AVRUPA BİRLİĞİ VE İNGİLTERE İLİŞKİLERİ EKSENİNDE TÜRKİYE’Yİ DÜŞÜNMEK: BREXİT REFERANDUMUNUN TÜRKİYEDE ULUSAL GAZETELERDEKİ TEMSİLİ

Yıl 2017, Sayı: 1, 1 - 32, 31.10.2017

Serhat Kaymas

Öz

Bu çalışma;
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı ile sonuçlanan Brexit
Referandumu ve siyasal kampanyası içerisinden bakarak, Türkiye’de ulusal
gazetelerin haber çerçeveleri örneğinde Referandum sürecini daha geniş bir
bağlamda, Türkiye’nin Avrupa Birliği ilişkileri ekseninde, değerlendirmeyi
amaçlamıştır. Referandumun bir ay öncesinden (23 Mayıs 2016) bir ay sonrasına
değin (23 Temmuz 2016) Türkiye’de ulusal gazetelerin Brexit Referandumu
haberlerini bir kültürel kimlik inşası özelinde okumayı amaçlayan çalışma,
kültürel kimliğin kendi ve öteki algısı içerisinde nasıl bir diyalektik
oluşturduğunu sorgulamaktadır. Haber metinlerindeki kültürel inşanın hangi
anlamları öne çıkartıp olası hangi anlamları dışladığına dair bir çerçeve
oluşturan bu çalışma, Türkiye’de gazetelerin Avrupa Birliği haberlerini iç
siyaset gündemi içerisinde ele aldıklarını ve oldukça sınırlı bir ilgi ile
Avrupa Birliği haberciliğini gerçekleştirdiğini saptamıştır. Türkiye’de ulusal
gazetelerin “benmerkezci” söylemleri, toplumun geniş kesimleri tarafından
Avrupa Birliği ve Avrupa değerlerini anlamlandırma yönünde Türkiye’de çoğulcu
ve çok sesli medya yapısının kurulamamasının temel göstergeleri arasında yer
aldığı bu çalışma içerisinde çözümlenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Haber Çerçeve Analizi, Brexit Referandumu, Medya Grupları, Haber Söylemi

