657.
• Meeder, A. M., Van der Steen, M. S., Rozendaal, A., & Van Zanten, A. R. (2016). Phlebitis as a consequence of peripheral intravenous administration of cisatracurium besylate in critically ill patients. Case Reports, 2016, bcr2016216448. http://dx.doi.org/10.1136/bcr-2016-216448
• Menteşe, H. Ö., & Karaca, A. (2021). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin kesici-delici alet yaralanmasına ilişkin bilgi düzeyleri. Klimik Dergisi, 34(3), 156-63. Erişim adresi: https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=8645d183-436e-4460-b757 1d295f181183%40redis
• Rodriguez-Calero, M.A., Fernandez-Fernandez, I., Molero-Ballester, L.J., Matamalas-Massanet, C., Moreno-Mejias, L.,Pedro-Gomez, J. E., Blanco-Mavillard, L., & Morales-Asencio, J. M. (2018). Risk factors for difficult peripheral venous cannulation in hospitalised patients. Protocol for a multicentre case–control study in 48 units of eight public hospitals in Spain. British Medical Journal Open, 8, 1-6. http://dx.doi.org/10.1136/bmjopen-2017-020420
• Sarı, D., Eşer, İ., Akbıyık, A. (2016). Periferik intravenöz kateterle ilişkili flebit ve hemşirelik bakımı. Journal of Human Sciences, 13(2), 2905-2920. Erişim adresi: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3674/1834
• Satılmış, Ö., & Şahin, M. N. (2019). Bir üçüncü basamak göz hastanesinde 2006-2018 arasındaki kesici ve delici alet yaralanmaları. Klimik Dergisi, 32(1), 8-12. Erişim adresi: https://www.klimikdergisi.org/wp-content/uploads/2021/01/bir-ucuncu-basamak-goz-hastanesinde-2006-2018-arasindaki-kesici-ve-delici-alet-yaralanmalari.pdf
• Simonetti, V., Comparcini, D., Miniscalco, D., Tirabassi, R., Di Giovanni, P., & Cicolini, G. (2019). Assessing nursing students’ knowledge of evidence-based guidelines on the management of peripheral venous catheters: A multicentre cross-sectional study. Nurse Educ. Today 73, 77–82. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2018.11.023.
• Suntur, B. M., & Bekler, U. A. (2020). Üçüncü basamak bir hastanede sağlık çalışanlarında kesici-delici alet yaralanmalarının değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 1-7. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1004793
• Takmak, Ş., Fidan, Ö., Arslan, S., & Kurban, N. K. (2021). Hemşirelik öğrencilerine verilen intravenöz kateter beceri eğitiminde hibrit simülasyonun etkisi: Pilot çalışma. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 133-141. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1235503
• Taşkıran, N., & Cihanger F. (2021). Periferik venöz kateter ilişkili enfeksiyonları önlemede hemşirenin rolü. Y. Varışoğlu ve P.I. Vural (Ed.) Sağlık & Bilim: Hemşirelik-3 kitabı içinde. (s. 71-86). İstanbul: Efe Akademi Yayınevi.
• Tosun, B., Arslan, B. K., & Özen, N. (2020). Periferik venöz kateter kaynaklı flebit gelişme durumu ve hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara ilişkin bilgi düzeyleri: Nokta prevalans çalışması. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 12(1), 72-82.
• Türk G, Denat Y, (2017). Periferik venöz kateter uygulama öğrenim rehberi. (Ed. Türk G, Denat Y). Hemşirelik Bakımında Temel Beceriler (1. Bs., ss.85-86). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• Ulusal Damar Erişimi Yönetimi Rehberi (2019). Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/viewer.html?pdfurl=http%3A%2F%2Fwww.hider.org.tr%2Fglobal%2FDernek_Kilavuzlari%2FHID_Damar%2520Erisimi%2520Rehberi_2019.pdf&clen=1115036&chunk=true. Erişim tarihi:13.05.2021