Kaynakça

• @DavidJo (2016): “Brexit Referandumu Görseli”. Erişim Tarihi: 12.03.2017, Erişim Saati: 19:35. @EUvoteleave (2016). “Brexit Referandumu Görseli”. Erişim Tarihi: 13.03.2017. Erişim Saati: 10:33. ANDERSON, Benedict (1995). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması. Çev: İskender Savaşır. İstanbul: Metis Yayınları. APPADURAI, Arjun (2017). “Demokrasi Yorgunluğu”. Büyük Gerileme: Zamanımızın Ruh Hali Üstüne Uluslararası Bir Tartışma. Haz: Heinrich Geiselberger. Çev: Merisa Şahin, Aslı Biçen, Ahmet Nüvit Bingöl ve Orhan Kılıç. İstanbul: Metis Yayınları. 17-30. ARSAN, Esra ve İŞLEK, Tolunay Süheyla (2016). “Haber Metinlerinde Biyoiktidarın Kurulumu: Kadın Bedeni ve Kızlı Erkekli Öğrenci Evi Tartışmaları”. Haber Okumaları. Der: Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban içinde. İstanbul: İletişim Yayınları. 153-191. BRUGGEMANN, Michael, FORBERG, Schultz Hagen (2009). “Becoming Pan-European? Transnational Media and the European Public Sphere”. International Communication Gazette. Vol: 71(8). 693-712. BURSCHER, Bjorn, VLIEGENHART, Rens, VREESE, H. de Claes (2016). “ Frames Beyond Words: Applying Cluster and Sentiment Analysis to News Coverage of the Nuclear Power Issue”. Social Science Computer Review. Vol: 34(5). 530-545. BÜYÜKBAY, Can (2016). Avrupa Birliği, Almanya ve Türkiye: İlişkilerde Temel Değerler ve Dönüşen Stratejiler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. ÇAPLI, Bülent (2016). “Haberde Tarafsızlık Algısı”. Haber Okumaları. Der: Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban içinde. İstanbul: İletişim Yayınları. 65-79. D’APPOLONIA, Ariane Chebel (2010). “Avrupa Ulusalcılığı ve Avrupa Birliği”. Avrupa Fikri. Der: Anthony Pagden içinde. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. 195-215. DEKAVALLA, Marina (2016). “Issue and Game Frames in the News: Frame-Building Factors in Television Coverage of the 2014 Scottish Independence Referandum”. Journalism. 1-20. DOĞANAY, Ülkü ve KENEŞ, Çoban Hatice (2016). “Hak Temelli Bakış Açısının Yokluğu ve Ayrımcı Söylemler Açısından Gazete Haberlerinde Mülteci Kadınlar”. Haber Okumaları. Der: Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban içinde. İstanbul: İletişim Yayınları. 253-294. DÜZGİT, AYDIN Senem (2013). “European Security and the Accecsion of Turkey: Identity and Foreign Policy in the European Commission”. Cooperation and Conflict. Vol: 48(4). 522-541. ERDENİR, Burak (2010). Avrupa Kimliği: Avrupa’nın Yarım Kalmış Hikâyesi. İstanbul: Alfa Yayınları. FUCHS, Christian (2017). “Kültür, İletişim& İdeoloji: İş Biçimleri”. Medya ve Sol. Der: Savaş Çoban içinde. İstanbul: Sel Yayıncılık. 47-81. GARDNER, Andrew (2017). “Brexit, Boundries and Imperial Identities: A Comparative Vivew”. Journal of Social Archeology. Vol: 17(1). 3-26. GIFFORD, Chris (2016). “The United Kingdom’s Eurosceptic Political Economy”. The British Journal of Politics and International Relations. Vol: 18(4). 779-794. GODEFROIDT, Amelie, BERBERS, Anna ve d’HAENENS, Leen (2016). “What’s in a Frame? A Comparative Content Analysis of American, British, French and Russian News Articles”. The International Communication Gazette. Vol: 0(0). 1-25. http://www.aksam.com.tr (2016). “Türkiye’nin AB Müzakerelerinde 33. Fasıl Bu Hafta Açılıyor”. 28. Haziran.2016. Erişim Saati: 09.57. http://www.blog.lboro.ac.uk (2016). “EU Referendum 2016: Media Analysis from Loughborough University Center for Research in Communication and Culture”. Erişim Tarihi: 30.06.2016. Saati: 14:03. http://www.cumhuriyet.com.tr (2016). “Brexit Arama Sonuçları”. 14.11.2016. Erişim Saati: 13:30. http://www.habertürk.com.tr (2016). “Brexit Arama Sonuçları”. 14.11.2016. ErişimSaati: 14:27. http://www.hurriyet.com.tr (2016). “Brexit Haberleri”. 14.11.2016. Erişim Saati: 10:15. http://www.hurriyet.com.tr (2016). “Numan Kurtulmuş: Başımıza Gelen Birçok Şey Suriye Politikası Sonucu”. Erişim Tarihi: 28.11.2016. Erişim Saati: 09.55. http://www.sabah.com.tr (2016). “Brexit Arama Sonuçları”. 14.11.2016. Erişim Saati: 13:21. http://www.sabah.com.tr (2016). “Fethullah Gülen’in de bulunduğu 73 şüpheli için hazırladığı Çatı İddianame Kabul Edildi”. 22.07.2016, Erişim Saati: 14:52. http://www.sozcu.com.tr (2016). “Brexit Haberleri”. 14.11.2016. Erişim Saati: 13:45. http://www.sozcü.com.tr (2016). “Mehmet Şimşek’in Avrupa Birliği Tweet’i Gündem Yarattı”. Erişim Tarihi: 28.11.2016. Erişim Saati: 09.41. https//blog.lboro.ac.uk (2016). “Media Coverage of the EU Referandum”. Erişim Tarihi: 12.03.2017, Erişim Saati: 19:31. https://blog.lboro.ac.uk (2016). “82% Circulation Advantage in Favour of Brexit as the The Sun Declares”. https//blog.lboro.ac.uk içinde. Erişim Tarihi: 12.03.2017. Erişim Saati: 18:23. JENKINS, Richard (2016). Bir Kavramın Anatomisi: Sosyal Kimlik. Çev: Gül Bostancı. İstıanbul: Everest Yayınları. KAYA, Ayhan (2016). İslam, Göç ve Entegrasyon: Güvenlikleştirme Çağı. Çev: Nur Yasemin Ural. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. KIMUNGUYI, Eva Polanska ve KIMUNGUYI, Patrick (2011). “The Making of the Europeans: Media in the Construction of Pan-National Identity”. The International Communication Gazette. Vol: 73(6). 507-523. MENNON, Annand ve SALTER, Paul John (2016). “Britain’s Influence in the EU”. JEL. 7-13. MENON, Amanda ve FOWLER, Brigid (2016). “Hard or Soft? The Politics of Brexit”. National Institute Economic Review. No: 238. November 2016. R4-R.12. MIDDELAAR, van Luuk (2013). Avrupa: Bir Geçiş Süreci. Çev: Bilal Çölgeçen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. OĞURLU, Ebru (2013). “Doğu-Batı Söylemleri Çerçevesinde Türkiye-Avrupa / Avrupa Birliği Algıla(mala)rı”. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Vol: VI(2). 41-65. ÖZDEMİR, Haluk (2012). Avrupa Mantığı: Avrupa Bütünleşmesinin Teori ve Dinamikleri. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. PASSERINI, Luisa (2010). “Kimlik İronilerinden, İroni Kimliklerine”. Der: Anthony Pagden. Avrupa Fikri içinde.Çev: Rahmi Öğdül ve Mesut Varlık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. 215-234. POLONKSKI, Vyacheslav (2016). “Impact of Social Media on the Outcome of the EU Referandum”. http://www.referandumanalysis.eu içinde. Erişim Tarihi: 12.03.2017. Erişim Saati: 18:20. STATHAM, Paul (2007). “Journalist as Commentators on European Politics: Educators, Partisans ard Ideologues”. European Journal of Communication. Vol: 22(4). 461-477. STATHAM, Paul (2007). “Journalists as Commentators on European Politics: Educators, Partisans or Ideologues”. European Journal of Communication. Vol: 22(4). 461-477. TOKGÖZ, Oya (2015). İletişim Kuramlarına Anlam Vermek: Başlangıcından Günümüze Anglo-Amerikan İletişim Kuramı. Ankara: İmge Yayınları. YILMAZ, Hakan ve ERDOĞAN, Emre (2012). Bizi Yanlış Tanıyorlar: Avrupalıların Türkiye ve Türkler Hakkındaki Algıları”. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.